اگر به دنبال پرورش فرزند شاد و موفق هستید، بهتر است سبک‌های فرزندپروری را بشناسید و بدانید کدام‌یک از آن‌ها در این زمینه موفق‌تر بوده‌اند. در پژوهشی که اخیرا با هدف تعیین بهترین روش برای پرورش افراد موفق انجام شده است، از بزرگسالان پرسیده شد والدینشان در دوران کودکی چگونه با آن‌ها برخورد می‌کردند؟ این مقاله براساس این پژوهش تنظیم شده است و به این سؤالات پاسخ می‌دهد: برای داشتن فرزندی شاد و موفق، چه باید کرد؟ چه سبک فرزندپروری باید انتخاب کرد و چگونه باید به آن عمل کرد؟
فرزند شاد و موفق چه کسی است؟
وقتی صحبت از پرورش کودکی شاد و موفق می‌شود، کاری که بیشتر والدین انجام می‌دهند این است که به خانواده‌هایی که در اطرافشان هستند نگاه می‌کنند و سعی می‌کنند بفهمند کدام‌یک از کارها و روش‌های آن‌ها باعث شده است کودکی موفق و شاد داشته باشند و کدام‌یک در این زمینه شکست خورده‌اند. سپس، کارها و روش‌های خوب را تقلید می‌کنند و روش‌های بد را کنار می‌گذارند. برای مثال، در خانواده‌ای که کودک نوپا همیشه در حال نق زدن و بهانه‌گیری است و ساعت خواب منظمی ندارد، شما این پیام را دریافت می‌کنید که احتمالا برنامه خواب منظم برای خوش‌خلقی کودک ضروری است یا دیدن پسر خواهرتان که برای انجام کوچک‌ترین کارها از مادرش کمک می‌خواهد به‌خوبی شما را از عواقب والدین هلیکوپتری بودن آگاه می‌کند.
پژوهشگران درباره پرورش فرزند شاد و موفق چه می گویند؟
توجه داشته باشید، حکایات و مشاهدات قابل اعتماد نیستند و کسب اطلاعات از این طریق باعث می‌شود بسیاری از عوامل نادیده گرفته شوند. به همین دلیل، بررسی پژوهش‌های علمی بسیار کمک‌کننده است. در این مقاله از کودکت، پژوهشی علمی که در ژاپن انجام شده است بررسی می‌شود. در این پژوهش، به طور علمی و رسمی، جمعیت زیادی از بزرگسالان بررسی شدند. پنج‌هزار زن و مرد به پرسشنامه‌ای درباره نحوه رفتار والدین با آن‌ها در دوران کودکی پاسخ دادند. نمونه‌ای از سؤالات این پرسشنامه عبارت بود از: “والدینم به من اعتماد داشتند” و “در کودکی احساس می‌کردم والدینم مرا دوست ندارند”. براساس نتایج این پژوهش، شش سبک فرزندپروری شناخته شد.
۱) والدین حمایت‌کننده: فرزندان این والدین مستقل، با اعتماد به نفس و بانشاط‌اند. در این خانواده‌ها، اعضای خانواده زمان‌هایی را با هم سپری می‌کنند.
۲) والدین سخت‌گیر: در این نوع خانواده، فرزندان وابسته، تقریبا با اعتماد به نفس، سخت‌گیر و جدی و تقریبا بانشاط‌اند. همچنین، در خانه، قوانین زیادی وجود دارد.
۳) والدین مهربان و بخشنده: فرزندان این والدین به میزان زیادی اعتماد به نفس دارند و اصلا جدی و سخت‌گیر نیستند. در خانواده، اعضا زمان زیادی را با هم سپری می‌کنند.
۴) والدین سهل‌گیر: فرزندانی که در این خانواده بزرگ می‌شوند اعتماد به نفس ندارند و اصلا جدی و سخت‌گیر نیستند، اعضای خانواده وقت کمی را با هم سپری می‌کنند و در این نوع خانواده‌ها، قوانین بسیار محدود و کم است.
۵) والدین خشن: کودکان این خانواده نشاط و سرزندگی ندارند و وابسته، نامطمئن و جدی‌اند.
۶) والدین متوسط: در این خانواده‌ها، تمام موارد در حد وسط و متعادل است.
کدام یک از سبک های فرزندپروری با موفقیت و احساس شادی در بزرگسالی ارتباط دارد؟
نتایج بیانگر این بود: افرادی که والدین حمایت‌کننده داشتند و توجه مثبت زیادی دریافت می‌کردند در کارشان حقوق بیشتری دریافت می‌کنند، از نظر تحصیلی موفق‌ترند و سطح نشاط و شادی بالاتری دارند.
علاوه بر این، به نظر می‌رسد صرف زمان زیاد با کودکان و اعتماد کردن و اجازه دادن به آن‌ها برای داشتن انتخاب‌های خودشان در سازگاری آن‌ها تاثیر زیادی دارد. اما اگر فقط میزان موفقیت کودک برایتان مهم است و نه نشاط و شادی او، سبک فرزندپروری سخت‌گیر را انتخاب کنید. در این پژوهش مشخص شد والدینی که توجه مثبت داشتند اما سخت‌گیر بودند فرزندانی موفق (در زمینه تحصیلی و مالی) ولی غمگین پرورش دادند.
البته توجه به این نکته ضروری است که این پژوهش در ژاپن و با توجه به فرهنگ آن کشور انجام شده است و ممکن است در کشور ما، با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی، پژوهش پیرامون پرورش فرزند شاد و موفق نتایج متفاوت داشته باشد. برای انتخاب بهترین سبک فرزندپروری، همچنان توجه به منابع اطلاعاتی غیررسمی، مشاهدات، آزمایش و خطا و باورها و ارزش‌های شخصی می‌توانند کمک‌کننده باشند، اما فراموش نکنید ارزش پژوهش‌ها و شواهد علمی همیشه بیشتر است. همان‌طور که در نتایج این پژوهش مشاهده شد، عشق+آزادی=موفقیت.
