روزهای نخستین تولد نوزاد برای مادران می‌تواند روزهای تنش‌زایی باشد و سیگار کشیدن یکی از راه‌هایی است که زنان استرس و تنش‌های روحی خود را با آن تسکین می‌دهند. نیکوتین (Nicotine) موجود در سیگار یک ماده روانگردان است که همچنین یکی از اعتیادآورترین مواد محسوب می‌شود و البته ترک آن نیز دشوار است. بنابراین بسیاری از زنان تازه مادر شده که قبلا سیگار می‌کشیدند می‌پرسند که آیا می‌توان در دوران شیردهی سیگار کشید؟
توصیه متخصصان در مورد سیگار کشیدن در دوران شیردهی مشخص است؛ سیگار کشیدن برای نوزاد مضر است و در دوران شیردهی نیز باید از این عمل خودداری شود اما اگر بعد از تولد نوزادتان به عادت سیگار کشیدن بازگشته‌اید چطور؟ هنوز هم باید به شیردهی ادامه دهید؟
با کودکت همراه باشید تا بیشتر در این زمینه صحبت کنیم.
سیگار کشیدن در دوران شیردهی
تحقیقات می‌گویند که اگر درست قبل از شیردهی به نوزاد، سیگار بکشید نیکوتین موجود در سیگار از طریق شیر به بدن نوزادتان منتقل می‌شود. نیمه عمر و ماندگاری نیکوتین در حدود یک ساعت و نیم است و این بدان معنا است که نیکوتین تا حداقل ۳ ساعت بعد از سیگار کشیدن همچنان در شیر شما باقی خواهد ماند و حتی بعد از این ۳ ساعت ممکن است مقداری نیکوتین در بدن شما باقی بماند.
سیگار کشیدن در دوران شیردهی سبب خواهد شد که مواد مضر آن در روند تولید شیر در بدن شما اثر بگذارند و سطح ویتامین C مورد نیاز نوزاد را که از طریق خوردن شیر مادر تامین می‌شود کاهش دهد.
نکته مهم: اگر می‌خواهید در دوران شیردهی به نوزاد سیگار بکشید پس بهتر است سیگار کشیدن را به بعد از شیردهی به نوزاد موکول کنید. قبل از شیردهی مجدد به نوزاد حداقل ۳ یا ۴ ساعت صبر کنید تا اثر نیکوتین از بین برود حتی اگر شده با دوشیدن مقداری از شیر خود قبل از سیگار کشیدن سلامت کودک را به خطر نیاندازید.
بیشتر بخوانید؛ مضرات سیگار کشیدن در دوران بارداری
سیگار کشیدن در دوران شیردهی چه تاثیری روی نوزاد خواهد گذاشت؟
بزرگ‌ترین خطرات نیکوتین که می‌تواند سلامتی نوزاد را تهدید کند شامل موارد زیر است:
- افزایش خطر بروز حساسیت‌های تنفسی در نوزاد
- افزایش خطر بروز سندروم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) یا «مرگ در خواب»
- تولید پایین شیر در بدن مادر
- رشد ضعیف و ناکافی نوزاد
محققان در تمایز بین اثرات زیان‌بار سیگار کشیدن و اثرات نیکوتین وارد شده به بدن نوزاد از طریق شیر مادر با دشواری مواجه هستند و تنها چیزی که ما می‌دانیم این است که نوزادان مادران سیگاری به احتمال بیشتری امکان دارد دچار مشکلات مربوط به سلامتی شوند. این نوزادان اغلب مواقع دچار قولنج و نفخ معده می‌شوند و نسبت به نوزادان مادران غیر سیگاری کج خلقی بیشتری دارند و نیز خطر بروز بیماری‌های تنفسی (آسم) و گوارشی که جهت مداوا نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند در این دسته از نوزادان بالاتر است.
سایر مشکلات مربوط به سلامتی که تحقیقات نشان داده‌اند این است که نوزادان مادران سیگاری ممکن است در معرض خطر دچار شدن به حالاتی نظیر apnea یا همان حبس تنفس (توقف کوتاه‌مدت تنفس)، استفراغ، رشد ضعیف و ناکافی، اختلال دوبینی (strabismus)، ضعف یا تنبلی چشم، نقص شنوایی، استعداد ابتلا به عفونت، حساسیت‌ها و مشکلات مربوط به نقص سیستم ایمنی بدن شوند.
نیکوتین یک ماده سمی است و در معرض دریافت سطوح بالای این ماده قرار گرفتن از طریق شیر مادر می‌تواند به طور بالقوه سبب وابستگی به نیکوتین و مسمومیت نیکوتینی در نوزاد شما شود. علائم مربوط به وابستگی به نیکوتین در نوزادان شامل علائم بازگشت‌پذیر اختلال در خوابیدن، سردرد و کج خلقی می‌شود.
علائم مربوط به مسمومیت نیکوتینی در نوزادان شامل استفراغ بعد از خوردن شیر مادر، خاکستری شدن رنگ پوست نوزاد، مدفوع آبکی، افزایش در ضربان قلب و بی‌قراری در نوزاد است. نوزاد ممکن است مدام به خود بپیچد و دست وپا بزند و درست مثل این به نظر می‌آید که می‌خواهد روی آب راه برود و همچنین بسیار خسته به نظر برسد اما با این وجود به سختی قادر است چشمان خود را ببندد و بخوابد.
این علائم بسیار نادر هستند و اغلب در بین نوزادانی مشاهده می‌شوند که به دفعات زیاد در معرض نیکوتین یا دود سیگار قرار داشته‌اند. هر چند این علائم در صورتی که شما سیگار کشیدن را متوقف کنید و نیز نوزاد را از استشمام دود سیگار خود دور نگه‌دارید می‌توانند برعکس عمل کنند و در نتیجه نوزادتان ممکن است همزمان با محو تدریجی این علائم بی‌قراری کند.
برخی نوزادان نسبت به سایرین کج‌خلق‌تر هستند اما اگر نوزاد شما در معرض دریافت سطوح بالایی از نیکوتین سیگار از طریق شیر مادر یا استشمام دود سیگار سایر افراد قرار داشته است پس در نظر داشته باشید که نیکوتین می‌تواند روی رفتار نوزاد تاثیرگذار باشد.
بیشتر بخوانید؛ ۳۰ مورد از نکات تخصصی شیردهی که هر مادری باید بداند
خطر بروز سندروم مرگ ناگهانی نوزاد
اگر هنگامی که در کنار نوزاد هستید سیگار بکشید نوزادتان در معرض استشمام دود سیگار شما قرار خواهد گرفت و حتی اگر اطراف نوزاد سیگار نکشید هنوز هم دود سیگار اشخاص دیگر مانند پدر می‌تواند به سلامتی آن‌ها لطمه بزند. داشتن پدر و مادری که هردو به میزان چشم‌گیری سیگار می‌کشند خطر مرگ نوزاد بر اثر بروز سندروم مرگ ناگهانی را افزایش می‌دهد. بنابراین ادامه سیگار کشیدن حتی در صورت عدم شیردهی به نوزاد خطر مرگ ناگهانی او را افزایش خواهد داد و البته خود شیردهی عاملی است که سبب کاهش خطر بروز سندروم مرگ ناگهانی نوزاد می‌شود.
شما همیشه می‌توانید نمونه‌هایی از زنانی را پیدا کنید که اطراف فرزندانشان سیگار می‌کشند و با این حال فرزندانشان دچار سندروم مرگ ناگهانی نشده‌اند؛ به خاطر داشته باشید که اندازه‌گیری میزان خطر از طریق بررسی رفتار اکثریت افراد و نه تک‌تک آن‌ها امکان‌پذیر است.
بهترین کار این است که قبل از وارد شدن به دوران شیردهی سیگار کشیدن را ترک کنید. ترک سیگار کشیدن، محافظت و دور نگهداشتن نوزاد از استشمام دود سیگار سایرین و شیردهی ۳ مورد از تاثیرگذارترین روش‌ها برای پیشگیری از بروز سندروم مرگ ناگهانی در نوزادان است.
نتیجه‌گیری
سیگار کشیدن یکی از انواع اعتیادهایی است که به سختی می‌توان بر آن غلبه کرد اما میلیون‌ها نفر در سراسر کره زمین موفق شده‌اند که به تدریج اعتیاد به سیگار کشیدن را کنار بگذارند. دوران شیردهی یکی از آسان‌ترین و بهترین زمان‌ها برای ترک سیگار کشیدن است زیرا وجود برخی مواد معین در سیستم بدنی شما نظیر پرولاکتین (prolactin) و مواد شبه نیکوتین داخل خون (endogenous opioids) علائم بازگشت‌پذیری به این اعتیاد را کاهش خواهند داد.
شما همچنین می‌توانید بخشی از روز را از قطعه جایگزین نیکوتین استفاده کنید و ۳ یا ۴ ساعت قبل از شیردهی آن را از خود جدا کنید. در صورتی که فکر می‌کنید نمی‌توانید خودتان به تنهایی سیگار کشیدن را ترک کنید حتما با پزشک در مورد استفاده از این گزینه مشورت کنید.
بیشتر بخوانید؛ رژیم غذایی مناسب دوران شیردهی و بایدها و نبایدهای غذایی در شیردهی
دومین گزینه مطلوب کاهش دفعات سیگار کشیدن در دوران شیردهی و به‌ویژه دور نگهداشتن نوزاد از قرار گرفتن درمعرض دود سیگار خود یا سایر افراد است. از آنجایی که شیردهی خطر بروز سندروم مرگ ناگهانی را کاهش می‌دهد به این کار ادامه دهید حتی در صورتی که قادر نیستید سیگار کشیدن را به طور کامل ترک کنید.
