آزمایش خون، آزمایش ادرار و سونوگرافی، از جمله آزمایش های سه ماهه اول بارداری هستند که معمولا توسط پزشک برای خانمهای باردار پیشنهاد میشود. شاید شما هم از انجام این آزمایشها کلافه شده باشید. انجام آزمایشها در یازده هفته اول بارداری به طور گستردهای متفاوت است و بستگی به سن، قومیت، سابقه خانوادگی و نظر پزشک شما دارد.
بهتر است بدانیم که بسیاری از آزمایش های سه ماه اول بارداری برای شرایط خاصی در نظر گرفته میشوند و تشخیصی محسوب نمیشوند. این آزمایشها میتوانند پیشبینی کنند، آیا کودکتان در معرض یک اختلال قرار دارد یا نه. اما آزمایشهای تشخیصی که روش تهاجمیتر و خطرناکتری است، میتواند به طور قطعی وجود هنجار یا اختلال را رد یا تایید کند.
مری نورتون استاد مامایی، زنان و زایمان و باروری دانشگاه کالیفرنیا میگوید:
آزمایش دادن تبدیل به یک فکر آزاردهنده و بغرنج برای مردم شده است. به نظرم اولین چیزی که زنان باید از خودشان بپرسند این است که آیا آنها دوست دارند آزمایش بدهند یا نه. ممکن است برای برخی آزمایش یک مسئله ناشناخته و غریب باشد و مایل به انجام دادن آن نباشند
او تمایز روشنی بین آزمایشهای ادرار دوران بارداری که قادر به مشخص کردن برخی از بیماریهای قابل درمان بارداری مانند دیابت حاملگی است و آزمایشهای ژنتیک که نقایص تولدی عیرقابل درمان را نشان میدهد، قائل است.
آزمایش های سه ماهه اول بارداری
آزمایش ادرار
یکی از آزمایش های سه ماهه اول بارداری، آزمایش ادرار است. قبل از انجام آزمایش ادرار مقدار زیادی آب بنوشید؛ زیرا معمولا از شما نمونه ادرارتان را میخواهند. معولا میزان پروتئین ادرار سنجیده خواهد شد که میتواند عوارض دوران بارداری مانند پرهاکلامپسی و دیابت بارداری را نشان دهد.
پاپ اسمیر
به طول معمول در اولین بازدید قبل از زایمان از شما تست پاپ اسمیر گرفته میشود. این آزمایش برای بررسی سلولهای غیر طبیعی سرویکس (دهانه رحم) و بیماریهای منتقله از راه رابطه جنسی (STI) انجام میشود. تمام متخصصان ژنتیک در آزمایش های سه ماهه بارداری این تست را پیشنهاد میکنند. زیرا عفونتهای منتقله از راه جنسی ممکن است منجر به عفونت چشم یا پنومونی در جنین شود.
بیشتر بخوانید: در مورد آزمایش های غربالگری چه می دانیم؟
آزمایش خون
برای سه ماه اول بارداری آماده باشید که در چندین مرحله از شما آزمایش خون گرفته شود. برخی از آزمایشها طبق روال معمول انجام میشود اما برخی بستگی به سن شما، فاکتورهای ریسک و نظر پزشکتان مربوط است. ممکن است بخواهید با استفاده از آزمایش خون از ناهنجاریهای کروموزومی جنین در حال رشدتان مطلع شوید. این کاملا بستگی به خود شما دارد.
در آزمایش های سه ماهه اول بارداری و بررسی خون به این موارد توجه میشود:
- میزان SCG ( گونادوتروپین) این هورمون در دوران بارداری تولید میشود و پزشک متخصص میتواند سطح این هورمون را برای کمک به تعیین تاریخ زایمان اندازهگیری کند.
- عفونتهای منتقله از راه روابط جنسی، از جمله HIV، سیفلیس و هپاتیت B
- کمبود ویتامین دی
- نوع گروه خونی؛ در مواردی شاید نیاز به انتقال خون داشته باشید
- ناسازگاری عامل RH؛ این آزمایش برای تعیین نوع RH شما و فرزندتان انجام میشود. اگر RH شما مثبت و RH جنین منفی باشد، یعنی ناسازگاری وجود دارد و باید آمپول پادتن RH یا روگام دریافت کنید
- قند خون؛ در صورتی که چاق هستید یا در معرض خطر دیابت حاملگی قرار دارید
- خطر نقص ژنتیکی از فیبروز کیستیک گرفته تا کمخونی داسی شکل و آتروفی عضلانی ستون فقرات
آزمایش خون غیر تهاجمی پیش از تولد (NIPT)
یکی از آزمایش های سه ماهه اول بارداری که توسط متخصصان توصیه میشود، آزمایش خون غیرتهاجمی پیش از تولد است. این آزمایش خون برای تشخیص رایجترین اختلالات کروموزومی مانند سندورم داون، تریزومی ۱۳ و تریزومی ۱۸، آنوپلوئیدیهای کروموزومهای جنسی انجام میشود. این آزمایش پس از نه هفته از بارداری قابل انجام است.
سونوگرافی
سونوگرافی سه ماهه اول بارداری در حدود هفته ششم انجام میشود و شما برای اولین بار ضربان قلب نوزاد را میشنوید. پزشک همچنین برای تخمین زمان زایمان از تصاویر سونوگرافی کمک میگیرد. به کمک سونوگرافی مشخص میشود که سونوگرافی در رحم اتفاق افتاده یا در لوله فالوپ (خارج از رحم).
بیشتر بخوانید: چه کارهایی به رفع حالت تهوع در سه ماه اول بارداری کمک می کند؟
سونوگرافی NT
سونوگرافی NT یا اندازه ضخامت پرده گردنی یکی از آزمایش های سه ماهه اول بارداری است. در این نوع سونوگرافی ضخامت مایع در زیر پوست پشت گردن اندازهگیری میشود. ضخامت بیش از اندازه این ناحیه ممکن است نشانههای اولیه سندروم داون را نشان میدهد. برای اطمینان بیشتر نتایج سونوگرافی NT با نتایج آزمایش خون و بررسی هورمون hCG ترکیب میشود. اگر نتایج ترکیبات مذکور، بالا و هشداردهنده باشد، پزشک یک آزمایش تشخیصی تهاجمی مانند نمونهبرداری از پرزهای کوریونی یا آمنیوسنتز را پیشنهاد کند.
آزمایشهای تشخیصی
نمونهبرداری از پرزهای کوریونی (پرزهای جفتی جنین) در هفته ۱۰ تا ۱۳ بارداری انجام میشود. این آزمایش تشخیصی شامل خارج کردن بافت جفت به کمک سرنگی از دیواره شکم یا یک سوند قابل انعطاف از دهانه رحم است. این آزمایش میتواند اختلالاتی مانند سندروم داون، تریزومی ۱۳، تریزومی ۱۸، بیماری تی ـ سیکس و کمخونی سلولهای داسی شکل را نشان دهد. این آزمایش خطر سقط جنین را به همراه دارد.
پزشک شما برای آزمایش های سه ماهه اول بارداری چه مواردی را در نظر گرفته است. لطفا دانش و تجربههای خودتان را درباره این آزمایشها از طریق بخش نظرات این مقاله یا سایر شبکههای اجتماعی کودکت با سایر مادرها در میان بگذارید.