به‌تازگی سؤالاتی در زمینه آموزش زبان دوم به کودک مبتلا به اوتیسم مطرح شده است، سؤالاتی مانند اینکه آیا دوزبانه شدن ممکن است برای این کودکان مفید باشد؟ در اولین مطالعه در این زمینه، دانشمندان به این یافته رسیدند که کودکان اتیستیک که به دو زبان مسلط‌اند انعطاف‌پذیری ذهنی بیشتری دارند.
اختلال طیف اوتیسم اختلالی روبه‌رشد در ایالات متحده است، به گونه‌ای که از هر 68 کودک یک نفر به آن مبتلاست. با وجود شیوع این اختلال و سال‌ها پژوهش، هنوز پاسخ قطعی درباره علت و چگونگی ایجاد این اختلال وجود ندارد و پژوهشگران در حال بررسی جامع و کامل آن‌اند. در پژوهشی که در سال‌های اخیر انجام شده است، با نگاهی متفاوت به اتیسم، یافته‌ای جدید و جالب به دست آمده است. در این پژوهش، پژوهشگران به دنبال پاسخ این سؤال بودند: آیا دوزبانه بودن فرد اتیستیک باعث انعطاف‌پذیری شناختی در او می‌شود؟
فواید آموزش زبان دوم به کودک مبتلا به اوتیسم
بیشتر بخوانید: ۷ نکته تخصصی بعد از تشخیص اوتیسم در کودکان
شواهد زیادی مبنی بر این وجود دارد که آموزش زبان دوم به کودک مبتلا به اوتیسم باعث افزایش کارکردهای اجرایی او می‌شود. یعنی عملکرد کودک در مجموعه‌ای از فرآیندهای شناختی شامل کنترل توجه، بازداری رفتاری و حافظه فعال بهبود می‌یابد. در واقع، کارکردهای اجرایی فعالیت‌هایی‌اند که فرد در ذهنش انجام می‌دهد تا خودکنترلی و رفتار هدفمند داشته باشد تا در کارهای دشوار به انعطاف‌پذیری شناختی لازم دست یابد. به نظر می‌رسد، با یادگیری زبان دوم، کارکردهای اجرایی پیشرفت می‌کند، زیرا استفاده از دو زبان به این معنی است که فرد باید بین حالت‌های ذهنی به‌نرمی و به‌سرعت تغییر کند.
با گذشت زمان و با تمرین، این تغییر سیستم زبانی ممکن است عملکرد کلی شناختی را بهبود دهد. اگرچه پژوهشگران در تعدادی از پژوهش‌ها تاثیر مثبت دوزبانه بودن بر کارکردهای اجرایی را نشان می‌دهند، اما این نتیجه در همه افراد درست نیست. همچنین، برخی از پژوهشگران هر گونه پیشرفت در انعطاف‌پذیری شناختی را به عوامل دیگر مانند گروه اجتماعی ـ اقتصادی یا مهارت‌های حافظه بهتر ربط می‌دهند.
با وجود این، درباره این موضوع، شبهات بسیار زیادی وجود دارد. از آنجا که انعطاف‌پذیری شناختی در کودکان مبتلا به اتیسم به‌درستی عمل نمی‌کند، تغییر حالات ذهنی از کاری به کار دیگر برای این کودکان دشوار است. برخی از ویژگی‌های مشترک کودکان اتیستیک نشان‌دهنده این موضوع است. برای مثال، تمرکز آن‌ها بسیار محدود است، از تغییر گریزان‌اند و روال همیشگی و روزمره را ترجیح می‌دهند. نویسندگان این پژوهش در صدد کشف این موضوع‌اند که آیا دوزبانه بودن برای کودکان مبتلا به اوتیسم، تا آنجا که به انعطاف‌پذیری شناختی مربوط می‌شود، مفید است یا خیر.
محققان می‌خواهند به این سؤال پاسخ دهند: آیا آموزش زبان دوم به کودک مبتلا به اوتیسم می‌تواند تغییر حالات ذهنی را از کاری به کار دیگر در آن‌ها بهبود بخشد؟
مطالعه انعطاف پذیری شناختی
بیشتر بخوانید: با روش های آموزش زبان انگلیسی به کودک در خانه آشنایی دارید؟
این مطالعه شامل ۴۰ کودک بود که ۲۰ نفر آن‌ها به طور معمول در حال رشد بودند (۱۰ کودک تک‌زبانه و ۱۰ کودک دوزبانه) و ۲۰ نفر آن‌ها مبتلا به اوتیسم بودند (۱۰ کودک تک‌زبانه و ۱۰ کودک دوزبانه).
هر شرکت‌کننده تکلیفی در کامپیوتر انجام داد که شامل مرتب‌سازی اشیاء بود. در طول انجام تکلیف، طیف وسیعی از اشیاء به آن‌ها ارائه و از آن‌ها خواسته شد اشیاء را براساس رنگ مرتب کنند. سپس، از آن‌ها خواسته شد براساس شکل مرتب‌سازی را انجام دهند. این تغییر و جابجایی ممکن است برای کودکان مبتلا به اوتیسم چالش‌برانگیز باشد و احتمالا عملکردشان کاهش می‌یابد. براساس یافته‌های این مطالعه، کودکان دوزبانه مبتلا به اتیسم این تغییر شناختی را راحت‌تر از کودکان اوتیستیک یک‌زبانه انجام می‌دهند. با این حال، همان‌طور که انتظار می‌رفت، حافظه فعال بین گروه‌ها برابر بود.
یکی از نویسندگان این مطالعه درباره اهمیت این پژوهش معتقد است که آگاهی‌بخشی درست به والدین کودکان اوتیستیک باعث می‌شود آن‌ها تصمیمات درست و مناسب بگیرند. مثلا در این زمینه، عقیده عامه مردم این است که آموزش زبان دوم به کودک مبتلا به اوتیسم باعث کاهش مهارت‌های زبانی می‌شود، در حالی که این پژوهش علمی نتایج متفاوتی دارد. علاوه بر این، همان‌طور که می‌دانید، در جوامع دوزبانه، صحبت کردن تنها با یک زبان ممکن است در بزرگسالی مانع بزرگی در فرصت‌های شغلی، تحصیلی و اجتماعی باشد.
بیشتر بخوانید: چطور حرف زدن به زبان انگلیسی و آموزش آن به کودک را ساده تر کنید؟
اگرچه یافته‌ها جالب‌توجه است، اما این مطالعه نقایصی نیز دارد. برای مثال، این مطالعه تنها شامل ۴۰ کودک بود و فقط ۱۰ کودک از آن‌ها دوزبانه و مبتلا به اتیسم بودند. به همین دلیل، پژوهش‌هایی با جمعیت بیشتر مورد نیاز است. این تحقیق سؤالات جدید زیادی ایجاد کرده است که امید آن می‌رود که مطالعات آینده تصویر کامل‌تری در پاسخ به این سؤالات ارائه دهند. پژوهشگران قصد دارند شرکت‌کنندگان مطالعه حاضر را ۳ تا ۵ سال آینده پیگیری کنند تا به درک بهتری از چگونگی رشد آن‌ها دست یابند.
شما هم می‌توانید تجربیات و اطلاعات خود را درباره کودکان مبتلا به اوتیسم در وب‌سایت کودکت با ما در میان بگذارید تا به این کودکان کمک کنید زندگی بهتر و راحت‌تری داشته باشند.
