یقینا میدانید بودن در طبیعت باعث میشود احساس بهتری داشته باشید. ضمن مطالعهای که در ژاپن انجام گرفته است، ۱۵ دقیقه پیادهوری در جنگل و پیادهروی در خیابانهای شهر با هم مقایسه شده است. کسانی که جنگل را انتخاب کردهاند تجربه خود را به صورت افزایش انرژی، بهبود خلق و خو و به وجود آمدن احساس شور و نشاط توصیف میکنند. نیاز به گفتن نیست که پیادهروی در شهرهای بزرگ چنین احساساتی به شما نمیدهد. بنابراین، حتی اگر ساکن شهر بزرگی هستید، هر روز سعی کنید مقداری از زمان خود را در نزدیکترین پارک بگذرانید و «دوز روزانه طبیعت» را دریافت کنید. باید گفت بهتر شدن احساسات تنها یکی از جنبههای مثبت حضور در طبیعت است، اما آیا واقعا حضور در طبیعت فایدهای واقعی و قابل اندازهگیری برای شما دارد؟ پاسخ مثبت است.
براساس نتایج تحقیقات بیشماری که در این زمینه انجام شدهاند، زندگی در محیط روستایی یا ساحلی نرخ مرگ و میر، بروز بیماریهای قلبی ـ عروقی و افسردگی را کاهش میدهد. در عین حال، اثرات طبیعت بر کودکان و اهمیت حضور کودکان در طبیعت بر کسی پوشیده نیست. مطالعات خاصی نیز پیرامون تاثیرات حضور منظم در طبیعت انجام گرفته است که در این مقاله از کودکت، به مرور بخشی از نتایج آنها پرداخته خواهد شد:
- بودن در طبیعت امید به زندگی را در سالمندان افزایش میدهد؛
- سلولهای ضد سرطانی خاصی با حضور در طبیعت، و نه شهر، افزایش پیدا میکنند؛
- اختلالات ایمنی مشخصی وجود دارد که بروز آنها در مناطق شهری بیش از مناطق روستایی است. مانند انواع آلرژی، بیماری التهابی روده، اماس و اختلالات روانی؛
- مشاهده صحنههایی از طبیعت با ترشح هورمون سروتونین، عامل شیمیایی شادی، در ارتباط است. مشابه همان تاثیری که مدیتیشن بر شما میگذارد، مراکز اضطراب مغز نیز با حضور در طبیعت آرامش مییابند. برخی پزشکان، هنگام تجویز داروهای تقویت سروتونین برای بیمارانشان، به آنها توصیه میکنند، برای بالا رفتن سطح سروتونین به صورت طبیعی و بهبود حالشان، باید مهارتهای طبیعی را بیاموزند؛
- براساس مطالعه مشهوری درباره بیمارانی که تحت عمل جراحی شکم قرار گرفته بودند، کسانی که منظره درختان را از اتاق خود مشاهده میکردند عوارض جانبی کمتری داشتند، به داروهای مسکن کمتری نیاز پیدا میکردند و در نهایت، زودتر از کسانی از بیمارستان مرخص شدند که پنجره اتاق آنها رو به دیوار بتنی بود.
این موارد تنها قسمتی از دلایلی است که چرا برخی پزشکان حضور روزانه حداقل پانزده دقیقه در طبیعت را به بیماران مبتلا به مشکلات مغزی (اختلال کمتوجهی، اضطراب و افسردگی) تجویز میکنند. حتی اگر به هیچ بیماری خاصی مبتلا نیستید، برای بهرهمندی هرچه بیشتر از این زمان، پانزده دقیقه بیرون از خانه و در آفتاب قدم بزنید. گاهی به این کار درمان سهگانه نیز گفته میشود، چرا که طی انجام آن، همزمان سه نیاز اساسی شما برآورده میشود:
- نیاز به ویتامین دی که برای عملکرد صحیح بسیاری از سیستمهای بدن ضروری و مهم است؛
- برخورد نور خورشید به چشم که هنگام صبح، باعث بیداری مغز و بهبود خواب شما در طول شب میشود؛
- بالا بردن ضربان قلب، به طور قطع، اثرات مثبت ورزش روزانه آنقدر زیاد است که نمیتوان آنها را برشمرد. اما بهتر است بدانید حتی بعد از شبهایی که خوابتان کاملا دچار اختلال بوده است، پیادهروی سریع زیر نور خورشید بهرهوری شما را در طول روز بعد، به صورت چشمگیری، افزایش میدهد.
توجه کنید اثراتی که از آنها نام برده شد فقط به دلیل فعالیت فیزیکی شما در طبیعت نیست، بلکه براساس مطالعات، این مزایا فقط با بودن شما در طبیعت به دست میآیند. جالب است بدانید بنا بر برخی مطالعات، آن دسته از کارمندان اداری که قادرند چشماندازی از طبیعت را از پنجره محل کار خود ببینند به کار خود بیشتر علاقهمندند، سلامت بیشتری دارند و سطح بالاتری از رضایت از زندگی را گزارش کردهاند.
طبیعت و کودکان
طبیعت و وقت گذراندن در آن برای کودکان یک ضرورت است. افزایش فعالیتهای فیزیکی و افزایش مهارتهای حرکتی از اثرات فیزیکی طبیعت بر کودک است. در عین حال، حضور در طبیعت رشد شناختی و فکری، مهارتهای ذهنی و رشد کیفی آموزشی را نیز در کودک تقویت میکند. به دنبال رشد فیزیکی و فکری، خلاقیت، ریسکپذیری، مهارتهای اجتماعی و عاطفی نیز رشد پیدا میکند. حضور کودک و ارتباط او با عناصر طبیعی و حواس پنجگانه بهتر است به صورت روزانه باشد.
ایده هایی برای گنجاندن طبیعت در زندگی روزانه
بهجز «درمان سهگانه صبحگاهی با طبیعت»، روشهای دیگری نیز برای حضور مداوم در میان عوامل طبیعی مانند آب روان، درختان و گلها وجود دارد:
- باغبانی کردن: اگر این امکان برای شما وجود دارد، در طول هفته، دستکم یک ساعت را به کاشتن گیاهان مختلف، هرس درختان و مرتب کردن باغچهها یا گلدانهای خانه خود اختصاص دهید. تماشای گیاهانی که خودتان پرورش دادهاید، بیش از هر اندازه پولی که به دست میآورید، به شما احساس رضایتمندی میدهد. باغبانی کردن یکی از کارهایی است که به همراه کودک میتوانید انجام دهید و از اثرات معجزهآسای آن بهرهمند شوید.
- گذاشتن گلدان در محل کار و خانه: حتی اگر طرفدار سرسخت گل و گیاه نباشید، انجام این کار بسیار ساده است. مراقبت از گیاهان نیز برای کودک هیجان و رشد به ارمغان میآورد. میتوانید قسمتی از مسئولیت گلها را به کودک بسپارید، برای مثال، او مسئول آب دادن هفتگی گلها باشد.
- پیدا کردن یک پارک سرسبز در نزدیکی خانه یا محل کار: حتی اگر لازم است برای رسیدن به مقصد خود تمام مسیر را رانندگی کنید، این کار را انجام دهید. خوردن ناهار در پارک نزدیک خانه، به تنهایی یا با همراهی اعضای خانواده، حال و هوای شما را حتما بهتر میکند. پیادهروی سریع، در حالی که به تماسهای کاری پاسخ میدهید، نیز باعث بالا رفتن سطح انرژی شما و البته، افزایش بهرهوری همان تماسها میشود.
- تابلوهایی از طبیعت تهیه کنید: اگر اتاق شما پنجره و چشمانداز خوبی ندارد، تابلوها یا قاب عکسهایی با تصاویر طبیعت به دیوار بزنید. میتوانید به همراه کودک از طبیعت عکاسی کنید یا تابلوهایی را بکشید و به دیوار خانه یا محل کارتان نصب کنید.