یکی از مهمترین مسائل در زمینه تربیت کودک، توجه به رشد کودک است. کودک در سنین خاصی بیشتر از سایر مواقع رشد می‌کند که در اصطلاح به آن جهش رشدی می‌گویند. اینکه از خودمان بپرسیم که آیا کودک ما جهش رشدی دارد یا نه، سوال بیهوده‌ای به نظر می‌رسد. چون جهش رشدی کودک به طور طبیعی در همه بچه‌ها رخ می‌دهد. به استثنای دورانی که جنین در رحم مادر قرار دارد، کودکان در سال اول زندگی خود بیشترین رشد را نسبت به سال‌های دیگر عمر خود دارند. یک کودک معمولی در سن مدرسه، هر سال حدودا ۵ سانتی‌متر قد می‌کشد. در دوران بلوغ این عدد به ۱۰ سانتی‌متر می‌رسد. در ۱۲ ماه اول زندگی، کودکان به طور متوسط بیش از ۲۰ سانتی‌متر رشد می‌کنند. جهش رشدی کودک نشانه‌هایی دارد که در ادامه بیشتر به آن می‌پردازیم.
نشانه‌های جهش رشدی کودک
بیشتر بخوانید: غذای مورد نیاز کودک در سنین مختلف چه قدر است؟
حتی در فصل‌هایی که رشد کودک بسیار زیاد است، عده‌ای از کودکان افزایش وزن و قد بسیار کمی را تجربه می‌کنند. کلیر بوش Clare Bush استادیار و متخصص اطفال در مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا که او اغلب جهش رشد کمی را در کودکان ۷ تا ۱۰ روزه مشاهده کرده است و در این مورد می‌گوید:
نوزادانی که با شیر مادر تغذیه شده‌اند، مادرانی داشتند که روش درست تغذیه نوزاد با شیر مادر را آموخته‌اند. بعضی از موارد نیاز به صبوری و انعطاف‌پذیری بیشتری دارد.
ممکن است علامت‌های دیگری هم برای تشخیص رشد ماهانه کودک وجود داشته باشد. متخصصان اطفال تمایل به بررسی معیار‌های دیگری هم دارند. آیا وزن کودک در چهار ماهگی دو برابر می‌شود؟ آیا وزن او در عرض یک سال، سه برابر خواهد شد؟ لی آنه اُکانر Leigh Anne O’Connor مشاور تغذیه در شهر نیویورک اشاره می‌کند که جهش رشدی کودک در حدود هفته سوم، هفته ششم، ماه سوم و ششم از زندگی کودک رخ می‌دهد. بهترین نشانه‌های جهش رشدی کودک در ادامه آمده است:
۱ـ کودک به طور مداوم احساس گرسنگی می‌کند
زمانی که فکر می‌کنید در مورد برنامه غذایی کودک همه موارد را سنجید‌ه‌اید، ناگهان با تقاضای مکرر کودک برای غذا خوردن مواجه می‌شوید. در مورد یک کودک شیرده، مثل اینکه وارد یک دوره مسابقات دو تا چهار روزه ماراتن پرستاری شده‌اید. بعضی از کودکان ممکن است به یک بطری شیر راضی نباشند. دکتر جاشوا می Joshua May متخصص غدد کودکان در مرکز پزشکی لس آنجلس در این مورد می‌گوید:
تمام کالری‌هایی که کودک مصرف می‌کند ـ صرف نظر از اینکه چه به صورت سلول‌های چربی ذخیره شود یا در عضله‌سازی مورد استفاده قرار گیرد ـ به کمک هورمون‌ها نقش مهمی در تغییر فیزیکی ساختار استخوان‌ها دارد که در نهایت موجب رشد کودک خواهد شد.
۲ـ الگو‌های خواب کودک تغییر پیدا می‌کند
برخی از والدین گزارش داده‌اند که بعضی از کودکان در دوران جهش رشدی بیشتر می‌خوابند و عده‌ای می‌گویند که خواب کودک آنها کمتر شده است. الگوی خواب کودک نقش مهمی در تولید هورمون اولیه رشد دارد که در اصطلاح به آن هورمون رشد می‌گویند.
بیشتر بخوانید: ۱۰ خوراکی مفید برای رشد مناسب کودک
۳ـ کودک بیش از حد معمول بی‌قرار است
ناآرامی، بیقراری و بهانه‌گیری کودک می‌تواند به علت دو نشانه باشد: یکی خستگی و دیگری گرسنگی کودک. شاید آنها در حال تجربه درد رشد بدن هستند. دکتر می می‌گوید:
در طول رشد، ماهیچه‌ها و تاندون‌های کودک کشیده می‌شوند و همین مسئله باعث درد بدن در کودک خواهد شد. این درد‌ها در کودکان بزرگتر هم وجود دارد.
۴ـ کودک مهارت‌های تازه‌ای پیدا کرده است
بیشتر بخوانید: بررسی نقاط عطف رشد کودک چه قدر اهمیت دارد؟
شاید بتوان توانایی‌های جدید کودک مانند قاپیدن یا به صدا در آوردن اسباب‌بازی‌‌ها را به جهش رشدی کودک مربوط دانست. مغز کودک همزمان با سایر نقاط بدن او گسترش پیدا می‌کند که به او قدرت کشف جهان را می‌دهد که به نوبه خود موجب رشد جمجمه و جوش خوردن استخوان‌های او می‌شود.
حواستان باشد نشانه‌های جهش رشدی کودک مانند دندان درآوردن ممکن است با سایر علائم اشتباه گرفته شود. ممکن است خواب آلودگی کودک یا بیقراری بیش ازحد او علامت یک بیماری باشد. گرسنگی بیش از حد، شاید نشانه این باشد که کودک کمتر از میزان نیازش شیر دریافت می‌کند؛ اما در صورتی که ادرار و مدفوع کودک به اندازه کافی باشد، خیالتان از این بابت که مشکل به تغذیه مربوط نیست، راحت می‌شود. به نشانه‌های جهش رشد کودکت توجه کنید و اگر تجربه و اطلاعاتی در این زمینه دارید، بسیار مشتاقیم که با ما و سایر مخاطبان این مقاله در میان بگذارید.