رشد عاطفی کودکان مساله بسیار مهمی در تربیت کودک است که باید از طریق نشانه‌های آن شناخته شود. پرورش بچه‌های ۵ ساله مملو از تضاد و کشمکش‌های عاطفی است. در این سن بیشتر بچه‌ها هنوز در حال و هوای خردسالی هستند و تمایلی ندارند مانند بچه‌های بزرگ‌‌تر رفتار کنند. در عین حال تمایل به استقلال و خودکفایی در کارها دارند. کودک پنج ساله نسبت به بچه‌های یکی دو ساله کنترل بیشتری روی رفتار و حرکات خود دارند و اغلب بچه‌ها در این سن قادر هستند تا مدت زمان کوتاهی در کلاس درس بنشینند و به حرف‌های معلم گوش دهند.
توجه داشته باشید که بچه‌ها در این سن هنوز در حال یادگیری کنترل احساسات خود هستند و نمی‌توان از آن‌ها انتظار داشت که رفتار درست و مناسب را انجام دهند. در ادامه مقاله به چندین نقطه عطف مهم که در ۵ سالگی برای رشد عاطفی کودکان رخ می‌دهد، اشاره می‌کنیم.
رشد عاطفی کودکان ۵ ساله
احساسات و کلمات
بسیاری از بچه‌ها در ۵ سالگی شروع به بیان احساسات خود از طریق کلمات معنادار می‌کنند. برای مثال یک کودک ۵ ساله ممکن است بگوید:
من دوست ندارم زود به رختخواب بروم.
همچنین یکی از نشانه‌های رشد عاطفی در کودکان ۵ ساله این است که به صورت ذاتی احساس همدلی می‌کنند. مثلا وقتی یک بچه ۵ ساله دوستش را در حال ناراحتی ببیند، ممکن است بگوید:
متاسفم که تو ناراحتی!
اگر کودکی در این سن در مورد چیزی ناراحت باشد احتمالا به سادگی همان چیزی که در فکرش می‌گذرد را بیان می‌کند، مثلا بگوید:
مامان! من از دست تو عصبانی هستم!
انتقاد از دیگران و خودشان
در پروسه رشد عاطفی، بسیاری از بچه‌ها معمولا اگر چیزی یا رفتاری متفاوت یا اشتباهی از دیگران ببینند فورا به آن اشاره می‌کنند. در عین حال بچه‌ها در این سن ممکن است نسبت به خودشان هم خیلی سخت‌گیر باشند و اگر فکر کنند اشتباهی کرده‌اند یا کاری را به خوبی انجام نداده‌اند، نسبت به خودشان هم انتقاد می‌کنند.
بیشتر بخوانید: چگونه تفکر انتقادی را در کودکان پرورش دهیم؟
به عنوان یکی از نشانه های رشد عاطفی در کودکان ، بچه‌ها در این سن کم کم اعتماد به نفس پیدا می‌کنند و از خودشان اطمینان نشان می‌دهند. مثلا کودک ممکن است به بچه‌های کوچک‌تر از خودش در مورد کارهایی که خودش به تنهایی می‌تواند انجام دهد صحبت کند.
استقلال در کودک ۵ ساله
۵ سالگی نقطه عطف چیزهای زیادی در زندگی است. یکی از این موارد تمایل کودک به استقلال در همه چیز است، مثلا استقلال در انتخاب لباس یا خوردن غذای خاص، در این سن بیش از هر چیز به چشم می‌آید که از نشانه‌های اصلی رشد عاطفی کودکان است.
همچنین این سن اغلب با اشک و نا امیدی برای کودک همراه است چرا که کودک تمایل دارد با او مانند یک ادم بزرگ رفتار شود و استقلال کامل داشته باشد اما هنوز برای انجام بعضی فعالیت‌ها و وظایف آمادگی لازم را نداشته باشد. والدین باید آگاه باشند که این تقاضا و تمایل به استقلال از طرف کودک و محدودیت‌هایی که والدین برای آن‌ها اعمال می‌کنند ممکن است تبدیل به یک جدال و کشمکش بین کودک و والدین شود.
فراموش نکنید بچه‌ها در عین تمایل به استقلال هنوز هم نیاز به بغل کردن و آرامش دارند و هر از چند گاهی رفتارها بچه گانه از خود نشان می‌دهند. بنابراین نباید فکر کنیم که رشد عاطفی کودکان به معنی پایان کودکی آن‌ها است. این رفتارها تا چند سال پس از ۵ سالگی به صورت الگو در درجه‌های مختلف تکرار خواهد شد.
اگر این نقاط عطف را در کودک مشاهده نکردیم چکار کنیم؟
معمولا اگر شرایط عادی و نرمال باشد، کودک رشد عاطفی خود را مانند سایر بچه‌ها در حدود ۵ سالگی تجربه خواهد کرد. اما در برخی موارد ممکن است به دلیل بعضی مسائل عاطفی یا مشکلات جسمی، رشد عاطفی کودکان با تاخیر مواجه شود، اگر در این خصوص نگران هستید می‌توانید با متخصص اطفال یا روانشناسان کودک صحبت کنید تا متوجه شوید نگرانی شما بی مورد است یا نیاز به توجه بیشتری به کودک وجود دارد.
نظر شما درباره رشد عاطفی کودکان چیست؟ آیا شما هم این رفتارها را از کودک خود مشاهده کرده‌اید؟ اگر کودک ۵ ساله دارید متوجه تغییر در رفتارهای او شده‌اید؟ فراموش نکنید نظرات و راهنمایی‌های شما می‌تواند به مادرها و پدرهای جوان‌تر کمک کند تا فرزندان بهتری پرورش دهند.
