زنانی که به تازگی مادر شده‌اند اغلب در زمان شیردهی دچار این مشکل می‌شوند که آیاد نوزادشان به اندازه کافی شیر خورده است یا نه. دانستن نکات کوچک و خواندن راهنمای شیردهی به نوزاد به شما کمک می‌کند تا با بررسی نشانه‌های ساده متوجه شوید که نوزادتان سیر شده و اندازه کافی شیر خورده است. همه مادرها دوست دارند که کودکشان همیشه سیر باشد و گاهی وسواس زیادی در این مورد به خرج می‌دهند که باعث می‌شود هم نوزاد و هم خودشان اذیت شوند. در این مطلب از کودکت هم برای شما نکات کوچکی از راهنمای شیردهی را خواهیم گفت که با خواندن این مطلب و بررسی نشانه‌هایی که گفته شده، متوجه شوید نوزاد شما به اندازه کافی شیرخورده است.
بیشتر بخوانید: آیا نوشیدن قهوه در دوران شیردهی برای کودک ضرر دارد؟
راهنمای شیردهی ؛ نشانه‌های سیر شدن نوزاد
در بخش اول راهنمای شیردهی نوزاد به بررسی نشانه‌های سیر شدن آن‌ها از شیر خوردن می‌پردازیم و اگر شما این نشانه‌ها را در کودک خود مشاهد کردید بدانید که کودک به اندازه کافی شیر خورده است.
۱. بعد از شیردهی احساس راحتی و خالی شدن در سینه‌های خود دارید. زمانی که به کودک شیر نداده‌اید اغلب در سینه خود احساس سنگینی می‌کنید و اگر شیر دادن به نوزادتان را به صورت کامل انجام دهید احساس سبکی خواهید داشت.
۲. بعد از شیر خوردن کودکتان آرام و راضی به نظر می‌رسد.
۳. کودکتان شروع به افزایش وزن می‌کند. کودکان در زمان به دنیا آمدن وزن بالاتری نسبت به یک تا دو هفته ابتدای تولد خود دارند، اگر کودک شما بعد از کاهش وزن پس از تولدش دوباره شروع به افزایش وزن کرده است نشان دهنده آن است که کودکتان به اندازه کافی شیر می‌خورد. در حالت کلی کودکان در چهار ماه اول تولد باید هفتگی بین ۱۵۰ تا ۲۵۰ گرم وزن اضافه کنند و این روند افزایشی در ۴ تا ۷ ماهگی به هفته‌ای ۱۰۰ تا ۱۵۰ گرم تغییر کند.
۴. در زمان شیردهی به نوزاد روزانه حداقل ۶ پوشک خیس عوض می‌کنید. ممکن است در روزهای ابتدای تولدش تنها ۲ یا ۳ پوشک عوض کنید اما به محض این که روند شیردهی به نوزاد مرتب شد تعداد پوشک‌هایی که لازم است عوض کنید هم افزایش می‌یابد که نشان دهنده آن است که کودکتان به اندازه کافی شیر می‌خورد.
۵. در ماه اول تولد کودک شما به طور معمول او سه بار در روز مدفوع می‌کند و مدفوعش به رنگ روشن و مایل به زرد است. حرکات روده کودک در ماه اول کم است و در سنین ۴ تا ۶ ماهگی که کم کم کودک شروع به خوردن غذاهای سفت‌تر می‌کند به صورت معمول یک بار در روز مدفوع خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: آیا با مزایای شیردهی برای مادر و کودک یا فواید شیر مادر آشنا هستید؟
نشانه‌های عدم تغذیه کافی نوزاد از شیر مادر
بخش دوم از راهنمای شیردهی مربوط به بررسی نشانه‌هایی است که عدم تغذیه کافی نوزاد را بیان می‌کنند؛ در صورتی که نشانه‌های زیر را در کودک خود مشاهده کردید نشان دهنده آن است که کودکتان به اندازه کافی شیر مادر نمی‌خورد و تغذیه مناسبی ندارد.
۱. نوزاد شما در هفته‌های بعد از تولد هم همچنان وزن خود را از دست می‌دهد. اگر کودکتان پنج روز بعد از به دنیا آمدنش شروع به افزایش وزن نکرد و مدام وزن خود را از دست داد باید با دکتر مخصوص کودکان مشورت کنید شاید شیر شما برای او کافی نیست و لازم باشد از مکمل‌های غذایی و شیرخشک برای تغذیه‌اش استفاده کنید.
۲. اگر با گذشت پنج روز از تولدش، نوزاد شما در ۲۴ ساعت کمتر از شش پوشک را خیس می‌کند نشان دهنده عدم تغذیه مناسب از شیر مادر است.
۳. با گذشت پنج روز از به دنیا آمدنش همچنان مدفوع نوزادتان تیره و بسیار کم است.
۴. ادرار نوزادتان تیره و کدر است. اگر ادرارش روشن باشد نشان دهنده این است که به اندازه کافی مایعات دریافت می‌کند و در غیر این صورت بررسی رنگ ادرار نشانه خوبی است که بفهمید نوزادتان به اندازه کافی از شیر مادر تغذیه می‌کند.
۵. کودک شما اغلب اوقات آشفته یا خسته است و به محض این که شما شیردادن به او را شروع می‌کنید به خواب می‌رود و به محض این که شیردهی را تمام کرده و او را از خود دور می‌کنید از خواب پریده و آشفته می‌شود.
۶. نشانه‌های خشکی دهان و چشم را در او مشاهده می‌کنید.
۷. اگر شیردهی به او را حتی یک ساعت هم ادامه دهید بازهم سیر نمی‌شود و همیشه گرسنه است.
۸. بعد از شیردهی احساس راحتی و نرمی در سینه‌های خود ندارید.
۹. خیلی کم صدای شیرخوردنش را متوجه می‌شوید. البته این نشانه چندان دقیقی نیست زیرا برخی از بچه‌ها با این که تغذیه مناسبی از شیر مادر دارند بازهم به ندرت در زمان شیر خوردن صدای بلع آن‌ها را می‌شنوید.
اگر کودکتان تغذیه مناسبی از شیر مادر نداشته باشد چه می‌شود؟
برخی از مادرها با این که به اندازه کافی شیر برای تغذیه نوزادشان دارند بازهم در شیردهی به او دچار مشکل هستند و نوزادشان به اندازه کافی از شیر مادر تغذیه نمی‌شود و همیشه گشنه است. در صورتی که این روند ادامه پیدا کند ممکن است کودکتان دچار مشکلاتی مانند کم آبی و نارسایی در رشد خواهد شد که بسیار نادر اما جدی است. در صورتی که هرکدام از نشانه‌های عدم تغذیه مناسب از شیر مادر را در کودک خود مشاهده کردید خیلی زود با پزشک مخصوص کودک خود تماس بگیرید و در صورت نیاز از مکمل‌های غذایی مانند شیر خشک با مشورت پزشکش استفاده کنید. البته گاهی ممکن است که روش شیردهی شما نادرست باشد که اگر مشخص شد مشکل از این مورد است می‌توانید به کمک یک ماما یا متخصص یا خواندن راهنمای شیردهی این مشکل را حل کرده و روش شیردهی خود را تغییر دهید.
بیشتر بخوانید: تغذیه کودک با شیشه شیر چه مشکلاتی دارد؟
چه زمان‌هایی به کودکم شیر بدهم؟
این که کودک شما چه زمانی به شیر خوردن نیاز داشته باشد در هر کودک متفاوت است. ممکن است بعضی از کودکان همیشه دوست داشته باشند شیر بخورند و ممکن است اصلا گرسنه نباشند ولی از نزدیک بودن به شما لذت ببرند، در حالیکه بعضی از کودکان تنها زمانی وقت شیر دادنشان است که شروع به مکیدن انگشت خود می‌کنند. در ۲۴ ساعت ابتدای تولد کودک ممکن است بیش از هر زمان دیگری نیاز به شیردهی داشته باشد.
یک تا هفت هفته اول تولد نوزاد
می‌توانید هر دو یا سه ساعت به کودک خود شیر بدهید و شیردهی و تغذیه از شیر مادر را ۸ تا ۱۲ بار در روز انجام دهید. دقت داشته باشید که معده نوزادتان کوچک است و هربار مقدار کمی شیر می‌تواند بخورد و برای این که نوزادتان تغذیه مناسبی از شیر مادر داشته باشد باید دفعات شیردهی به او را افزایش داده و در عوض هربار مقدار کافی به او شیر دهید.
کلام آخر در زمینه راهنمای شیردهی و تغذیه کودک
بیشتر بخوانید: بهترین راهکار برای ترک عادت پستانک در کودک کدام است؟
لذت شیردهی به نوزاد بسیار شیرین است اما در صورتی که مطمئن باشید کودک شما تغذیه مناسبی از شیر مادر داشته باشد و باعث رشد او شود. در دو سال ابتدای تولد نوزاد، پایه و اساس غذایی نوزاد شیر مادر است و بنابراین شما هرچقدر کم هم که می‌توانید باید به نوزاد خود شیر بدهید و در صورت نیاز با مشورت پزشک و متخصص کودک خود از شیر خشک و غذاهای تقویتی استفاده کنید. بهتر است پیش از بدنیا آمدن کودکتان در مورد راهنمای شیردهی از افراد متخصص کمک بگیرید زیرا تغذیه نوزاد از شیر شما مسئله مهمی است که به آن باید دقت خاص و ویژه‌ای داشته باشید.
