بعد از بچه‌دار شدن، یکی از سخت‌ترین کار‌ها تربیت کودک است. همان‌طور که بزرگتر می‌شود، میزان قشقرق کودک و لج‌بازی‌ها هم افزایش پیدا می‌کند. او با این رفتار خواهان جلب توجه شما و امتحان کردن میزان صبرتان است. همه والدین، گاهی در برابر کودکان خود خشمگین می‌شوند. به همین دلیل، کنترل خشم در والدین یک مسئله تربیتی بسیار مهم است. ممکن است در این موقعیت والدین بر اساس میل و نظر خودشان به تربیت و انضباط کودک بپردازند و هر گونه رفتار و برخوردی را با کودک برای تربیت کردن او، توجیه کنند. حتی در بیشتر موارد ممکن است تربیت کردن با کتک زدن، زور و اجبار همراه شود. کتک زدن کودکان هم از لحاظ جسمی و هم از لحاظ روانی تاثیرات ناخوشایندی روی کودک دارد و به او آسیب زیادی می‌زند. در ادامه با تعدادی از نتایج منفی کتک زدن کودکان آشنا می‌شویم.
ضربه زدن به باسن کودک
دلایل زیادی وجود دارد که والدین از سر ناامیدی و کلافگی تمایل به تنبیه بدنی کودک پیدا می‌کنند و به باسن کودک ضربه می‌زنند. ممکن است بسیاری از والدین ابتدا از روش‌های دیگری غیر از کتک زدن برای کنترل نافرمانی و تربیت کودک منظم استفاده کنند و بعد از امتحان کردن این روش‌ها و مایوس شدن از آن، از این تنبیه بدنی استفاده کنند. به زودی این روش تبدیل به یک عادت برای والدین می‌شود و به محض دیدن کوچک‌ترین خرابکاری و اشتباهی از کودک او را از این طریق تنبیه می‌کنند. جدای از اینکه در نهایت این روش تا چه حد می‌تواند نتیجه دهد، تبدیل به آسان‌ترین روش و کوتاه‌ترین مسیر در تربیت کودکان خواهد شد و والدین را تشویق به یافتن روش‌های مناسب‌تری به منظور آرام کردن، و یا تربیت کودک با ادب و خوش رفتار، نمی‌کند.
بیشتر بخوانید: تنبیه کودکان ؛ آری یا نه؟
اثرات منفی کتک زدن کودکان
دلایل زیادی وجود دارد که کارشناسان و متخصصان با کتک زدن کودکان مخالفت می‌کنند و والدین به شدت از هر گونه تنبیه جسمی کودک منع می‌کنند. در ادامه با تعدادی از این دلایل آشنا می‌شویم.
۱ـ تقلید کودک از کتک زدن
اگر برای تربیت کردن کودک، از تنبیه بدنی او استفاده کنید، به او مجوز آسیب رساندن به خودتان توسط کودک و همین طور به دیگران را در صورت انجام هر اشتباهی می‌دهید. بچه‌ها از رفتار سایرین مدلسازی می‌کنند و در اولین فرصت ممکن این الگو‌ها را اجرا می‌کنند.
۲ـ از بین رفتن عزت نفس کودک
کتک زدن کودکان فقط از نظر جسمی به آنها آسیب نمی‌زند، بلکه آنها را در معرض آسیب‌های روحی شدیدی هم قرار می‌دهد. کودک در طول رشد، یک تصویر شخصی از خود در ذهنش خواهد داشت و در صورتی که شما او را بابت هر اشتباه کتک بزنید، عزت‌نفس او از بین می‌رود و هیچ ارزش و احترامی برای خود قائل نمی‌شود.
۳ـ از بین رفتن احترام والدین
ممکن است با کتک زدن کودکان در کوتاه‌مدت احساس رضایت کنید و با گذشت زمان مطمئنا از این کار احساس خوبی نخواهید داشت. این رفتار به مرور و با بزرگ شدن کودک، ترس او را از شما افزایش می‌دهد.
۴ـ خارج از کنترل شدن کتک
ممکن است کتک زدن کودکان از یک تنبیه بدنی ساده شروع شود. آیا فکر کرده‌اید در صورتی که کودک همان اشتباه را تکرار کند، قرار است چه سرنوشتی در انتظار او باشد؟ آیا می‌خواهید او را سخت‌تر از بار اول، تنبیه کنید؟ آیا با کتک زدن کودکان می‌توانید آنها را به درس خواندن تشویق کنید؟ به این مسئله توجه کنید که ممکن است به مرور مرز بین تربیت کردن کودک و آسیب رساندن به او کمرنگ می‌شود.
۵ـ چرخه معیوب
بر خلاف باور عموم، کتک زدن کودکان رفتار نامناسب آنها را بهبود نمی‌بخشد؛ او در لحظه کتک خوردن احساس ناخوشایندی نسبت به خودش خواهد داشت و به مروز در بزرگسالی منجر به از دست رفتن اعتماد به نفس و عزت‌نفس او خواهد شد. کتک زدن فقط باعث می‌شود که او اشتباهات بیشتری انجام دهد و به همان نسبت دایره مجازات او بزرگتر شود.
بیشتر بخوانید: ۱۰ راهکار برای تربیت کودک بدون تنبیه
۶ـ کتک زدن، مجازات الهی نیست
بسیاری از والدین ممکن است کتک زدن کودکان را با جملاتی از کتاب‌های مقدس توجیه کنند. در واقع آنها تفسیر نادرستی از احکام کتاب‌های مقدس دارند. در واقع کلمه کتک زدن در کتاب‌های مقدس تفسیر‌های متنوعی دارد و به این معنا نیست که کتک زدن کودکان امر پسندیده‌ای است.
۷ـ کتک زدن، کودک را خشمگین می‌کند
کتک زدن کودکان هیچ مشکلی را حل نمی‌کند. در واقع خشم ناشی از کتک زدن نه تنها به شما آسیب می‌زند، بلکه آتش خشم و عصبانیت را در ذهن کودکتان شعله‌ور می‌کند و کودک با مشکلات عاطفی زیادی در آینده رو به رو خواهد شد.
۸ـ اثر منفی کتک زدن در ذهن کودک
فرزند شما در هر سنی که باشد، اثرات منفی کتک زدن‌های شما در ذهن او باقی می‌ماند. این رفتار والدین باعث می‌شود که فرزندان با همین شیوه با کودکان خود برخورد کنند و احساس نفرت و خشم نسبت به والدین خود پیدا کنند.
۹ـ رفتار‌های ضد اجتماعی
تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که در کودکی توسط والدین خود مورد ضرب و شتم قرار گرفته‌اند، در آینده رفتار‌های ضد اجتماعی و ضد اخلاقی و انسانی از خودشان نشان می‌دهند. پس تنبیه یکی از عواملی ست که منجر به اختلال در رشد اجتماعی کودک می شود.
۱۰ـ تنبیه بدنی کودک مفید و موثر نیست
تنبیه بدنی کودک هیچ تاثیری روی رشد و پرورش کودک ندارد. و کتک زدن کودک هیچ بازخورد و نتیجه مثبتی نخواهد داشت.
۱۱ـ عواقب کتک زدن کودک در بزرگسالی
افسردگی، پرخاشگری، اضطراب، احساس ناامیدی، مصرف مواد و الکل، و ناسازگاری های روانی به طور کلی. اینها نشانه هایی ست که در بزرگسالانی که در دوران کودکی مورد تنبیه قرار گرفته اند دیده می شود. بچه هایی که در کودکی مورد تنبیه فیزیکی قرار گرفته اند بیشتر امکان دارد که خود نیز به بزرگسالانی پرخاشگر تبدیل شوند. چراکه والدین خود را دیده بودند که مشکلات خود را با پرخاشگری رفع می کردند. طبق نظر متخصصین حوزه کودک، تقریبا بدون هیچ استثنایی، تنبیه فیزیکی، با درجات بالاتر خشونت در مقابل والدین، خواهر و برادرهای دیگر، هم نسل ها، و دوستان نسبت مستقیم دارد.
بیشتر بخوانید: سه دلیل برای دوری از تنبیه کردن کودکان و راه های جایگزین آن
روش‌های جایگزین کتک زدن کودکان
- به جای اینکه ناراحتی‌هایتان را روی کودک تخلیه کنید، ابتدا خودتان را آرام کنید. اگر فکر می‌کنید ممکن است از نظر جسمی به کودک آسیب بزنید، مدتی را با خودتان خلوت کنید. ممکن است از نظر روحی تحت فشار زیادی قرار داشته باشید. اما قرار نیست این ناراحتی را روی کودک خود خالی کنید.
- سعی کنید کودک را متوجه اشتباهش کنید و به او کمک کنید تا اشتباهش را جبران کند. مثلا اگر کودکتان بر خلاف هشدار‌های مکرر شما از دیوار بالا می‌رود، ممکن است به فکر تنبیه بدنی او باشید. در حالی که می‌توانید با آگاه کردن کودک به عواقب کار خود، مانع تکرار رفتارش شوید.
- به یاد داشته باشید هر روش تربیتی باید موثر در بهبود رفتار کودک باشد. روش تربیتی مناسب نقش مهمی در آموزش مهارت‌های مدیریت خشم به کودکان از دوران نونهالی تا سنین نوجوانی دارد.
بعد از کتک زدن کودک چه کنیم؟
اگر شما پیش از خواندن این مقاله کودک خود را تنبیه کرده اید، هل نکنید. راه هایی وجود دارد تا در جهت مثبت پیش رفت. متخصصین معتقدند والدین ابتدا باید برای بهبود بخشیدن به رابطه خود و کودکان اتفاقی که افتاده را بپذیرند. هر وقت فرزند خود را تنبیه می کنید، بدانید که اتفاق مهمی افتاده است، پس کاری که کرده اید را بپذیرید. سپس حتما با فرزند خود درباره اتفاقی که افتاده صحبت کنید و به او دلداری بدهید. درباره احساسات آنها با آنها صحبت کنید. سپس، آنها را در آغوش بگیرید. هم سطح خودشان با آنها ارتباط بگیرید، و آنها را آرام کنید.
چه چیزی می توانید به آنها بگویید؟
چیزی در این مایه ها که: «می دونم اتفاقی که افتاد، ناراحتت کرده. متاسفم، نباید این کار رو می کردم. بیا با هم توافق کنیم که از این به بعد با هم چطوری برخورد کنیم.» وقتی خود را مسئول رفتار و کرده های خود نشان می دهیم، نه تنها به کودکان خود می آموزیم که مسئولیت رفتار خود را بپذیرند، بلکه به آنها یاد می دهیم چگونه کاری کنند تا دیگران رفتار خود را بپذیرند.
با این وجود تنبیه بدنی کودکان کار مناسب و سنجیده‌ای نیست. هر چند که تنبیه والدین خودتان روی شما تاثیر ناخوشایندی نگذاشته باشد. به جای تنبیه بدنی از روش‌های تربیتی مناسبی استفاده کنید تا کودک بتواند رشد کند و برای خود ارزش و احترام قائل شود. اگر در این زمینه اطلاعات یا دیدگاهی دارید، لطفا از طریق بخش نظرات این مقاله یا سایر شبکه‌های اجتماعی کودکت با سایر مادر‌ها به اشتراک گذارید.
