تربیت اصولی کودک به روش مثبت، اصلا کار سادهای نیست. زمانی که پدر و مادر میشویم، تازه درک میکنیم که مدارا کردن با فرزندمان، همیشه ممکن نیست. تربیت اصولی کودک زمانی اهمیت خود را بیشتر نشان میدهد که بخواهید فرزند دلبند شما در آینده به انسان خوب و قابل اعتمادی تبدیل شود.
با این حال، مطمئن باشید که برای تربیت کردن یک کودک به شکل اصولی و با قواعد صحیح، اصلا لازم نیست که او را کتک بزنید یا تنبیه کنید. شما میتوانید کاملا خوشرفتار و آرام بوده و همزمان، محدودیتها را به کودک تفهیم کنید. بهترین راه برای تنظیم رفتارهای صحیح در فرزندتان و در عین برقراری یک رابطهی کاملا خوب با او، استفاده از روشها و تکنیکهای مثبت برای تربیت اصولی کودک است.
تربیت اصولی کودک با روش مثبت چیست و چرا اهمیت دارد؟
در تربیت اصولی کودک با روش مثبت به رفتارهای صحیح کودک بیش از رفتارهای اشتباه او توجه نشان داده میشود. با استفاده از روشهای مثبت در تربیت کودک، بچهها یاد میگیرند که چگونه خود را کنترل کرده و مسئولیت رفتارهای خود را بپذیرند. تربیت اصولی کودک با روش مثبت همچنین میتواند کودک را آگاه کند که رفتارهایش چگونه بر خود او و افراد دیگر اثر میگذارند.
بسیار مهم است که بتوانید به شکل مثبت به کودک بفهمانید که محدودیتهایی وجود دارند که هرگز نباید روی آنها پا بگذارد. این روش، همچنین به او میآموزد که احساسات خود را چطور کنترل نماید. برخلاف چیزی که شاید به نظر برسد، با ایجاد مقررات و محدودیتها، خود کودک هم احساس امنیت بیشتری خواهد داشت. این کار، فضای امنی را برای کودک فراهم میکند تا اشتباهات خود را به سادگی آزموده و هدایت زندگی خود را در دست بگیرد.
بیشتر بخوانید: چگونه در تربیت کودک قوی موفق باشیم؟
چه زمانی میتوانید تربیت اصولی کودک با روش مثبت را شروع کنید؟
شما میتوانید خیلی زود تکنیکهای تربیتی صحیح را برای کودک خود آغاز کنید. اگر کودک شما اسباب بازی خود را پرت کرده و شروع به گریه میکند، میتوانید کاملا آرام مانده و به او نشان دهید که تمام کاری که لازم است انجام دهد، برداشتن مجدد اسباب بازیش است. به این روش، به فرزند خود میآموزید که خودش کارهای خودش را انجام دهد، به جای آنکه به دیگران وابسته باشد یا تسلیم احساسات خود شود. برای شروع تربیت اصولی کودک به روش مثبت صبر کنید تا فرزند شما به سنی برسد که مسائل را نسبتا بفهمد. به هر حال، حتی میتوانید شروع این روش را زودتر و در یک سالگی کودک، قرار دهید.
استراتژیهای تربیت اصولی کودک به روش مثبت
بچهی بد وجود ندارد، رفتارهای بد وجود دارند
اگر فرزند شما، بچهی دیگری را کتک زده است، به جای صدا زدن او با عبارات «بچهی شیطان یا بچهی بد»، به او بگویید که کارش بد بوده است. میتوانید با ادب تمام به او بگویید: «تو نباید دیگران رو بزنی و الان هم باید به خاطر رفتارت عذرخواهی کنی». به این طریق، کودک شما احتمالا خواهد فهمید که باید رفتار خود را تغییر دهد.
به کودک خود نشان دهید که چگونه باید رفتار کند
اگر متوجه شدید که کودک در حال انجام یک کار اشتباه است، به جای گفتن اینکه «اون کارو نکن!» به او بگویید که به جای کار اشتباه، چه کار دیگری باید انجام دهد. در تربیت اصولی کودک با روش مثبت، با نشان دادن رفتار صحیح به کودک، به او بیاموزید که چگونه باید رفتار کند.
با کودک خود قاطع و در عین حال همدل باشید
ابراز همدلی به کودک، یک روش بسیار عالی برای آن است که نشان دهید کودک را درک میکنید، اما با وجود درک شما، باز هم نیاز است که کودک به شکل صحیح رفتار کند. برای مثال، اگر کودک میگوید: «اون اول شروع کرد. اون توپشو به من نمیده» میتوانید اینطور پاسخ دهید: «میفهمم که واقعا دلت میخواد با توپ بازی کنی و اون پسر هم توپ رو بهت نمیده، اما کتک زدنش، راه خوبی واسه گرفتن توپ نیست». بله، البته که کودک شما با این جمله متقاعد نخواهد شد، اما برای تغییر رفتار او، شما باید این حرف را بارها و بارها تکرار کنید. به یاد داشته باشید که در تربیت اصولی کودک به روش مثبت باید صبور بوده و کنترل خود را از دست ندهید.
به کودک مهلت بدهید
ایجاد وقفه، مثل دادن زمان کافی به کودک است برای اینکه به خود بیاید و رفتارش را تحلیل کند (در صورتی که کار اشتباهی انجام داده باشد). با این حال، به عنوان یک والد، باید به او یادآوری کنید که ایجاد وقفه به معنی تنبیه کردن او نیست. بهترین روش برای ایجاد وقفه در تربیت اصولی کودک به روش مثبت ، قرار دادن یک صندلی در یک محل مشخص از خانه است، که کودک بتواند مدتی روی آن نشسته و دربارهی رفتارهای خود فکر کند. به خاطر داشته باشید که کودک را وادار نکنید که بیشتر از پنج دقیقه در این حالت بماند.
بیشتر بخوانید: ۱۰ نکته موثر برای تربیت کودک مستقل
به کودک جایگزینهایی پیشنهاد دهید
این کار به کودک احساس کنترل داده و او را از این حس دور میکند که شما همیشه به او میگویید که چه کاری انجام دهد. برای مثال، اگر فرزندتان کس دیگری را کتک زده است، میتوانید به او دو پیشنهاد بدهید: «میخوای بری به خاطر کارت معذرتخواهی کنی یا دوس داری بری رو صندلی بشینی تا زمانی که آروم بشی؟»
اشتباهات کودک را تبدیل به درس کنید
اگر فرزند شما، اسباب بازی بچهی دیگری را از دست او قاپیده است، شما میتوانید از تجربههای گذشتهاش برای کمک به او استفاده کنید. میتوانید بگویید: «یادت میآد اون روز دوستت اسباب بازیت رو از دستت گرفت؟ یادت میآد چقدر ناراحت بودی؟ وقتی اسباب بازی یه بچهی دیگه رو میگیری، اون هم همون حس رو پیدا میکنه». با این رویکرد، کودک احساسات همبازیهای خود را درک کرده و در آینده به فردی دلسوز و مهربان تبدیل خواهد شد.
محدودیتها و انتظارات خود را بیان کنید
فرزند شما دوست دارد بازی کند؟ بسیار هم عالی! اما باید قوانین محکمی دربارهی زمان بازی او تنظیم کنید. برای مثال، کودک میتواند بعد از تمام کردن تکالیف مدرسهاش بازی کند یا میتواند بعد از خوردن همهی سبزیجات بشقابش، بستنی بخورد.
دستور ندهید
در تربیت اصولی کودک به روش مثبت ، به جای دستور دادن مداوم یا گفتن اینکه کودک چه کاری باید انجام دهد، راههای جدیدی را برای هدایت او به سمت کارهایی که مایل هستید انجام شوند، پیدا کنید. فرزندتان همهی لباسهایش را تا نشده روی تخت رها کرده است؟ به جای گفتن: «لباسات رو بذار تو کمد!» از او بپرسید: «قرار شد لباسامون رو کجا بذاریم؟»
بیشتر بخوانید: تربیت کودک محور و دادن اختیار عمل به کودکان یا روش سخت گیرانه؟
عواقبت کارهای کودک را به او گوشزد کنید
اگر کودک شما همچنان از گوش دادن به حرفهایتان سرباز میزند و به رفتار بد خود ادامه میدهد، عواقب رفتارهای بد را به روشی صحیح به او نشان دهید. برای مثال، در روزی که کودک بد رفتاری کرده است، اجازهی تماشای برنامهی مورد علاقهاش را به او ندهید. با این حال، مراقب باشید که در تربیت اصولی کودک با روش مثبت ، هرگز نسبت به او بی ادب نباشید.
به رفتارهای خوب پاداش بدهید
در تربیت اصولی کودک با روش مثبت همیشه به رفتارهای مثبت پاداش تعلق میگیرد، چرا که این کار میتواند باعث ادامهی کارهای خوب توسط کودک شود. با این حال، پاداش دادن به کودک را با رشوه دادن به او اشتباه نگیرید. اگر سعی کنید که کودک را با پیشنهاد یک جایزه به انجام کار خوب تشویق کنید، اسم این کار رشوه دادن است. رشوه دادن، از کودک شما یک انسان فریبکار میسازد و اگر به رشوه دادن ادامه دهید، کودک تنها زمانی کار صحیح را انجام میدهد که در ازای آن چیزی دریافت کند. بنابراین، از رشوه دادن جدا بپرهیزید، اما پس از انجام کار صحیح، به کودک پاداش بدهید.
همهی بچهها میتوانند لجوج و یکدنده شده و میزان صبوری شما را آزمایش کنند. اما به عنوان یک مادر یا پدر، وظیفهی شماست که تربیت اصولی کودک با روش مثبت را به کار گرفته و رفتارهای درست را به او یاد بدهید. با داشتن ثبات قدم و قاطعیت در اصول تربیتی خود، فرزند شما خیلی زود میآموزد که چگونه باید رفتار کند و شما هم هیچ نیازی به تنبیه بدنی یا فریاد زدن نخواهید داشت.