اگر کودکان در معرض خشونت یا ترس قرار بگیرند، تا مدتها از آن تأثیر خواهند پذیرفت. کودک ممکن است با اقدامات خشونتآمیز در مدرسه یا مکانهای عمومی مواجه شود. این اقدامات میتواند اثرات منفی زیادی بر اغلب افراد، بهویژه کودکان، بگذارد و باعث ترس، اضطراب و حس ناامنی در آنها شود. همچنین، کودکان اضطراب و تنش را در اطرافیان نزدیک مثل والدین، مربی، معلم، دوستان، خواهر و برادر بهتمامی حس میکنند.
شیوۀ درست صحبت با کودک دربارۀ خشونت میتواند نقش مهمی در کاهش احساس ترس و اضطراب او داشته باشد و به کودک در مدیریت نگرانیهایش کمک کند. خشونت و ترس رابطۀ نزدیکی با هم دارند.
چگونه با کودک در مورد خشونت و ترس صحبت کنیم
مؤسسۀ بهداشت و درمان امریکا پیشنهادهایی برای راهنمایی والدین دارد که چگونه دربارۀ ترس و خشونت با کودکان خود صحبت کنند. در ادامه دربارۀ این پیشنهادها صحبت میکنیم:
کودکان را به صحبتکردن و بروز احساسات تشویق کنید
بعضی کودکان ممکن است در شروع چنین مکالمهای مردد باشند؛ بنابراین، شما باید با پرسشهایی مانند اینکه آیا در مدرسه، محله یا مکانهای عمومی احساس امنیت میکنند، آیا تا به حال پیش آمده کسی به آنها زور بگوید و چنین پرسشهایی، آنها را به صحبتکردن ترغیب کنید. وقتی با کودکان کمسنوسال صحبت میکنید، به سطح درک آنها توجه کنید. برای مثال، ممکن است آنها معنی خشونت را درک نکنند، اما میتوانند با شما دربارۀ ترس از زورگویی همکلاسیشان یا چیزهای ترسناکی که در تلویزیون دیدهاند صحبت کنند. آنها را تشویق کنید احساسات خود را با گفتوگو، کشیدن نقاشی، بازیهای وانمودی یا نمایش بیان کنند.
احساسات کودک خود را درک و تایید کنید
نگرانیهای کودک را کوچک نشمرید و به آنها اهمیت دهید. به کودک اطمینان دهید که با وجود پرداختن رسانهها به خشونت در جامعه، این اقدامات بهندرت اتفاق میافتد.
مقاله مرتبط: کودک آزاری در خانواده
از احساسات خود صحبت کنید
برای کودکان مهم است بدانند علاوه بر خودشان، دیگران هم ترسهایی دارند. از گفتن «نمیدانم» حذر نکنید. قسمتی از مکالمهای خوب و همیشگی اظهارنظر صادقانۀ شما است. اگر کودک دربارۀ چرایی خشونت سؤال کرد و شما پاسخی برای آن نداشتید، بهراحتی بگویید نمیدانم. توضیح دهید که علت پیشآمدن اتفاقات خشونتآمیز همیشه روشن نیست و این موضوع موجب غمگینشدن شما هم میشود. در عین حال، همیشه این اطمینان را به کودک بدهید که مراقبش هستید و تمام تلاش خود را خواهید کرد که او امن و سالم بماند.
به کودکان در مورد افراد امنی که در مدرسه، محله و مکانهای عمومی هستند توضیح دهید
برای مثال، به کودک بگویید اگر ترسید یا کسی او را تهدید کرد، به مدیر مدرسه، پلیس یا فردی که به او اطمینان دارد مراجعه کند.
برنامههای ایمنی برای کودکتان درنظر بگیرید
شخص معتمدی (همسایۀ معتمد، آشنای شناختهشده یا اقوام نزدیک) را که فرزندتان میتواند در صورت بروز مشکل به او مراجعه کند، به کودک معرفی کنید. همچنین، مطمئن شوید که برای کودک روشن است اگر با خطر یا تهدیدی مواجه شد، چگونه به شما یا یکی از اعضای خانواده یا افراد آشنا دسترسی پیدا کند. به کودک یادآوری کنید هر زمان احساس ترس یا تهدید کرد میتواند با شما صحبت کند.
رفتارهایی را که نشان از احساس ناامنی در کودک دارد شناسایی کنید
واکنش کودکان خردسال به خشونت ممکن است بهشکل بیروننرفتن از خانه یا نرفتن به مدرسه باشد. همچنین، رفتارهایی مانند شب ادراری، مکیدن انگشت شست یا ترس از تنها خوابیدن ممکن است در کودکان کوچکتر بیشتر دیده شود و در کودکانی که پیشتر این رفتارها را ترک کردهاند دوباره تکرار شود. نوجوانان ممکن است نگرانی خود را کمتر بروز دهند، اما ممکن است در خود فرو روند، پرخاشگری کنند یا دچار افت تحصیلی شوند.
توانایی کودکتان را در انجام اقدامات ایمنی بالا ببرید
کودکان را تشویق کنید تا در صورت مشاهدۀ حوادثی مانند زورگویی، صحبت از خودکشی یا تهدید با اسلحه به بزرگسالان معتمد گزارش دهند و مهارتهای حل مسئله و کنارآمدن با ناسازگاریها را یاد بگیرند. کودکان بزرگتر را تشویق کنید فعالانه در برنامههای ضدخشونت شرکت داشته باشند.
همواره در خانواده با کودکان از امنیت صحبت کنید
نباید اینگونه باشد که فقط هنگام بروز بحران یا رخدادن اتفاقی خاص از امنیت حرف بزنید. با کودکان گفتوگوی باز داشته باشید و آنها را تشویق کنید تا نگرانیهای خود را با شما درمیان بگذارند.
اگر لازم شد از دیگران کمک بگیرید
اگر از رفتار، واکنش و احساسات فرزند خود پیرامون موضوع خشونت نگران هستید و احساس میکنید فرزندتان از نظر سلامت روان دچار مشکل شده است، از پزشک یا متخصص اطفال کمک بگیرید. همچنین، مشاوره با متخصصان بهداشت روان در چنین مواردی بسیار کمککننده خواهد بود.
آیا شما تا به حال نشانههای ترس از خشونت را در کودک خود مشاهده کردهاید؟ کودک شما، وقتی از چیزی میترسد، آن را با شما درمیان میگذارد؟ شما چگونه با کودکتان دربارۀ خشونتهایی که در جامعه وجود دارد صحبت میکنید؟ نظرات و تجربههای شما میتواند برای ما و بسیاری از والدین دیگر ارزشمند باشد؛ خوب است اگر آنها را از طریق کودکت با ما به اشتراک بگذارید.
شما میتوانید فایل صوتی این مقاله را از اینجا بشنوید.