کودکان می‌توانند، همان‌طور که منبع شادی و لذت در خانه هستند، منبع استرس، ناامیدی، نگرانی و سردرگمی هم باشند. تمام والدین با چالش‌هایی روبرو هستند، بنابراین، لازم است از روش‌های والدگری سالم آگاه شوید. این مهارت‌ها به شما کمک می‌کند روابط خانوادگی مستحکمی بسازید و خانه خود را تبدیل به محلی کنید که کودکانتان در آن محیط احساس امنیت و محبت کنند. برای آشنایی بیشتر با مفهوم و چگونگی والدگری سالم و ناسالم، با این مقاله کودکت همراه باشید.
والدگری سالم چیست؟
والدگری سالم به این معناست که والدین و فرزندان اختلافات و تعارضات خود را، بدون آزار، خشونت یا بی‌توجهی، حل کنند. روابط شما نقش مهمی در انتخاب‌های شما به عنوان والد دارد، زیرا کیفیت روابط «مسری» است. برای مثال، اگر روابط زناشویی مثبت و مؤثر باشد، این رابطه مثبت باعث والدگری مثبت هم می‌شود. ولی وقتی اوضاع به‌خوبی پیش نمی‌رود، تعارض و تنش ممکن است باعث والدگری غیرمؤثر شود.
شما، علاوه بر والد بودن، نقش‌های متفاوتی در محیط کار و خانواده دارید. گاهی، ایجاد تعادل بین این نقش‌ها برایتان دشوار می‌شود، حتی توانمندترین والدین هم دچار استرس می‌شوند و ممکن است بخواهند از این موقعیت‌ها فرار کنند. پس تلاش کنید زمانی را به خودتان اختصاص دهید تا به آرامش برسید و با کاری که از انجامش لذت می‌برید، انرژی بگیرید. وقتی شما مراقب حال خودتان باشید، بهتر می‌توانید مراقب دیگران باشید.
سه دستورالعمل اصلی برای والدگری سالم چیست؟
تمرین‌هایی که برای والدگری سالم معرفی می‌شوند سلامت روان فرزندانتان را ارتقا می‌دهند. وقتی کودکان رابطه‌ای مبتنی بر اعتماد با والدینشان داشته باشند، احساس امنیت می‌کنند. می‌توانند پیوند مثبتشان را با والدینشان گسترش دهند که باعث می‌شود تمایل بیشتری داشته باشند با والدینشان درباره افکار، احساسات و نگرانی‌هایشان صحبت کنند. تمرینات والدگری، که در ادامه به آن‌ها پرداخته شده است، می‌تواند به شما و خانواده‌تان کمک کند روابط بین فردی‌تان را گسترش دهید و آن‌ها را عمیق‌تر کنید:
مثبت باشید: وقتی کودکان بدون انتقاد شدن تشویق می‌شوند، عملکرد بهتری دارند. سعی کنید تمرکز خود را، به جای کارهایی که به‌خوبی پیش نمی‌روند، بر کارهایی که به‌خوبی انجام می‌دهند بگذارید. یک تمرین خوب این است که وقتی با کودکانتان زمانی را سپری می‌کنید، به جبران هر بازخورد منفی‌ای که به کودک می‌دهید، هشت بازخورد مثبت به او دهید. این بازخورد می‌تواند کلامی یا غیرکلامی باشد. به خاطر داشته باشید، کودک شما پیام‌های مثبتی را که در رفتار یا کلام شما (مثل در آغوش گرفتن یا بزن قدش) وجود دارد درک و جذب می‌کند. پس رابطه بیشتری ایجاد کنید و کمتر به فکر اصلاح باشید.
پاسخگو باشید: کودکان نیاز دارند احساس دوست داشته شدن کنند و با والدینشان پیوند عمیقی بسازند. یکی از بهترین روش‌هایی که به کودکان کمک می‌کند احساس کنند دوست داشته شده‌اند و دوست‌داشتنی هستند گذراندن وقت با آن‌هاست. کودکان کم‌سن‌تر نیاز دارند والدینشان با آن‌ها بازی کنند و کودکان بزرگ‌تر نیاز دارند والدینشان از فعالیت‌های آن‌ها حمایت کنند. وقتی شما با فرزندانتان وقت می‌گذرانید، مطمئن باشید تمام حواستان به آن‌هاست و به معنای واقعی، حضور دارید و به آن‌ها گوش می‌دهید، تشویقشان می‌کنید و به تبادل عشق می‌پردازید.
رفتار کودک را به طور موثر مدیریت کنید: لازم است والدین الگوی رفتار صحیح را به کودکان ارائه کنند، انتظارات و مرزهای روشن و ثبات رفتار داشته باشند. مطمئن باشید دوستان کودکانتان و چیزهایی را که بر آن‌ها اثر می‌گذارند بشناسید. برای مثال، از محتوای برنامه تلویزیونی، فیلم یا کارتونی که می‌بینند آگاه باشید. بدانید در شبکه‌های مجازی چه می‌کنند و وقتی آنلاین هستند، مشغول چه فعالیتی‌اند. یک راه مؤثر برای مدیریت رفتار کودکان این است که وقتی عملکرد مثبتی دارند، از تقویت مثبت استفاده کنید و وقتی رفتار ناسازگاری دارند، آن‌ها را با پیامد و عواقب رفتارشان مواجه کنید. والدگری سالم یعنی از راه انداختن جنگ قدرت با کودکتان پرهیز کنید و به جای آن، فرصت‌هایی برایشان فراهم آورید که فکر کنند، تصمیم بگیرند و از اشتباهات خود درس بگیرند.
به عنوان والد، شما اولین الگوی کودکتان هستید. آن‌ها، با مشاهده شما، مهارت‌های زندگی مثل مهارت‌های ارتباطی و حل تعارض را می‌آموزند. وقتی شما با کودکتان وقت می‌گذرانید، آن‌ها احساس می‌کنند مهم و دوست‌داشتنی هستند. با تمرین دستورالعمل‌های ذکرشده برای والدگری سالم، می‌توانید مهارت‌های والدگری سالم را یاد بگیرید و آن را ارتقا دهید تا منجر به عمیق شدن روابط خانوادگی‌تان شود و فرصتی برای شما فراهم کند که به یکدیگر نزدیک‌تر شوید و با هم رشد کنید.
علائم والدگری ناسالم چیست؟
والدگری ناسالم شامل روش‌های ناکارآمد و نسبتا خشن است، مثل ناسزا گفتن، ترساندن، مقایسه کردن و سرزنش کردن یا تنبیه کلامی و غیرکلامی، سخت گرفتنی بی دلیل. سایر نشانه‌های والدگری ناسالم شامل این موارد می‌شود: بی‌ثباتی در روش والدگری، مثل پیروی نکردن از قوانینی که خودتان وضع کردید (یک بار از کودک توقع پیروی از قانون داشته باشید و دفعه بعد به او اجازه قانون‌شکنی در همان مورد را بدهید)، یا بی‌ثباتی در برآورده کردن تقاضاهای کودک (یک بار تقاضای او را بیش از حد برآورده کنید و یک بار همان تقاضا را رد کنید)، برچسب زدن به کودک، وضع نکردن قانون و محدودیت برای کودک و گوش ندادن به کودک.
بیشتر بخوانید: چگونه با کودک خود ارتباط کلامی موثر برقرار کنیم؟
درباره والدگری سالم و ناسالم چه تجربیاتی دارید؟ چه زمان‌هایی با چالش والدگری سالم و ناسالم مواجه می‌شوید؟ سوالات و نظرات خود را زیر همین مطلب یا در اینستاگرام کودکت برای ما بنویسید.
