بدن شما در دوران بارداری منبعی برای رشد و پرورش جنین است. علاوه بر اینکه باید بدانید چه موادی برای مصرف در این دوران مناسب هستند، لازم است مقدار مصرف هر ماده را هم بشناسید. یکی از مواد لازم برای این دوران آهن است. اما سوالی در این زمینه وجود دارد؛ مصرف قرص آهن در دوران بارداری مشکلی ایجاد خواهد کرد یا خیر؟ واقعیت این است که بدن برای تولید آهن نیاز به پروتئینی موسوم به هموگلبین دارد. هموگلبین در سلول‌های قرمز خوبی وجود دارد و وظیفه آن انتقال اکسیژن به اندام‌ها و بافت‌های بدن نوزاد و مادر است. بدن مادر وظیفه حمایت از نوزاد را بر عهده دارد و خون بیشتری در دوران بارداری تولید می‌کند. برای افزایش تولید خون نیاز به آهن اضافی وجود دارد. اما اگر به طور طبیعی و از رژیم غذایی بدن مادر به او و جنین آهن نرسد، چه اقداماتی لازم است؟
مصرف قرص آهن در دوران بارداری ضروری است؟
یکی از علائم بارداری کمبود آهن در مادر است. در تمام طول بارداری، به طور روزانه باید ۳۰ تا ۶۰ میلی‌گرم آهن مصرف کرد. مقدار آهنی که از سوی پزشک برای زنان باردار تجویز می‌شود، تمام نیاز به این ماده مهم را برطرف می‌کند. البته بهترین راه تامین آهن بدن، استفاده از مواد غذایی حاوی آن است. در هر حال، بنا به دلایل مختلف، برخی از زنان نمی‌توانند به اندازه کافی، آهن لازم برای بدن را از طریق مواد غذایی به بدن خود برسانند. در این صورت نیاز به مصرف قرص آهن در دوران بارداری ضرورت پیدا می‌کند.
بیشتر بخوانید: چرا تغذیه مناسب از ابتدا تا هفته هشتم بارداری مهم است؟
شرایط زنان مختلف در دوران بارداری با هم بسیار متفاوت است. برای مثال، برخی از زنان در مناطقی زندگی می‌کنند که کم‌خونی در آنها رایج است. در این صورت مصرف قرص آهن در دوران بارداری کاملا ضرورت پیدا می‌کند.
اگر شما فردی گیاه‌خوار یا خام‌گیاه‌خوار باشید، در دوران بارداری نیاز بیشتری به مصرف مکمل‌های آهن پیدا خواهید کرد. زیرا بدنتان به مقدار کافی آهن دسترسی ندارد. بنابراین باید حتما به پزشک مراجعه کنید و سطح هموگلبین خود را تحت بررسی قرار بدهید تا با کمبود در این زمینه مواجه نشوید. پزشک در صورت نیاز برایتان قرص آهن تجویز خواهد کرد.
مناسب‌ترین زمان برای مصرف قرص آهن در دوران بارداری چه موقع است؟
بیشتر پزشکان معتقد هستند که در ۱۲ هفته نخست بارداری نباید از قرص آهن استفاده کرد. علت این است که در این دوران، وضعیت جنین بسیار حساس است و احتمال دارد که مصرف قرص آهن روی رشد او اثراتی بگذارد. بهتر است ۱ تا ۲ ساعت قبل یا بعد از هر وعده غذایی، قرص آهن را مصرف کنید. قرص آهن را باید با آب ساده مصرف کنید. خوردن آن با شیر، قهوه و چای از اثرگذاری‌اش می‌کاهند.
مقاله مرتبط: مشکلات شرم آور بارداری را تا چه حد می شناسید؟
عوارض جانبی مصرف قرص آهن چیست؟
اگر چه آهن ماده‌ای کاملا مفید برای بدن است و در دوران بارداری نیاز مبرمی به آن وجود دارد اما مصرف بیش از حد آن می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی شود:
تیرگی ادرار و مدفوع
۵ درصد از زنان شاهد تیرگی ادرار و ۱۰ درصد شاهد تیرگی مدفوع در هنگام مصرف قرص آهن هستند. سیاهی و تیرگی این ضایعات نشان از مشکلی جدی ندارد و در صورت قطع قرص آهن، از بین خواهند رفت.
ناراحتی در مجرای گوارشی
شکم‌درد و انقباض در این ناحیه هم می‌تواند از عوارض مصرف قرص آهن در دوران بارداری باشد. حدود ۱۰ درصد زنان باردار چنین مشکلی را تجربه می‌کنند. اگر قرص با وعده‌های غذایی مصرف شود، احتمال بروز ناراحتی‌های گوارشی در بیشتر زنان کاهش می‌یابد.
بیشتر بخوانید: از کدام خوراکی های مضر در دوران بارداری باید پرهیز کرد؟
یبوست
حدود ۱۰ درصد زنانی که در دوران بارداری قرص آهن مصرف می‌کنند هم دچار یبوست می‌شوند. برای پرهیز از این حالت باید مقدار فیبر و آب مصرفی در طول روز افزایش پیدا کند.
حالت تهوع و استفراغ
دچار شدن به حالت تهوع و استفراغ هم از عوارض جانبی مصرف قرص آهن در دوران بارداری است. اگر قرص با غذا میل شود، از این حالت کاسته خواهد شد. قرص آهن، وضعیت تهوع صبحگاهی در دروان بارداری را هم وخیم‌تر می‌کند. اگر با مصرف قرص آهن دچار تب شدید حتما به پزشک مراجعه کنید.
برخی از افراد معتقد هستند که مصرف قرص آهن می‌تواند موجب تیره شدن پوست نوزاد شود. این حرف کاملا بی‌اساس و خنده‌دار است. تنها چیزی که می‌تواند رنگ پوست نوزاد را تعیین کند، عوامل ژنتیکی است.
یادتان باشد که…
- با مصرف قرص آهن، آب زیادی بنوشید
- قرص را با وعده‌های غذایی استفاده کنید
- اگر مصرف قرص عوارضی داشت، دُوز مصرفی را به دو بخش در روز تقسیم کرده و در دو مرتبه استفاده کنید
- در صورت نیاز از پزشک درباره مصرف موادی که از خشکی و سفتی مدفوع جلوگیری می‌کند، بپرسید و ملین مصرف کنید
- فقط مقدار مصرفی که از سوی پزشک تجویز شده، مصرف کنید زیرا دوز بیش از حد باعث رشد کم جنین و افزایش فشار خون می‌شود
مواد زیر حاوی مقادیر زیادی آهن طبیعی هستند:
- سویا
- عدس
- کشمش
- جگر مرغ
- گوشت گوساله
- لوبیا قرمز
- باقلا
بیشتر بخوانید: رژیم غذایی مناسب دوران شیردهی
برای مصرف هر گونه مکمل و ماده‌ای در رژیم غذایی‌تان از دکتر مشورت بگیرید. زیرا وضعیت جسمانی هر زن با دیگری کاملا متفاوت است.
