| آنچه در این مقاله می‌خوانید: |
والدگری بدون مشارکت چیست؟
عدم مشارکت والدین در تربیت فرزند نوعی از والدگری است که با مسئولیت‌پذیری کم و توقعات اندک تعریف می‌شود. این والدین بی‌توجه در زندگی فرزندشان مشارکت نمی‌کنند. آن‌ها نیازهای فرزندشان را، چه نیازهای اساسی و چه عاطفی، نادیده می‌گیرند. آن‌ها همچنین محدودیت یا قانونی برای فرزندانشان معین نمی‌کنند.
فرزندان والدین بدون مشارکت حمایت و راهنمایی بسیار کمی ازسمت والدینشان دریافت می‌کنند. آن‌ها درواقع به حال خودشان رها شده‌اند. این کودکان در بین چهار مدل والدگری بامریند بدترین شرایط را دارند.
چهار مدل والدگری بامریند
در سال 1960 میلادی، دیانا بامریند، روانشناس رشد، سه مدل مختلف والدگری را شناسایی کرد: مدل والدگری مقتدرانه، مدل والدگری مستبدانه و والدگری سهل‌گیرانه.
در سال 1983، ماکوبی و مارتین مدل چهارمی را به ساختار بالا افزودند: مدل والدگری بی‌توجه یا بدون مشارکت.
این چهار مدل بر دو وجه مسئولیت‌پذیری و مطالبه‌گری استوارند.
خصوصیات مدل والدگری بدون مشارکت
والدین بدون مشارکت نه مسئولیت‌پذیر و نه مطالبه‌گرند.
اگر والدین سهل‌گیر در یک سوی طیف مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی باشند، والدین بی‌توجه در سوی دیگر این طیف قرار می‌گیرند. ازنظر مطالبه‌گری، والدین مستبد که خواسته‌های زیادی از فرزندانشان دارند نقطه مخالف والدین بدون مشارکت‌اند.
در اینجا الگوی رفتاری شایع والد بی‌توجه آمده است:
- هیچ‌گونه توجه و محبتی به فرزندان نشان نمی‌دهند.
- رفتار بی‌اعتنا و سردی دارند. آن‌ها به نیازها اساسی فرزندانشان رسیدگی نمی‌کنند.
- حمایت عاطفی، دلبستگی و دلگرمی نسبت به فرزندان ندارند.
- قوانین، حدومرز یا انتظاری از رفتار فرزندانشان ندارند. همچنین بر بچه‌ها نظارت نمی‌کنند.
- به فعالیت‌ها، کارها و اجراهای مدرسه‌ای کودک علاقه‌ای نشان نمی‌دهند.
- به‌طورکلی خود را در زندگی کودک دخیل نمی‌کنند و حواسشان به زندگی کودک نیست.
انتقال بین نسلی والدگری بی‌توجه
پژوهش‌ها نشان می‌دهد که فرزندانی که مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌اند نسبت به سایر افراد در بزرگسالی با احتمال 6/2 برابر بیشتر به والدینی بی‌توجه تبدیل می‌شوند و به احتمال 2 برابر بیشتر از دیگران مورد سوءاستفاده‌های فیزیکی قرار می‌گیرند.
دلایل والدگری بدون مشارکت
والدین بی‌توجه معمولاً از خانواده‌های ناکارآمد می‌آیند و خودشان والدین بی‌توجهی داشته‌اند. والدین بدون مشارکت معمولاً مشکلات سلامت روانی مثل افسردگی و اعتیاد به الکل دارند. یکی دیگر از دلایل می‌تواند مشکلات ناشی از سوءمصرف مواد در خانواده باشد. پژوهشگران دریافته‌اند که بیشتر از 85 درصد والدین معتاد صاحب پدر و مادری معتاد بوده‌اند و بیشتر از 55 درصد آن‌ها والدینی بی‌توجه داشته‌اند.
والدین معتادی که ویژگی‌های شخصیت ضد اجتماعی دارند و شریک زندگی‌شان را از بین افرادی که سوءمصرف مواد یا مشکلات سلامت روانی دارند انتخاب می‌کنند به احتمال زیاد والدینی بی‌توجه خواهند شد.
اثرات مخرب مدل والدگری بدون مشارکت
والدگری بدون مشارکت بدترین نوع در بین چهار مدل والدگری است و کودکانی که با این مدل بزرگ می‌شوند آسیب‌های جدی‌تری متحمل می‌شوند. والدگری بی‌توجه می‌تواند سلامت و بازدهی رشد کودک را به‌شدت تحت تأثیر قرار دهد و اثرات نامطلوب زیر را بر کودکان بگذارد:
- رفتارهای تکانشی زیاد و خودکنترلی کم،
- موفق نبودن در مدرسه،
- مهارت‌های تنظیم هیجانی کم،
- فقدان مهارت‌های اجتماعی،
- عزت‌نفس پایین،
- احتمال بیشتر ابتلا به ناهنجاری‌های خلقی مانند افسردگی،
- تمایل به اختلال شخصیت مرزی،
- احتمال درگیری بیشتر با سوءمصرف مواد.
فرزندانی که والدین غفلت‌گرا و مصرف‌کننده مواد دارند 4 تا 10 برابر دیگران به سوءمصرف مواد روی خواهند آورد.
والدگری بدون مشارکت همان والدگری فضای آزاد نیست
اصطلاح والدگری فضای آزاد اصطلاحی است که در سال‌های اخیر برای توصیف والدینی به کار می‌رود که به فرزندان آزادی رفتن به مکان‌هایی مثل زمین بازی بدون نظارت بزرگ‌تر را می‌دهند.
والدگری فضای آزاد با والدگری بدون مشارکت یکسان نیست. فضای آزاد تنها یک جنبه از فرزندپروری را توصیف می‌کند که آن نظارت داشتن یا نداشتن والدین در بیرون از منزل است و درمورد محبت و مسئولیت‌پذیری والدین نسبت به نیازهای فرزندان اظهارنظری نمی‌کند.
والد فضای آزاد می‌تواند به فرزندش برای بیرون رفتن از منزل آزادی زیادی بدهد، اما همچنان با محبت و مسئول باشد. آن‌ها همچنین می‌توانند توقعات زیادی از فرزندشان مانند رفتار خوب و موفقیت تحصیلی داشته باشند.
والدین پرمشغله الزاماً والدین بدون مشارکت نیستند
والدین پرمشغله ممکن است والدینی بی‌توجه نباشند. والدینی که مشاغل سخت دارند طبیعتاً وقت کمتری برای فرزندان خواهند داشت. اما ممکن است بازهم بامحبت و باتوجه باشند. آن‌ها می‌توانند به زندگی فرزندانشان علاقه نشان دهند و زمان‌هایی که با کودکان وقت می‌گذرانند ارتباطات هیجانی با آن‌ها برقرار کنند. حتی اگر این موضوع دائماً اتفاق نیفتد.
وقتی صحبت از رابطه سالم والد فرزندی است، کیفیت از کمیت مهم‌تر است. والدگری بی‌توجه مدل والدگری مضر و مخرب است. والدین بدون مشارکت والدینی بی‌توجه‌اند که به رفاه فرزندانشان علاقه‌ای نشان نمی‌دهند. آن‌ها تنها والدینی پرمشغله نیستند.
والدین پرمشغله‌ای که مشارکتی در امور فرزندان ندارند والدین بدون مشارکت نامیده می‌شوند. اما والدین پرمشغله‌ای که وقت کافی برای مشارکت در امور فرزندان ندارند به‌عنوان والدینی شناخته می‌شوند که مدیریت زمانی خوبی ندارند. بنابراین، بین این دو والدین تفاوت وجود دارد، یکی از آن‌ها نمی‌خواهد مشارکت داشته باشد اما دیگری نمی‌تواند.
کلام آخر
روانشناسان و متخصصان اتفاق‌نظر دارند که کودکانی که والدین بدون مشارکت یا بی‌توجه دارند بدترین بازدهی را خواهند داشت. مادر بی‌توجه صرفاً والدی نیست که به فرزندش آزادی بیشتری می‌دهد یا زمان کمتری را با او سپری می‌کند. والدین بی‌توجه از تمامی وظایف خود در مقام والدین غفلت می‌کنند.
