اثرات بازی های ویدئویی بر کودکان

محققان بسیاری سعی کرده‌اند اثرات بازی های ویدئویی بر کودکان را بررسی کنند. انواع مختلفی از بازی‌ها وجود دارد که هرکدام برای هدف متفاوتی ساخته شده‌اند – برخی از آن‌ها سرگرم کننده و آرامش بخش هستند در حالیکه برخی از آن‌ها می‌توانند چالش برانگیز  و مناسب برای یادگیری و پرورش مغز باشند. با این حال، همه بازی‌ها برای کودکان خوب نیستند و می‌توانند اثرات نامطلوبی داشته باشند.

اثرات مثبت بازی های ویدئویی بر کودکان

در اینجا برخی از مزایایی که بازی‌های ویدئویی برای کودکان دارد، آورده شده است:

• کار کردن با یکدیگر همانند یک تیم

اکثر بازی‌های امروزی به صورت آنلاین انجام می‌شوند و اغلب بازیکنان متعددی از سراسر کشور یا جهان در آن شرکت می‌کنند که کودک را به بازی با دیگران تشویق می‌کند. این امر به فرزند شما کمک می‌کند تا مهارت‌های مورد نیاز برای کار و حل مشکلات با دیگران به عنوان یک تیم را در خود پرورش دهند.

• مهارت تصمیم گیری بهتر

بازی‌ها در لحظه انجام می‌شوند و سرعت بالایی دارند و همین مورد بازیکن را ملزم می‌کند که در مدت زمان کوتاهی تصمیم‌های سریع بگیرد. این به ایجاد مهارت‌های تصمیم‌گیری کمک می‌کند و در  زندگی واقعی در زمینه‌هایی مانند ورزش یا پزشکی بسیار ارزشمند است، جایی که اغلب نیاز به تصمیم‌گیری تحت فشار در چند ثانیه است.

3. حفظ دقت در تصمیم گیری‌های سریع

بازی‌های ویدیویی می‌توانند به کودک شما کمک کنند تا با یادگیری محاسبه سریع همه پارامترهای وابسته، سطح خوبی از دقت را حفظ کند. این یک مهارت فوق العاده مفید است، به همین دلیل است که حتی به سربازان و پزشکان نیز توصیه می‌شود برای تقویت مهارت‌های تصمیم گیری خود بازی‌های ویدیویی انجام دهند.

4. هماهنگی بین دست‌ها و چشم‌ها

با انجام بازی‌های ویدیویی، بچه ها هماهنگی چشم و دست را درک می‌کنند – آن‌ها یاد می‌گیرند که حرکت اندام‌هایشان چگونه بر فضا و مراجع بصری اطراف خود اثر می‌گذارند. هماهنگی خوب دست و چشم برای فعالیت‌های روزمره زندگی ضروری است. همچنین تقریباً در تمام فعالیت‌های ورزشی مورد نیاز است و حتی می‌تواند در حل پازل نیز مفید باشد.

5. ۵. عملکرد شناختی بهتر

هنگامی که یک مهارت خاص چندین بار تکرار می‌شود، مغز شروع به توسعه یک ساختار کرده و مسیرهای عصبی و فرستنده‌های جدیدی را برای بهینه سازی عملکرد خود ایجاد می‌کند. در مواقعی که تمرکز شدید اعمال می‌شود، مغز خود را به گونه‌ای شکل می‌دهد که بتواند مشکلات را سریعت‌ر حل کند، که در نهایت می‌تواند به حل مسائل در زندگی واقعی نیز کمک کند.

اثرات منفی بازی های ویدئویی بر کودکان

مضرات بازی‌های ویدیویی نیز مشخص است. برخی از آن‌ها عبارتند از:

• مسائل مربوط به سلامتی

صرف زمان زیاد برای بازی‌های ویدیویی به جای انجام فعالیت‌های بدنی می‌تواند از چندین جهت برای سلامتی کودک مضر باشد. اگر کودک بیرون نرود و در دنیای واقعی اجتماعی نشود، رشد شناختی او ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد. نشستن مداوم در یک مکان و انجام بازی‌های ویدئویی به مدت طولانی می‌تواند احتمال چاقی را افزایش دهد، ماهیچه‌ها و مفاصل را ضعیف کند، دست‌ها و انگشتان را به دلیل تلاش بیش از حد بی‌حس کند و همچنین مطالعات متعدد نشان می‌دهد که حتی می‌تواند بینایی را تضعیف کند.

•  مسائل آموزشی

سرگرمی‌ای که بازی‌های ویدیویی ایجاد می‌کند با سرگرمی یک روز کامل در مدرسه اصلا قابل مقایسه نیست. همین مسئله می‌تواند باعث شود که بچه‌ها بازی‌های ویدیویی را به هر کار دیگری ترجیح دهند و در نتیجه از کارهای مدرسه خود غافل شوند. حتی در خارج از مدرسه، آن‌ها ممکن است از تکالیف یا مطالعه برای آزمون صرف نظر کنند و به جای آن بازی‌های ویدیویی را انتخاب کنند. این اتفاق می‌تواند منجر به عملکرد ضعیف شود و بر هوش هیجانی کودکان تأثیر بگذارد.

• قرار گرفتن در معرض ارزش‌های اشتباه

بسیاری از بازی‌های ویدیویی در بازار حاوی خشونت بیش از حد، مسائل جنسی بیش از حد، ناسزاگویی، نژادپرستی و بسیاری موارد دیگر هستند که توسط بچه‌ها به درستی قابل درک نیستند. آن‌ها ممکن است نتوانند این تصاویر را به درستی تجزیه و تحلیل کنند و در نهایت سعی کنند همان رفتاری که در بازی‌ها به تصویر کشیده شده است را تقلید نمایند. معماری مغز آن‌ها هنوز در حال توسعه است و تا زمانی که در دنیای واقعی قرار نگیرند، نمی‌توانند درست را از غلط تشخیص دهند.

• انزوای اجتماعی

با وجود اینکه بازی‌های چند نفره وجود دارند، اما اکثر بچه‌ها در نهایت در اتاق خودشان و به تنهایی بازی می‌کنند. این به شدت مهارت‌های بین فردی آن‌ها را در زندگی واقعی محدود می‌کند و در نتیجه ممکن است ترجیح دهند تنها باشند و به صورت دیجیتالی تعامل و ارتباط برقرار کنند. چنین بچه‌هایی در برقراری ارتباط شکست می‌خورند و در مجامع اجتماعی احساس بی‌حوصلگی و انزوا می‌کنند. و در نهایت، احتمال اختلال سازگاری، افسردگی، اضطراب، استرس در زندگی کاری و شخصی آن‌ها بالا می‌رود.

• رفتار پرخاشگرانه

محتوای خشونت‌آمیز در بازی‌های ویدیویی و لذت آنی آن‌ها می‌تواند باعث شود بچه‌ها در رفتارشان بی‌صبر و پرخاشگر باشند. هنگامی که همه چیز طبق برنامه پیش نمی‌رود یا محدودیت‌هایی برای آن‌ها ایجاد می‌شود، ممکن است عصبی شوند یا افکار پرخاشگرانه در آن‌ها به وجود آید که منجر به رفتارهای دردسرساز می‌شود.

نشانه‌های اعتیاد به بازی‌های ویدئویی در کودکان

سازمان بهداشت جهانی “اختلالات بازی” را به کتاب مرجع پزشکی خود در سال ۲۰۱۸، طبقه بندی بین المللی بیماری‌ها اضافه کرد. معتاد شدن به بازی های ویدیویی بسیار آسان است. اگر کودک شما علائم زیر را داشته باشد ممکن است دچار اعتیاد به بازی‌های ویدئویی شده باشد:

• انکار

اولین نشانه اعتیاد حالت تدافعی و انکار وجود مشکل است. فرزند شما ممکن است هرگز نپذیرد که به بازی‌های ویدوئویی وابسته شده است، حتی اگر شما برای او مدرک ارائه کنید.

• هزینه‌های مربوط به بازی

ممکن است فرزندتان برای ارتقای بازی و خرید اقلام مختلف مربوط به بازی، از شما پول بخواهد، یا حتی ممکن است طبق این عادت از شما دزدی کند.

• بی‌علاقگی به سایر جنبه‌های زندگی

دنیای بازی‌های ویدیویی ممکن است زندگی فرزند شما را به حدی تحت تاثیر قرار دهد که دوستان و خانواده برای او خسته کننده به نظر برسند. غفلت از فعالیت‌های دیگر مانند مطالعه، ارتباط با همکلاسی‌ها و سردرگمی نسبت به محیط اطراف اغلب منجر به عملکرد ضعیف تحصیلی می‌شود. برخی از کودکان بهداشت اولیه را نیز رعایت نمی‌کنند – حمام نکردن برای چند روز و گذراندن بیشتر وقت خود در بازی‌های ویدیویی، می‌تواند برخی از عادت‌های ناشی از اعتیاد به بازی‌های رایانه‌ای باشد.

• زمان بازی کنترل نشده

ممکن است فرزندتان به شما قول دهد که فقط ۱۰ دقیقه یا تا زمانی که مرحله خاصی را به پایان برساند بازی خواهد کرد، اما ممکن است نتواند به قول خود پایبند بماند و در نهایت ساعت‌های بیشتری بازی کند. این اتفاق ممکن است ناخودآگاه و بدون اینکه خودش متوجه شود، رخ دهد.

• عدم توانایی در پردازش شکست

کودک شما ممکن است در موقعیت‌هایی که در بازی می‌بازد یا نمی‌تواند یک مرحله را به پایان برساند، رفتار پرخاشگرانه از خود نشان دهد. او ممکن است به طور غیر منطقی عصبانی و ناامید شود و نتواند درک کند که این فقط یک بازی است.

•  پنهانی بازی کردن

اگر با فرزندتان دعوا کنید یا او را از بازی کردن منع نمایید، او راه‌هایی برای بازی مخفیانه و به دور از چشم شما پیدا خواهد کرد. او ممکن است شروع به دروغ گویی کند یا برای چند دقیقه بازی بهانه بیاورد.

• مشغولیت ذهنی

حتی زمانی که کودک شما از بازی ویدیویی دور است، حواسش پرت و در فکر فرو رفته است و معمولاً به چیزی مربوط به بازی فکر می‌کند یا مدام در مورد آن صحبت می‌کند. هر گونه اشاره‌ای به عادت بازی می‌تواند او را عصبانی کند.

نقش والدین در استفاده اصولی از بازی های ویدئویی در کودکان

مزایا و معایب بسیاری از بازی‌های ویدیویی برای کودکان وجود دارد، اما والدین می‌توانند با در نظر گرفتن موارد خاصی، مطمئن شوند که فرزندانشان می‌توانند بدون هیچ مشکلی از بازی‌ها لذت ببرند.

• به کودکان پیش دبستانی اجازه انجام بازی‌های ویدئویی را ندهید.
• قبل از خرید یک بازی یا اجازه دادن به فرزندتان برای بازی کردن، رده بندی، محدودیت سنی و هرگونه هشدار محتوای ارائه شده همراه با آن را بررسی کنید.
• سعی کنید خودتان هم با آن‌ها بازی کنید و خود را بخشی از دنیای آن ها کنید. کودک شما با بحث در مورد جنبه‌های مختلف بازی، با شما بهتر ارتباط برقرار خواهد کرد.
• زمان‌های ثابت و محدود را برای انجام بازی‌ها داشته باشید. این نکته شامل بازی در خانه دوستان نیز می‌شود.
• حواستان به تعاملات آنلاین فرزندتان با غریبه‌ها باشدو مطمئن شوید که آن‌ها هیچ گونه جزئیاتی از مسائل شخصی را برای کسی فاش نمی‌کنند.
• هر نوع وسیله‌ای را از اتاق کودک خود دور نگه دارید، به خصوص در طول شب.
• مطمئن شوید کودکانتان در منطقه‌ای بازی کنند که در معرض دید شما باشد تا بتوانید به راحتی و از دور محتوای صفحه نمایش را زیر نظر بگیرید.
• اگر  خودتان یک گیمر هستید، همین قوانین را برای خودتان اجرا کنید تا فرزندتان از شما یاد بگیرد.
• فقط پس از انجام تکالیف و سایر وظایف به فرزندان خود اجازه دهید بازی کنند.
• سایر فعالیت‌های بدنی یا ورزش‌های بیرون از خانه را نیز در برنامه روزانه کودکان و نوجوانانتان قرار دهید.

بازی‌های ویدیویی برای کودکان خردسال توصیه نمی‌شود، زیرا نور صفحه‌نمایش می‌تواند بر چشم‌های آن‌ها تأثیر منفی بگذارد. برخی از بازی‌ها ذهن‌های حساس را در معرض ارزش‌ها و اخلاقیات نامناسب قرار می‌دهند، به همین دلیل باید برخی از فعالیت‌های دیگر را امتحان کنید تا فرزندتان را برای مدت طولانی شاد و سرحال نگه دارید. می توانید بسته‌های کاردستی بخرید تا کودکتان را مشغول نگه دارید. یک جعبه پر از سرگرمی با کاربرگ‌ها و کتاب‌های داستان راهی عالی برای مشغول نگه‌داشتن فرزندتان است! همچنین، مطمئن شوید که فرزندانتان هر روز برای بازی بدون ساختار با دوستانشان وقت بگذارند، این کار به آن‌ها کمک می‌کند تا مهارت‌های خودتنظیمی را توسعه دهند، اتفاقی که در همه جنبه‌های زندگی و موفقیت بسیار مهم است.