بارداری پس از زایمان پدیده‌ای است که اطلاعات نادرستی درمورد آن وجود دارد. برخی نظریه‌های نابجا و تصورات نادرست درباره این سؤال ارائه شده است. این مقاله تصورات نادرست و فرضیات را حذف می‌کند و اطلاعاتی را براساس شواهد و اطلاعات علمی فعلی درمورد این موضوع ارائه می‌دهد.
| آنچه در این مقاله می‌خوانید: |
آیا قبل از اولین پریود پس از زایمان باردار خواهید شد؟
پاسخ ساده این است، بله! احتمال بارداری پس از زایمان، حتی قبل از اولین فاصله زمانی زایمان تا آمادگی دوباره برای بارداری (postpartum periods)، وجود دارد. یعنی می‌توانید در چهار هفته اول پس زایمان باردار شوید. باردار شدن قبل از اولین دوره‌های زمانی پس از زایمان تا آمادگی برای بارداری مجدد نیز از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برای مثال، برخی از زنان پس از تولد یک دوره ناباروری را تجربه می‌کنند ــ‌یعنی تخمک‌گذاری ندارندــ درحالی‌که برخی دیگر ممکن است قبل از پریود خود تخمک‌گذاری کنند، به این معنی که می‌توانند طی چند روز پس از زایمان باردار شوند. دشوار است که گفته شود زنان ابتدا پریود می‌شوند یا قبل از اولین قاعدگی خود تخمک‌گذاری می‌کنند. زنانی که قصد بارداری برنامه‌ریزی‌شده دارند نباید از مصرف داروهای ضدبارداری خودداری کنند.
احتمال بارداری پس از زایمان
برای اکثر مادران شیرده، شروع چرخه قاعدگی طبیعی، یعنی اولین قاعدگی بعد از زایمان، به‌طور متوسط بین ۴ تا ۶ ماه طول می‌کشد، اما برای زنانی که شیر نمی‌دهند، شروع چرخه قاعدگی طبیعی می‌تواند زودتر اتفاق بیفتد. تقریباً ۶ تا ۱۲ هفته پس از زایمان. بااین‌حال لازم به ذکر است که بدن هر خانمی متفاوت است و حتی با توجه به ملاحظات فوق برخی از خانم‌ها ممکن است دیرتر یا زودتر تخمک‌گذاری کنند، بنابراین تعیین بازه زمانی بارداری بعدی پس از زایمان عملاً غیرممکن است.
آیا می‌توان در دوران شیردهی باردار شد؟
در شرایط عادی، شیردهی باعث ترشح اکسی توسین می‌شود، هورمونی که تخمک‌گذاری را مهار می‌کند. همچنین به‌طورکلی مشاهده شده است که زنان شیرده دیرتر از زنانی که شیرده نیستند تخمک‌گذاری می‌کنند. بااین‌حال، این امر مطلق نیست و استفاده از آن به‌عنوان مقدمه‌ای برای کنترل بارداری ایده خوبی نخواهد بود. مشخص شده است که مادران شیرده ۶ هفته پس از زایمان پریود می‌شوند، درحالی‌که در برخی موارد دیگر این عادت ماهانه تا ۱۸ ماه به تعویق می‌افتد.
زمان ایده‌آل بارداری پس از زایمان
یک زن چه زمانی پس از زایمان می‌تواند دوباره باردار شود؟ این سؤالی است که باعث سردرگمی بسیاری از خانواده‌هایی می‌شود که قصد داشتن بیش از یک بچه را دارند. پزشکان، متخصصان زنان و زایمان معتقدند که باید فاصله زمانی حداقل یک‌ساله‌ای بین حاملگی‌ها وجود داشته باشد و برخی نیز ۱۸ ماه فاصله بین بارداری‌ها را توصیه می‌کنند. باردار شدن در طول ۱۸ ماه پس از زایمان می‌تواند احتمال بروز عوارض خاصی را در بارداری بعدی افزایش دهد. این عوارض ممکن است شامل زایمان زودرس برای نوزاد جدید یا تولد نوزاد جدید با وزن کم باشد که به‌نوبه‌خود نوزاد را در معرض خطر ناتوانی‌های مادرزادی ازجمله آسم، نقص شنوایی یا محدودیت رشد قرار می‌دهد.
یکی دیگر از عواملی که باید در نظر گرفت این است که بدن زن به زمانی برای بهبودی از استرس ناشی از زایمان قبلی نیاز دارد. این استرس شامل هرگونه التهاب باقی‌مانده در رحم می‌شود. بدن زن همچنین برای جایگزینی مواد مغذی و ویتامین‌های مصرف‌شده در بارداری قبلی به زمان نیاز دارد.
زنانی که مایل به داشتن بیش از یک فرزند هستند، برای جلوگیری از هرگونه عارضه‌ای برای خود و نوزادشان، باید بدن خود را سالم نگه دارند. استفاده از داروهای ضدبارداری بهترین راه برای جلوگیری از بارداری‌های ناخواسته پس از زایمان است که به همه مادران، چه مادران شیرده و چه مادرانی که به نوزادانشان شیر مادر نمی‌دهند، توصیه می‌شود.
چگونه برای بارداری مجدد آماده شوید؟
تربیت و پرورش فرزند می‌تواند کار دلهره‌آوری باشد. بنابراین لازم است والدین قبل از برنامه‌ریزی برای بچه‌دار شدن مسئولیت مراقبت از یک فرزند را کاملاً درک کنند. رعایت فاصله زمانی نیز برای اطمینان از اینکه نیازهای پرورشی فرزند اول قبل از آمدن فرزند بعدی به‌طور کامل برآورده شده است بسیار مهم است. داشتن چند نوزاد و مراقبت از آن‌ها می‌تواند استرس‌های فیزیولوژیکی و روانی زیادی را بر والدین تحمیل کند. علاوه‌براین، اطمینان از اینکه مادر قبل از برنامه‌ریزی برای بارداری بعدی به‌طور کامل از زایمان قبلی بهبود یافته باشد بسیار مهم است.
خطر بچه‌دار شدن مجدد با فاصله کمی از زایمان قبلی
متخصصان فاصله ۱۲ تا ۱۸ ماهه بین بارداری‌ها را توصیه می‌کنند. مطالعات متعدد نشان داده است که زنانی که در عرض ۶ ماه پس از زایمان دوباره باردار می‌شوند در معرض افزایش خطر عوارض‌اند. این عوارض شامل زایمان زودرس، سقط جنین و نوزادان کم‌وزن است. حفظ فاصله توصیه‌شده بین بارداری‌ها برای اطمینان از سلامت و رفاه مادر و کودک بسیار مهم است.
درحالی‌که بارداری پشت‌سرهم امکان‌پذیر است و زنان نیز به این تجربه دست یافته‌اند، رعایت احتیاط لازم است ــ‌برای ایمنی مادران و نوزادانشان‌ــ باید ملاحظات خاصی درباره فاصله بین بارداری‌ها در نظر گرفته شود.
