آیا اولین تجربه پدر و مادر شدن شما است؟ در این مطلب به تمام سوالات متداول درباره رشد و تکامل کودک، خواب، بازی و تغذیه نوزاد پاسخ می‌دهیم. بسیاری از دغدغه‌های فکری پدرها و مادرها مشترک است، پس در صورت مشاهده هرگونه مشکل در خواب یا تغذیه نوزاد به سرعت نگران نشوید، شاید این یک حالت کوتاه‌‌مدت طبیعی در روند رشد فرزند شما است. در ادامه، در سه بخش به ۷ سوال رایج درباره خواب، بازی و تغذیه پاسخ می‌دهیم.
پاسخ به سوالات رایج درباره تغذیه نوزاد
بیشتر بخوانید: غذای اول کودک باید از میوه ها باشد یا سبزیجات؟
از چه زمانی باید غذای جامد به کودک بدهم؟ چگونه بدانم که او برای خوردن غذای جامد آماده است؟
کودکان به طور معمول از شش ماهگی آماده هستند تا خوردن غذای جامد را شروع کنند. بعضی از آن‌ها ممکن است کمی زودتر از شش ماهگی آماده باشند؛ برای مطمئن شدن فقط نشانه‌ها را دنبال کنید. برخی از نشانه‌های آمادگی نوزاد برای خوردن غذای جامد عبارتند از:
- کودک سرش را به خوبی کنترل می‌کند و قادر به نشستن روی صندلی غذاخوری کودک است. در این مرحله بهتر است برای تغذیه نوزاد بنشینید و نوزاد را در آغوش بگیرید.
- او شروع به گرسنه شدن بین ساعت‌های تغذیه می‌کند یا به نظر می‌رسد شیر مادر یا شیرخشک برای او کافی نیست و هنوز هم گرسنه است.
- کودک غذا خوردن شما را نگاه می‌کند و به نظر می‌رسد به غذای شما علاقمند است.
- وقتی غذا می‌بیند، دهانش را باز می‌کند.
- او می‌تواند غذا را در دهانش نگه دارد بدون آن که با زبانش آن را بیرون بیندازد.
- او می‌تواند سرش را تکان دهد یا به عقب بکشد تا نشان دهد که آن غذا را نمی‌خواهد، سیر است یا گرسنه نیست. بسیار مهم است تا به نشانه‌های کودک در مورد سیر بودن توجه کنید و به او اجازه دهید که وقتی سیر است نشان بدهد. نوزادانی که بتوانند سیر بودن خود را ابزار کنند کمتر احتمال دارد تا در آینده پرخوری کنند.
کدام یک از غذاها بهتر است برای اولین تغذیه نوزاد استفاده شود؟
اولین غذای جامدی که به کودک داده می‌شود بهتر است غنی از آهن باشد؛ مانند غذاهای غلات غنی از آهن، گوشت یا جایگزین‌های گوشت مثل زرده تخم‌مرغ پخته یا حبوبات پخته پوره شده مانند نخود. بیشتر نوزادان سالم با ذخیره کافی از آهن متولد می‌شوند اما در شش ماهگی ذخیره آهن آن‌ها تمام می‌شود و شیر مادر به تنهایی نمی‌تواند نیازهای تغذیه نوزاد به ویژه آهن را تامین کند.
غذاهای جدید را می‌توان هر دو یا سه روز یک بار به او داد تا در صورت واکنش راحت‌تر تشخیص بدهید که کدام غذا ممکن است عامل آن بوده باشد.
سوالات رایج درباره خواب کودک
بیشتر بخوانید: بهترین تکنیک ها برای آرام کردن گریه در نوزادان کدام است؟
من فکر می‌کنم کودکم به پشت خوابیدن علاقه‌ای ندارد. چقدر این موضوع مهم است؟
خوابیدن نوزاد به پشت، نه فقط در شب بلکه هنگام زمان خواب نیمروز و در کالسکه، خطر سندروم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) را تا ۵۰ درصد کاهش می‌دهد. سندروم مرگ ناگهانی نوزاد، مرگ یک نوزاد سالم کمتر از یک سال، غیرمنتظره و غیرقابل توضیح است. گاهی اوقات روی شکم خوابیدن نوزاد می‌تواند آن‌ها را در معرض خطر سندروم مرگ ناگهانی نوزاد قرار دهد. تصور نکنید که همه پرستارها می‌دانند که کودک شما باید به پشت بخوابد. برای اطمینان حالت‌های درست خوابیدن نوزاد را به همه مراقبین او آموزش دهید.
علاوه بر خوابیدن به پشت، چه کار دیگری می‌توانم انجام دهم تا خطر ریسک مرگ ناگهانی نوزاد را کم کنم؟
مزایای زیادی در تغذیه با شیر مادر وجود دارد اما ممکن است ندانید تغذیه نوزاد با شیر مادر یکی از عوامل محافظتی کودک در برابر سندروم مرگ ناگهانی است. شیردهی کودک با شیر مادر در شش ماه اول می‌تواند خطر سندروم مرگ ناگهانی نوزاد را تا ۵۰ درصد کاهش دهد.
یکی دیگر از راه‌های کاهش خطر سندروم ناگهانی نوزاد، جمع کردن وسایل اضافی از تختخواب بچه است. بالش‌ها، پتوها، حیوانات عروسکی، تشک‌های ضربه‌گیر، دستمال گردن، پوشش‌های پشمی، اسباب‌بازی‌ها، سیم‌های لوازم الکترونیکی و هر چیز اضافه دیگری را از تختخواب بردارید. نوزادان باید در تختخواب نوزاد یا گهواره روی یک تشک سفت و مسطح با یک ملافه مناسب بخوابند.
از سیگار کشیدن در دوران بارداری اجتناب کنید و یک محیط بدون دود را برای پس از تولد نوزاد آماده کنید؛ چون از راه‌های بسیار مهم کاهش خطر سندروم ناگهانی مرگ نوزاد، کمتر قرار گرفتن او در معرض دود سیگار است.
آخرین نتیجه در مورد استفاده از اتاق مشترک در مقابل اشتراک‌گذاری تخت با کودک چیست؟
بسیاری از والدین نمی‌دانند که خوابیدن نوزاد در اتاق شما (نه تخت مشترک) برای شش ماه اول توصیه می‌شود؛ چون می‌تواند خطر سندروم مرگ ناگهانی نوزاد را تا ۵۰ درصد کاهش دهد. به اشتراک‌گذاری اتاق به معنای خواباندن کودک در تختخواب نوزاد یا گهواره در اتاق شما برای شش ماه اول پس از تولد است.
باید بین این موضوع و به اشتراک‌گذاری تخت (خوابیدن نوزاد در تخت والدین) تفاوت قائل شوید که می‌تواند خطر سندروم مرگ ناگهانی نوزاد و مرگ اتفاقی را افزایش دهد. تختخواب بزرگسالان براساس استانداردهای ایمنی کودک برای خواب طراحی نشده و نوزادان می‌توانند در آن بغلتند و خفه شوند. هرگز تختخواب بچه، گهواره یا کالسکه را با وسایلی نظیر تاب بچه، صندلی ماشین کودک یا استفاده از تخت مشترک جایگزین نکنید.
سوالات رایج درباره بازی نوزاد
بیشتر بخوانید: دلیل بازی نکردن کودک با اسباب بازی چیست؟
کودک من از دراز کشیدن روی شکم (نه در زمان خوابیدن) بیزار است، آیا این کار مهم است؟
دراز کشیدن روی شکم اهمیت دارد؛ چون به کنترل سر، گردن و تقویت بالاتنه و شکم که برای یادگیری مهارت‌های حرکتی اهمیت دارند کمک می‌کند. جمجمه نوزادان نرم است و اگر بیشتر اوقات به پشت بخوابند، پشت سر آن‌ها صاف می‌شود. خوابیدن روی شکم از به وجود آمدن این مشکل جلوگیری می‌کند و به آن‌ها کمک می‌کند تا مهارت‌های مهمی مانند کنترل سر، چرخیدن و نشستن را یاد بگیرند.
چه کاری می‌توانم انجام دهم تا کودکم از دراز کشیدن روی شکم لذت ببرد؟
بسیاری از والدین نمی‌دانند که دراز کشیدن روی شکم می‌تواند از زمان تولد نوزاد شروع شود. سعی کنید کودک بیدار خود را بعد از هر تعویض پوشک برای چند ثانیه روی شکم قرار دهید و همیشه مراقب او باشید. برای کمک به نوزاد برای لذت بردن از این وضعیت، روی زمین رو به صورت او دراز بکشید یا به پشت بخوابید و نوزاد را روی قفسه سینه خود بگذارید. این کار به شما کمک می‌کند تا تعامل نزدیکی با او در زمان یادگیری مهارت‌ها حرکتی داشته باشید.
هم‌زمان که نوزاد بزرگ می‌شود و کنترل بهتری بر سر و بالاتنه قوی‌تری خواهد داشت، دراز کشیدن روی شکم می‌تواند شامل رسیدن و بازی کردن با اسباب‌بازی‌های دارای نور و نگاه کردن به چیزهای جالب مانند یک آینه باشد. روزی ۱۰ تا ۱۵ دقیقه (یعنی حدود سه بار یا بیشتر در طول روز) بازی روی شکم را با کودک تمرین کنید.
