نتیجه تحقیقان نشان داده است که پیروی از رژیم غذایی برای تولید شیر در دوران شیردهی با کیفیت ضروری نیست اما مادران شیرده باید تغذیه خوبی داشته باشند. پیروی از رژیم شیردهی و مصرف مواد مغذی می‌تواند کمک شایانی به سلامت مادر شیرده بکند. یک رژیم غذایی برای دوران شیردهی ، بو و مزه شیر سینه مادر را تغییر می‌دهد و همین امر موجب می‌شود تا کودک در معرض رایحه و طعم‌های مختلف قرار بگیرد. این امر همچنین موجب می‌شود تا کودک در زمان شروع به خوردن غذاهای جامد کمتر در خطر بدغذا شدن و انتخابی بودن در این رابطه قرار بگیرد.
بیشتر بخوانید: برای یک رژیم غذایی سالم در دوران بارداری آماده‌اید؟
آیا می‌دانستید مادرانی که فرزندانشان را با شیر خودشان تغذیه می‌کنند حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ کالری می‌سوزانند؟ این رقم زمانی موردتوجه قرار می‌گیرد که بدانید سوزاندن ۳۰۰ الی ۵۰۰ کالری نیازمند ۹ کیلومتر دویدن است. تن شیلینگ (Tan Shiling) به‌عنوان یک متخصص تغذیه از بخش خدمات تغذیه و رژیم غذایی بیمارستان الورنیا مانت در این رابطه اظهار کرده است که:
یک مادر شیرده علاوه بر میزان کالری دریافتی قبل از دوران بارداری به ۵۰۰ کالری اضافی نیازمند است.
برای مثال، مادران شیرده در مقایسه با کسانی که فرزندان خود را از شیر خودشان تغذیه نمی‌کنند (۱۶۰۰ کالری) نیازمند ۲۱۰۰ کالری هستند. در هر صورت، شما در این مرحله از زندگی نباید رژیم غذایی برای دوران شیردهی کم کالری داشته باشید. رژیم غذایی شدید و بلندمدت به‌شدت روی میزان شیری که تولید می‌کنید، مؤثر است.
رژیم غذایی برای دوران شیردهی
بیشتر بخوانید: تغذیه در بارداری؛ میوه های مناسب دوران بارداری
تجربه گرسنگی مفرط در مادران شیرده طبیعی است. برای این که میزان انرژی‌تان را بالا نگه‌دارید باید به مصرف دانه‌ها نظیر برنج، جو و نان سبوس‌دار روی آورید اما از شکر تصفیه‌شده دوری کرده و رژیم شیردهی خود را بر مبنای خوراکی‌های زیر پایه‌گذاری کنید:
کربوهیدرات‌ها
- برنج
- نان
- سیب‌زمینی
- پاستا یا ماکارونی
- غلات
پروتئین
- گوشت، مرغ، تخم‌مرغ (منابع خوبی از اسید آراکیدونیک)
- ماهی، دارای اسیدهای چرب امگا ۳ ، مانند اسید داکوشاکسانوئیک (DHA) و ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA) است. این مواد برای رشد مغذی و چشمی کودک نیاز هستند و افسردگی پس از زایمان را کاهش می‌دهند.
- غذاهای دریایی، شامل سالمون، میگو، کنسرو ماهی تن، ماهی قزل‌آلا، تیلاپیا، گربه‌ماهی، خرچنگ، غذاهای دریایی پولاک و اسکالوپ.
ویتامین و مواد معدنی
- میوه‌ها
- سبزی‌های مختلف
- غذاهای دریایی، شیر، تخم‌مرغ، (منبع خوبی از ید هستند)
- گوشت، آجیل، لوبی (حاوی روی هستند)
کلسیم
- مواد غذایی روزانه نظیر شیر، ماست و پنیر
- ماهی و استخوان‌های قابل‌خوردن
- حبوبات
- سویا
- سبزی‌ها
- مواد غذایی تقویت‌شده با کلسیم
کنگ فایک گیک (Kang Phaik Gaik) به‌عنوان رئیس بخش شیردهی در بیمارستان مانت الورنیا در این رابطه می‌گوید:
مادران شیرده علاوه بر پروتئین و سبزی‌ها می‌توانند سوپ سبزیجات و هر مواد حاوی مواد مغذی که باعث تولید شیر مادر می شوند نظیر جو و شنبلیله را نیز امتحان کنند.
میزان مایعات موردنیاز مادران شیرده
برای هیدراته ماندن روزی ۱۰ لیوان آب باید مصرف شود. از میزان کافی مایعات مصرفی خود مطمئن نیستید؟ تشنگی نشان خوبی برای این امر است. در هر دوره از شیردهی یک لیوان آب بنوشید یا مایعات مغذی نظیر شیر یا سوپ مصرف کنید.
رنگ ادرار خود را بررسی کنید. ادرار بی‌رنگ نشانی از هیدراته بودن شما دارد اما اگر ادرارتان تیره بوده و بوی شدیدی داشت بهتر است برای جلوگیری از عفونت مجاری ادراری، یبوست و خستگی به مصرف مایعات روی بیاورید.
در هر صورت، نوشیدن زیاد تولید شیر در شما را افزایش نمی‌دهد و تنها حالتی را ایجاد می‌کند که بدن به‌واسطه آن نمک و الکترولیت‌ها را از بدن خارج می‌کند. اگر میزان سدیم بدن شما پایین باشد می‌تواند منجر به گرفتگی عضلانی، تشنج و در موارد شدید تورم در سلول‌های شما شود.
غذاهایی که باید از مصرف آن‌ها خودداری کرد
بیشتر بخوانید: غذاهای نامناسب برای زنان باردار که باید از آن ها اجتناب کنند
اگر فرزند شما بی‌قرار است و دستگاه گوارش حساسی دارید مصرف موارد زیر را محدود یا قطع کنید.
۱. کافئین
مصرف آن را به بعد از شیر دادن موکول کنید سپس حداقل دو ساعت برای شیردهی دوباره صبر کنید. بر اساس اظهارات فون لی به‌عنوان مشاور تغذیه در مرکز پزشکی تامسون، مادران شیرده باید کمتر از ۳۰۰ گرم (دو یا سه فنجان) قهوه در روز مصرف کنند. دکتر تن در این رابطه توضیح می‌دهد که مصرف بیش از این مقدار در رژیم شیردهی ممکن است الگوی خواب کودک را به هم بزند یا موجب گریه کودک شود. کافئین بیش از حد همچنین به کولیک و ریفلاکس اسید در برخی از نوزادان مرتبط است.
۲. غذاهای تولیدکننده گاز و ادویه‌های قوی
کلم پیچ، کلم برکلی و گل‌کلم منابع سرشار از فیبر هستند اما موجب نفخ شکم می شوند. ادویه‌ها، سیر و پیاز نیز می‌توانند به شیر مادر انتقال پیدا کنند. اگر کودکی به تغییرات مزه در شیر مادر حساس است باید در مصرف این موارد اعتدال و میانه‌روی را رعایت کرد. بهتر است بادگلوی کودک بعد از هر بار شیردهی گرفته شود.
۳. لبنیات پرچرب، گوشت و غذاهای فراوری‌شده
دکتر لو در این باره پیشنهاد کرده است که آفت‌کش‌ها و سایر مواد شیمیایی در چربی حیوانات ذخیره می شوند پس از گوشت‌های با چربی پایین یا ارگانیک استفاده کنید. از مصرف غذاهای فراوری‌شده به دلیل برخورداری از افزودنی‌های زیاد خودداری کنید.
۲. ماهی خام، پنیر نرم فرآوری نشده، گوشت قرمز
اگرچه این موارد می‌توانند برای مادران شیرده مغذی باشند اما ریسک مسمومیت غذایی و از بین رفتن مواد حیانی بدن را بالا می‌برند. اگر نمی‌توانید از خوردن این موارد صرف‌نظر کنید باید از تازه بودن و سلامت آن اطمینان حاصل کنید.
۶. الکل
نوشیدن الکل توانایی فرد برای مراقبت از کودک را مختل می‌کند و عکس‌العمل را کاهش می‌دهد. الکل همچنین موجب می‌شود که کودک دچار تنش شده و نفس کشیدنش مختل شود.
۷. گیاه
گیاهان سنتی که در غذای زایمان استفاده می‌شود می‌تواند به بهبودی مادر کمک کند اما زمان مصرف و نوع این گیاهان باید درست باشند. به توصیه دکتر لو، استفاده از یک متخصص برای مصرف این گیاهان در رژیم غذایی برای دوران شیردهی امری ضروری و لازم است.
بیشتر بخوانید: حساسیت غذایی کودکان به چه شکل بروز می‌یابد و برای رفع آن چه باید کرد؟
نحوه شناسایی آلرژی بالقوه در کودکان
هر غذایی می‌تواند به‌صورت بالقوه تولید آلرژی کند. پس همیشه پس از شیردهی نشانه‌های تحمل غذا و آلرژی در کودکتان را بررسی کنید. لو می‌گوید:
برخی از کودکان ممکن است به برخی از انواع غذاها حساس‌تر باشند پس عکس‌العمل‌های کودک خود نظیر رفتار یا خارش‌های پوستی‌اش را در طی شیردهی یا پس‌ازآن تحت نظر داشته باشید.
غذاها و موارد مصرف آلرژی‌زا شامل شیر گاو و دیگر لبنیات از جمله پنیر، ماست و بستنی در کنار سویا، خشکبار، بادام‌زمینی و گندم هستند. اگر تغذیه مادر سرشار از خربزه، هلو و دیگر میوه‌ها باشد می‌تواند منجر به اسهال در فرزند شود و این در حالی است که مصرف فلفل قرمز می‌تواند موجب خارش پوستی شود. علاوه بر گریه کردن کودک، نشانه‌های زیر می‌تواند اثری از آلرژی باشد
- شکم گازدار و بادکرده
- استفراغ گاه‌به‌گاه یا مکرر
- مدفوع آب‌دار، اسهالی یا آغشته به خون
- کاهش وزن
- اگزما، کهیر، خس‌خس سینه یا ترشحات بینی
ایجاد تأثیر غذای مصرفی مادر روی طعم و رایحه شیر در حدود دو الی شش ساعت به طول خواهد انجامید. اگر فرزند به غذایی آلرژی داشته باشد یا اگر مادر پیشینه‌ای از آلرژی داشته باشد باید با یک متخصص مراقبت از کودکان مشورت کرد. این افراد در صورت وجود مشکلی جلوگیری از مصرف غذاهای مشکل‌ساز در رژیم غذایی برای دوران شیردهی مادر را به مدت چند هفته توصیه می‌کنند و به این ترتیب مشخص می‌شود که آیا مشکل کودک مرتبط با آن ماده غذایی ویژه بوده است یا خیر.
اگر شما هم به کودک خود شیر می‌دهید و از یک رژیم غذایی برای دوران شیردهی پیروی می‌کنید حتما از طریق وبسایت کودکت آن را با مادران دیگر در میان بگذارید.
