هنگامی که مدفوع کردن کودک با مشکلاتی مثل ترس و دلهره همراه است، باید چه کرد؟ شاید این سوال به نظرتان خنده‌دار بیاید، اما والدین زیادی هستند که با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند. بعضی اوقات، دستشویی رفتن کودکان به یکی از مشکلات جدی و اساسی خانواده بدل می‌شود که مدفوع کردن کودک از سنین پایین تا حدود ۴ تا ۵ سالگی یکی از چالش‌های اصلی والدین است. ادرار کردن برای یک کودک ۴ ساله خیلی ساده است و هیچگونه دلهره و نگرانی به همراه ندارد، اما وقتی قرار است پای روده بزرگ به میان آید و کودک دلبند شما مدفوع کند، بدقلقی‌هایی پیش می‌آید که باید شیوه مدیریت آن را بدانید. در این مقاله از کودکت مشکل مدفوع کردن کودک را بررسی کرده‌ایم.
زبان اشاره را از متن فارسی راحت‌تر درک می‌کنید؟ ویدیوی ویژه ناشنوایان این مقاله را ببینید.
در واقع ترس کودک از مدفوع کردن یک موضوع روانشناسی است که می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. گاهی کودکان می‌ترسند مدفوع کنند و این ترس باعث می‌شود ۲ تا ۳ روز هم به دستشویی نروند. وقتی از آن‌ها می‌پرسید که چرا دوست ندارد مدفوع کند، متوجه می‌شوید که این ترس به خاطر این است که مدفوع کردن کودک همراه با درد است. به عبارت دیگر کودک به علت اینکه مدفوع کردن کودک با کمی درد همراه است، فرزند شما دوست ندارد به دستشویی برود.
بیشتر بخوانید: رفتارهای غیر طبیعی در کودکان به چه معنی است؟
دستشویی رفتن کودک، چالش‌برانگیز شده است؟
نگه داشتن مدفوع در کودکان زیر سن مدرسه، امر رایجی است. اما این عدم دفع کردن باعث می‌شود تا مشکلات جدی‌تری شکل بگیرد و در کودک یبوست ایجاد بشود. وقتی کودک دچار یبوست می‌شود و دفع برایش دردناک می‌شود، دیگر در دفعات بعدی حاضر به تکرار تجربه دردناک مدفوع کردن نخواهد بود. به این صورت است که داستان یک دستشویی رفتن ساده و مدفوع کردن کودک به هم و غم اصلی والدین بدل می‌شود. حال اگر کودکی که دچار یبوست است و از تجربه قبلی یبوست خود خاطرات بدی دارد، به زور به دستشویی ببرید، ترس او از مدفوع کردن بیشتر و بیشتر می‌شود. پس چاره کار چیست؟
کودک را برای دستشویی رفتن آماده کنید
نگه داشتن مدفوع در کودکان بیشتر زمانی رخ می‌دهد که او را به دستشویی می‌برید در حالی‌که آمادگی جسمی و روحی کافی برای این کار ندارد. به عقیده متخصصان، سن مناسب برای تمرین دستشویی رفتن و مدفوع کردن کودک بازه‌ای میان ۱۸ ماهگی تا ۴ سالگی است. پس با در نظر گرفتن این بازه، سعی کنید فشار زیادی به فرزندتان وارد نکنید و اجازه بدهید تا زمانی که آمادگی کامل برای دستشویی رفتن پیدا نکرده است، از پوشک یا توالت فرنگی کوچک (قصری) برای مدفوع کردن استفاده کند.
وقتی مدفوع کردن کودک برایش دشوار است و دوست ندارد که به دستشویی برود، در صورت درخواست پوشک، حتما به حرفش گوش بدهید. وقتی تجربه نامناسبی از دفع برای کودک پیش آید، سخت‌تر می‌توان او را به دستشویی رفتن عادت داد و آموزش به او کمی زمان بیشتری خواهد برد. برای شروع تمرین، بهتر است ابتدا از کودک بخواهید با پوشک به دستشویی برود و فقط تمرین نحوه نشستن روی قصری را با او تمرین کنید. این کار را تکرار کنید تا کاملا یاد بگیرد که باید چه کند، ترسش بریزد و آمادگی دستشویی رفتن پیدا کند. در گام بعدی، تمرینات با پوشک را برای توالت واقعی انجام می‌دهید.
نکته بسیار مهم در آموزش مدفوع کردن کودک چیست؟
یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید در آموزش دستشویی رفتن به کودک در نظر داشته باشید، عدم ایجاد هر گونه حس خجالت و شرمندگی در او است. نباید طوری رفتار کنید که احساس شرم در او ایجاد بشود. در نظر داشته باشید که نیمی از هراس کودکان در استفاده از دستشویی، عدم هماهنگی اندازه توالت‌ها با پاها و اندام کودک است. اگر برایتان امکان دارد، توالت را برای استفاده کودک آماده کنید تا از نشستن روی توالت فرنگی یا استفاده از دستشویی ایرانی راحت‌تر باشد.
پیشگیری از یبوست در کودک چگونه ممکن است؟
اگر رژیم غذایی کودک شما حاوی مقدار زیادی شیر و اندکی فیبر باشد، از یبوست گریزی نخواهد بود. سعی کنید، کودک را تشویق به خوردن مقدار زیادی میوه، سبزی و غلات کامل کنید. مثلا اگر غلات صبحانه را با شیر مخلوط می‌کنید بهتر است کمی سبوس هم به آن اضافه کنید. فراموش نکنید که کودک باید مایعات زیادی بنوشد. زیرا اگر فیبر هم زیاد مصرف کند اما مایعات زیادی ننوشد، مصرف فیبر بی‌اثر خواهد بود. کودکان زیر سن مدرسه، باید حدودا ۲ لیوان شیر معادل ۵۰۰ میلی‌لیتر به طور روزانه بنوشند. در غیر این صورت مدفوع کردن کودک به امری سخت و مشکل تبدیل می‌شود.
آیا یبوست در کودکان مشکلی جدی است؟
یبوست کودکان را به ندرت می‌توان به عنوان مشکلی حاد دانست. اگر می‌بینید که یبوست کودک مستمر شده، حتما به پزشک مراجعه کنید و از خود نسخه‌هایی مانند استفاده از روغن‌های معدنی یا داروهای ملیِن و امثال آن تجویز نکنید. پزشک می‌تواند، داروهای مناسب برای یبوست تجویز کند. ضمنا اگر مشکل حرکات روده در کودک بیش از ۳ ماه طول بکشد، اگر کودکی ۴ ساله دارید و هنوز با دستشویی رفتن مشکل دارد یا اگر در مدفوع او خون می‌بینید هم حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
در نهایت باید دقت کنید که ایجاد فضایی آرام و بی‌استرس نقش مهمی در راحت‌تر شدن دفع کودک ایفا می‌کند. مثلا با کودک شوخی کنید یا بازی‌های مناسب و مفرح داشته باشید. علاوه بر این‌ها از برخی روش‌ها مانند دوش آب گرم هم می‌توانید بهره ببرید. دوش گرفتن باعث می‌شود، حرکات روده ساده‌تر بشود.
بیشتر بخوانید: با این ۳ شیوه، ذهن آگاهی را به کودکت آموزش بده
یبوست مزمن چیست؟
مدفوع کردن کودکان زیر سن مدرسه در لباس نتیجه یبوست است. یبوست باعث می‌شود تا مدفوع روده را ملتهب کند و خود مدفوع هم خشک می‌شود و باعث می‌شود تا اعصاب روده، حس خود را از دست بدهند. بنابراین کنترل مدفوع برای کودک دشوار می‌شود و در لباس خود، کارخرابی می‌کند.
یادتان باشد که کودک خودش بوی مدفوع را حس نمی‌کند و این امر باعث می‌شود تا موقعیت و اوضاع ناجوری شکل بگیرد. در چنین شرایطی هرگز و ابدا، کودک را دعوا نکنید و رویکردهای تنبیهی نسبت به قضیه نداشته باشید. برای این که چنین مشکلی مرتفع بشود و یبوست کودک درمان بشود باید حتما به پزشک مراجعه کنید.
آیا شما هم تجربه‌ای مثبت یا منفی درباره مدفوع کردن کودک خود داشته‌اید؟ چگونه با این مسئله برخورد کردید؟ تجربه خود را با ما و والدین دیگر به اشتراک بگذارید.
شما می‌توانید فایل صوتی این مقاله را از اینجا بشنوید.
ویدیوی ناشنوایان
ناشنوایان عزیز می‌توانید از این قسمت ویدیو مربوط به این مقاله را مشاهده بفرمایید.
