تماشای این صحنه که کودکتان به دلیل استفراغ، تحت فشار و ناراحتی قرار دارد و احتمالا بدنش آب زیادی از دست داده است، واقعا قابل تحمل نیست. در ادامه قرار است با اینکه چه عواملی باعث استفراغ در کودکان خواهد شد، آشنا شویم.
آیا استفراغ در کودکان طبیعی است؟
استفراغ در کودکان، طبیعی نیست، اما تف کردن امری معمول در بچه‌های کوچک محسوب می‌شود. ماهیچه‌های مری و معده کودک هنوز به اندازه کافی قوی نشده است، به دلیل همین، در نتیجه رفلاکس بخشی از غذا از دهان آنها بیرون می‌ریزد. زمانی که کودک استفراغ می‌کند، همراه با احساس فشار زیادی که در شکمش دارد، متحمل درد شدیدی می‌شود. استفراغ همراه با مخاط، مایعات دیگر و همچنین با تب، کم‌آبی و خستگی همراه است.
چرا کودکان استفراغ می‌کنند؟
نوزادان اغلب به دلیل بیماری‌های باکتریایی دچار استفراغ می‌شوند، اما این مشکل علت‌های دیگری هم دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم.
رفلاکس گگ به دلیل غذا خوردن زیاد
کودک به دلیل غذا خوردن زیاد، احساس ناراحتی می‌کند و یک رفلاکس گگ موجب استفراغ می‌شود. در این سنین، استفراغ در کودکان به دلیل مصرف غذای زیاد رایج است.
عفونت‌های ویروسی یا تنفسی
مخاط‌های ناشی از سرما‌خوردگی پشت گلو جمع می‌شوند یا در پوشش‌های محافظ معده اختلال ایجاد می‌کنند. مخاط‌ها موجب رفلاکس گگ خواهند شد؛ زیرا بدن می‌خواهد که آنها را دفع کند. از طرفی عفونت‌های باکتریایی موجب استفراغ در کودک خواهد شد. آنفولانزای معده، آنفولانزای گاستریک، مننژیت، عفونت‌های دستگاه ادراری از جمله عوامل تحریک‌کننده در این زمینه هستند.
بیماری حرکت
گاهی به دلیل قرار گرفتن در یک وسیله نقلیه در حال حرکت، مانند، ماشین و قطار و هواپیما ممکن است کودک دچار تهوع و استفراغ شود. این بیماری باعث می‌شود که کودکان حدود یک سال بعد از غذا خوردن، استفراغ کنند.
گریه بیش از حد
برخی از کودکان احتمالا در اثر گریه کردن زیاد استفراغ می‌کنند. استفراغ به دنبال گریه‌های شدید در کودک یک ساله امری طبیعی محسوب می‌شود.
مواد سمی
ممکن است کودک در اثر بلعیدن مواد سمی ناشی از مصرف دارو‌ها، مکمل‌ها یا غذا‌های آلوده دچار استفراغ شود.
انسداد روده
انسداد روده ممکن است یکی از دلایل استفراغ در کودکان باشد.
تنگی پیلور
این وضعیت زمانی در کودکان پیش می‌آید که عضله منتهی از معده به روده، آنقدر ضخیم می‌شود که مواد غذایی نمی‌تواند از آن عبور کند. این مشکل باعث سوتغذیه، کم‌آبی بدن و سایر عوارض خواهد شد. این مشکل نیاز به رسیدگی فوری دارد. جراحی راه درمان این بیماری است.
ضربه به سر
گاهی در اثر وارد شدن ضربه سخت به سر کودک، ممکن است یک الی دو بار، به دلیل گریه، سرفه یا وارد شدن شوک به جمجمه، آنها استفراغ کنند. با این حال، اگر فرزند شما سه بار یا بیشتر استفراغ کرد، حتما به اورژانس مراجعه کنید.
مقاله مرتبط: سوء هاضمه در کودکان ؛ علل و راه های درمان آن را بشناسیم
چه زمانی باید نگران باشیم؟
اگر کودک این نشانه‌ها را داشت، حتما با پزشک عمومی یا متخصص اطفال صحبت کنید.
- کودک فشار زیادی را تحمل می‌کند و به شدت خسته و بی‌حال است و اشتها ندارد.
- تحرک و جنب و جوش کم
- تکرار استفراغ کودک
- خواب‌آلودگی، خشکی دهان، کاهش اشک چشم، کاهش ادرار
- عدم تحمل نوشیدن مایعات
- استفراغ کودک، به رنگ روشن، زرد، نارنجی یا صفرا‌مانند و سبز است.
- کودک کمتر از شش پوشک کثیف در طول روز دارد.
باید نگران وجود زرد‌آب یا خون در استفراغ کودک باشیم؟
نیازی به نگرانی نیست. زیرا کودک زمانی که در رحم مادر است یا تحت عمل سزارین برای تولد قرار می‌گیرد، مقداری خون و همراه با مخاط مایع آمنیوتیک را می‌بلعد و دلیل دیگر وجود خون در استفراغ کودک می‌تواند این باشد که کودک هنگام شیر خوردن در وضعیت درستی قرار نگرفته یا پوست اطراف نوک پستان، ترک خورده و شکاف برداشته است.
مقاله مرتبط: مسمومیت سرب چیست و تا چه حد خطرناک است؟
استفراغ در کودکان بعد از خوردن غذا طبیعی است؟
استفراغ کودک بعد از خوردن غذا طبیعی است. زیرا نشان می‌دهد که شکم کودک پر شده و فضای بیشتری ندارد. گاهی ممکن است مقداری از شیر دلمه شده از دهان کودک بیرون بریزد یا به دلیل هوای جمع شده در معده‌اش، آروغ بزند.
استفراغ یا برگرداندن شیر
چند راه وجود دارد که از طریق آن می‌توانید متوجه شوید که کودک بعد از خوردن غذا استفراغ می‌کند یا فقط مقدار اضافی شیر را بیرون می‌ریزد. در حالت بیرون ریختن شیر، کودک محتویات شکم را بدون فشار بیرون می‌آورد. عضله بین مری و معده کودک هنوز به درستی کار نمی‌کند و ممکن است رفلاکس گگ باعث این واکنش شود. هوا هم ممکن است در حین شیرخوردن، وارد معده کودک شود.
کمک به کودک هنگام استفراغ کردن
- قبل از تغذیه و در طول آن و بعد از آن چند دست پوشک و حوله کنار بگذارید. به جای پوشاندن لباس‌های ویژه، از پیش‌بند کودک استفاده کنید.
- کودک را حرکت ندهید یا بلافاصله بعد از دادن غذا، او را به شدت تکان ندهید. هنگام غذا دادن به کودک او را بیش از اندازه بالا یا پایین نگاه ندارید.
- به زمان‌های تغذیه کودک، توجه کنید و آن را تغییر ندهید، زیرا این کار استفراغ کودک را در این شرایط بدتر می‌کند.
- اگر پزشک دارویی برای استفراغ کودک تجویز کرد، آن را به کودک دهید.
- به شیر خشک کودک موادی مانند سریال برنج اضافه نکنید. این کار علاوه بر چاقی و یبوست، ناراحتی‌های زیادی برای کودک ایجاد می‌کند.
- نگران استفراغ کودک نباشید و همچنان به او غذا دهید.
آیا امکان جلوگیری از استفراغ در کودکان وجود دارد؟
نمی‌توان از استفراغ کودک جلوگیری کرد، زیرا این پاسخ طبیعی بدن کودک است. در ادامه قرار است شما را با چند روش برای جلوگیری از استفراغ کودک آشنا کنیم.
او را صاف بنشانید
زمانی که کودک، خواب نیست او را صاف بنشانید. این راه خوبی برای کاهش ناراحتی او است. از نوازش نرم و ملایم استفاده کنید تا احساس آرامش پیدا کند یا آهنگ‌های آرام‌بخش برای او پخش کنید. حدود سی دقیقه بعد از غذا خوردن او را در وضعیت نشسته قرار دهید.
حذف غذای جامد
در صورت بروز استفراغ، ممکن است پزشک به شما پیشنهاد کند که تا بیست و چهار ساعت آینده به او غذای جامد ندهید.
نوشاندن آب به کودک
آب علاوه بر پاک کردن سیستم بدن کودک، سم‌زدایی می‌کند و باعث تخلیه مخاط‌ها و مانع از کم‌آبی بدن او خواهد شد و عوارض استفراغ را کاهش می‌دهد. رنگ روشن استفراغ نشان می‌دهد که کودک آب زیادی مصرف کرده است.
دادن غذای کمتر به کودک
برای اینکه نیاز کودک را به مواد غذایی لازم برآورده کنید، فقط اندازه وعده‌های غذایی او را کم کنید. غذا را به به دفعات مکرر و در اندازه‌های کوچک به کودک دهید.
کمک به آروغ زدن
کودک را بلند کنید و او را روی خودتان خم کنید و اجازه دهید هر چه قدر که می‌خواهد آروغ بزند. این کار، گاز معده او را خارج و به آرامش او کمک می‌کند.
ادامه تغذیه با شیر مادر
حتی در صورتی که کودک استفراغ می‌کند، شیر مادر را قطع نکنید. در عوض دوز‌های کمتری از شیر مادر را هر پنج تا ده دقیقه ( به جای هر دو ساعت) در نظر بگیرید.
رژیم غذایی BRAT
اگر کودک بعد از چند هفته متوالی استفراغ، دچار اسهال شد، می‌توانید رژیم غذایی BRAT را شروع کنید. البته این ٰژیم را زمانی شروع کنید که کودک قادر به تحمل لاکتوز شیر نیست.
مقاله مرتبط: ۱۰ نکته ضروری در مورد کمک های اولیه برای کودکان آسیب دیده
تماس با پزشک
اگر کودک دچار اسهال و استفراغ شد، مهم‌ترین کار این است که به او آب دهید. استفراغ معمولا بیش از ۲۴ ساعت طول نمی‌کشد، اگر بیش از این زمان طول کشید، یک مشکل جدی وجود دارد. ممکن است نشانه عفونت باکتریایی یا یک بیماری جدی‌تر باشد. اگر بعد از استفراغ، کودک به همراه سرفه، خون بالا می‌آورد، حتما به یک متخصص کودک مراجعه کنید. لطفا دیدگاه‌ها یا تجربه‌های خودتان را درباره استفراغ در کودکان از طریق بخش نظرات این مقاله یا سایر شبکه‌های اجتماعی کودکت در میان بگذارید.
