تغذیه و رژیم غذایی در دوران بارداری، نقش حیاتی در سلامت و رشد کودک بازی می‌کند. زنان باردار باید حدود سه ماه قبل از بارداری ویتامین‌های قبل از زایمان که شامل اسید فولیک می‌باشد را روزانه دریافت کنند. رژیم غذایی در طی ماه اول بارداری، نقش مهمی در سلامت جنین در حال رشد ایفا می‌کند. در این مقاله از کودکت راهنمای خوبی برای رژیم غذایی در ماه اول بارداری ارائه می‌کنیم.
نکات مهم در رژیم غذایی ماه اول بارداری
غذاهایی که در ماه اول بارداری می‌توانید بخورید:
زمانی که تست بارداری شما مثبت بود، شما حدودا دو هفته و نیم است که باردار هستید. زمانی که شما باردار هستید، باید غذای سالم بخورید و از غذاهای ناسالم مانند الکل و موادمخدر دوری کنید. رژیم غذایی در ماه اول بارداری باید شامل مقدار زیادی میوه و سبزیجات باشد. در اینجا غذاهایی که باید در سه ماهه اول بارداری خود داشته باشید تا از بارداری سالم مطمئن شوید آورده شده است:
- محصولات لبنی
محصولات لبنی (غنی شده) منبع خوبی از کلسیم، ویتامین D، پروتئین، چربی‌های سالم و اسید فولیک هستند. ماست، شیر و پنیر سفت را در رژیم غذایی ماه اول بارداری خود قرار دهید.
- غذاهای غنی شده از اسید فولیک
اسید‌فولیک برای رشد مناسب لوله عصبی کودک ضروری است که بعد به مغز و نخاع گسترش پیدا می‌کند. حتی اگر از مکمل‌های اسید فولیک استفاده می‌کنید، گنجاندن مواد غذایی سرشار از اسید فولیک در رژیم غذایی ماه اول بارداری ضروری و مهم است. غذاهای حاوی اسید فولیک شامل سبزیجات دارای برگ سبز تیره مانند اسفناج و کلم، مارچوبه، مرکبات، لوبیا، نخودفرنگی، عدس، آووکادو، کلم بروکلی و بامیه می‌باشد.
- موادغذایی سبوس‌دار
غلات یک منبع سالم از کربوهیدرات‌ها، فیبر رژیمی، ویتامین B و موادمعدنی مانند آهن، منیزیم و سلنیوم هستند. این‌ها برای رشد و سلامت کودک شما ضروری است. جو، برنج قهوه‌ای، گندم سیاه، گندم بلغور، در مجموع نان گندم یا ماکارانی، ارزن و بلغور جو دوسر نومنه‌هایی از مجموع غلات هستند.
- تخم مرغ و ماکیان
تخم مرغ منبع خوبی از پروتئین‌ها، ویتامین‌های A، B2، B5، B6، D، E و K و مواد معدنی نظیر فسفر، سلنیوم، کلسیم و روی هستند. ماکیان نیز منبع عالی از پروتئین‌ها هستند. خوردن تخم مرغ و گوشت مرغ در ماه اول بارداری، رشد سالم جنین را تضمین می‌کند.
- میوه‌ها
میوه‌هایی از قبیل آووکادو، انار، موز، پرتقال، لیمو شیرین، توت فرنگی و سیب همه حاوی چند نوع از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان‌ها هستند که برای رشد جنین ضروری هستند.
بیشتر بخوانید: چرا تغذیه مناسب از ابتدا تا هفته هشتم بارداری مهم است؟
- سبزی‌ها
با خوردن مقدار کافی از سبزیجات رنگارنگ اطمینان حاصل خواهید کرد که طیف وسیعی از مواد مغذی که برای رشد کودک شما ضروری است را دریافت می‌کنید. کلم بروکلی، اسفناج، هویج، کدو تنبل، سیب‌زمینی شیرین، گوجه‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای، ذرت، بادمجان و کلم‌پیچ نمونه‌هایی از این سبزیجات هستند.
- مغز دانه‌ها و آجیل
مغز دانه‌هایی مانند گردو و آجیل منابع عالی چربی‌های سالم، ویتامین‌ها، پروتئین‌ها، موادمعدنی، فلونوئید‌ها و فیبرهای رژیمی هستند. برای سلامت کودک خود این دانه‌ها را در رژیم غذایی ماه اول بارداری و همچنین در طول بارداری بگنجانید.
- ماهی
ماهی بهترین نمونه از پروتئین کم‌چرب و با کیفیت بالا است. ماهی یک منبع بسیار خوبی از اسیدهای چرب امگا ۳، ویتامین‌های B2، D و E و مواد معدنی ضروری مانند پتاسیم، کلسیم، روی، ید، منیزیم و فسفر می‌باشد.
- گوشت
گوشت حاوی ویتامین‌های B، پروتئین‌ها، روی و آهن است. اگر مقداری کمی گوشت را در رژیم غذایی ماه اول بارداری خود بگنجانید برای شما و کودک در حال رشد مفید خواهد بود. با این حال بهتر است از مصرف گوشت خام پرهیز شود.
غذاهایی که باید از رژیم غذایی ماه اول بارداری حذف شود و از مصرف آن‌ها اجتناب کنید.
از مصرف برخی غذاها در دوران بارداری باید اجتناب شود زیرا ممکن است باعث آسیب به نوزاد در حال رشد شوند. لیستی از غذاهایی که باید از رژیم غذایی ماه اول بارداری حذف شوند آورده شده است:
- پنیر نرم
پنیرهای نرم از شیر پاستوریزه نشده درست شده‌اند و ممکن است شامل باکتری‌هایی باشند که می‌توانند موجب مسمومیت غذایی شوند. بنابراین بهتر است در دوران بارداری از پنیرهای نرم دوری کنید.
- غذاهای بسته‌بندی شده و فرآوری شده
غذاهای بسته بندی و فرآوری شده مانند آب‌میوه، غذاهای آماده مایکروویو، کیک و بیسکوییت، شیر عسل و غیره. حاوی مواد افزودنی، نگهدارنده، سطوح بالای شکر و سدیم و عاری از کالری هستند که برای شما یا نوزاد شما مناسب نیست. برخی از غذاهای بسته‌بندی شده ممکن است حاوی باکتری‌هایی باشند که می‌تواند موجب مسمومیت غذایی شود. غذاهای خانگی و تازه پخته شده با مواد طبیعی یا محصولات ارگانیک بخورید.
- غذاهای دریایی
غذاهای دریایی حاوی سطوح بالایی از جیوه است که با آسیب‌های مغزی و تاخیر در رشد جنین مرتبط است. بنابراین، از غذاهای دریایی در رژیم غذایی ماه اول بارداری خودداری کنید و به جای آن ماهی آب شیرین را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
بیشتر بخوانید: خوردن ماهی و غذاهای دریایی در دوران بارداری خطرناک است؟
- پاپایا
پاپایا نارس و نیمه رسیده حاوی لاتکس می‌باشد که می‌تواند انقباضات رحم را تحریک کند و باعث زایمان زودرس یا سقط جنین شود. از مصرف آن در دوران بارداری اجتناب کنید. اگرچه، پاپایا رسیده، حاوی مواد مغذی متعددی است و با دستور پزشک می‌توان در حد اعتدال مصرف کرد.
- آناناس
آناناس حاوی ماده‌ای به نام بروملائین است که رحم را نرم و ملایم می‌کند. نرم شدن رحم در دوران بارداری می‌تواند منجر به سقط جنین یا زایمان زودرس شود. بنابراین بهتر است از مصرف آناناس در رژیم غذایی دوران بارداری اجتناب کنید.
- گوشت خام و پخته نشده
گوشت خام و پخته نشده می‌تواند به وسیله باکتری، سالمونلا، لیستریا و غیره آلوده شود که می‌تواند موجب بیماری‌های جدی شود و بر رشد جنین تاثیر بگذارد. همچنین بهتر است از خوردن گوشت کمی پخته شده هم اجتناب کرد، زیرا می‌تواند حاوی کیست باشد و مادر را آلوده به انگل‌های روده‌ای کند و موجب آسیب جدی به مادر و کودک شود.
- غذاهای مضر
مصرف بیش از حد هله هوله در دوران بارداری با مشکلات سلامتی ذهنی در کودکان مانند افسردگی، اضطراب و اختلال کم توجهی و بیش فعالی ارتباط دارد. همچنین مطالعات نشان داده‌اند که مصرف این نوع غذاها در دوران بارداری با چاقی کودکان مرتبط بوده است.
- کافئین
مصرف کافئین باید در دوران بارداری محدود شود چون بر سیستم عصبی تاثیر می‌گذارد و مصرف بیش از حد آن موجب بی‌خوابی، کج خلقی و عصبانیت می‌شود. همچنین مصرف آن خطر سقط جنین را افزایش می‌دهد، بنابراین باید از مصرف آن در رژیم غذایی دوران بارداری اجتناب کنید.
- نوشیدنی‌های الکلی
الکل برای جنین در حال رشد بسیار مضر است و می‌تواند موجب نقص‌های مادرزادی جدی شود. در تمام دوران بارداری از مصرف الکل اجتناب کنید.
- غذاهای شیرین
یک زن باردار فقط به ۳۰۰ کالری اضافی نیاز دارد تا از رشد جنین حمایت کند. مصرف بیش از حد غذاهای شیرین می‌تواند موجب افزایش وزن و دیابت دوران بارداری شود.
نکات تکمیلی در رژیم غذایی در ماه اول بارداری
مواردی هنگام برنامه‌ریزی رژیم غذایی در ماه اول بارداریباید به آن‌ها توجه کنید عبارتست از:
- ویتامین‌های مورد نیاز قبل از زایمان مانند اسید فولیک را در رژیم غذایی ماه اول بارداری بگنجانید.
- پیش از شروع رژیم غذایی سخت، با پزشک خود مشورت کنید، زیرا کاهش مصرف مواد غذایی در دوران بارداری می‌تواند بر رشد جنین تاثیر بگذارد.
- میانه روی در مصرف غذاهای سالم در دوران بارداری یک کلید اصلی برای سلامت مادر و جنین است. زیاده‌روی در مصرف هر نوع غذایی برای مادر و جنین مضر است.
- در حالی که هله هوله را از برنامه غذایی خود حذف می‌کنید، میوه‌ها و سبزیجات را در رژیم غذایی ماه اول بارداری خود بگنجانید.
- به مقدار کافی مایعات بنوشید.
بیشتر بخوانید: بارداری هفته به هفته؛ با تغییرات هفته اول بارداری آشنا شوید
در ماه اول بارداری تغییرات متعددی در بدن شما رخ می‌دهد. تغییرات هورمونی می‌تواند موجب تغییرات خلقی و خستگی و بیماری صبحگاهی شود. خوردن غذاهای سالم، داشتن وعده‌های غذایی کوچک در فواصل منظم، حفظ آب بدن، انجام ورزش متوسط و عدم استرس می‌تواند این علائم را به حداقل برساند. رعایت این نکات در رژیم غذایی ماه اول بارداری رشد سالم جنین را تضمین می‌کند.
