افتادن زودهنگام دندان شیری ؛ علت ها، درمان و راه های پیشگیری از آن

بیشتر افراد با دو سری دندان به دنیا می‌­آیند. گرچه سن رویش دندان‌ها در کودکان مختلف متفاوت است، اما دندان‌های شیری حدود شش ماهگی شروع به ظاهر شدن روی لثه‌­ها می‌­کند. با رشد کودک، دندان‌­های شیری از دست می‌رود و دندان­‌های دائمی جای آن‌ها را می‌گیرد. قرار نیست دندان­‌های دائمی بیفتد، اما گاهی به دلایل مختلفی این اتفاق رخ می‌­دهد. افتادن زودهنگام دندان­‌ها در کودکان باید سریع درمان شود تا از مشکلات سلامت دندان در آینده پیشگیری شود. در این مقاله از کودکت در مورد افتادن زودهنگام دندان شیری در کودکان بیشتر صحبت خواهیم کرد.

دندان شیری چیست و چرا مهم است؟

دندان‌های شیری یا دندان‌های کودکان اولین مجموعه دندان‌هایی‌اند که پس از حدود ۶ ماهگی بیرون می‌آیند. اندازه آن‌ها کوچک‌تر و رنگشان سفید است. تمام دندان‌های شیری، زمانی که کودک حدوداً ۳ ساله می‌شود، به‌طور کامل روییده‌اند. سپس در ۵ یا ۶ سالگی، دندان‌های شیری شروع به افتادن می‌کنند و جای خود را به دندان‌های دائمی می‌دهند.

دندان‌های شیری مهم‌تر از آن چیزی‌اند که تصور کنید. این دندان‌ها، علاوه بر اینکه فضا را برای دندان‌های دائمی آینده محفوظ می‌دارند، بر سلامت آن‌ها نیز تأثیر می‌گذارد. وجود حفره در دندان‌های شیری می‌تواند منجر به افزایش خطر پوسیدگی دندان در بزرگسالی شود.

دندان‌های شیری در چهره کودکان مؤثرند و به رشد گفتار آن‌ها کمک می‌کنند. اگر دندان‌های شیری سالم باشند، به کودک کمک می‌کنند تا غذا را به‌درستی بجود و بدن مواد غذایی را به‌طور مؤثر جذب کند. بسیاری از والدین بر این باورند که چون دندان‌های شیری عمر کوتاه‌تری دارند و به‌هرحال می‌افتند، به توجه و مراقبت زیادی نیاز ندارند. اما حقیقت این است که دندان‌های شیری نیاز به مراقبت کامل دارند و سهل‌انگاری می‌تواند عواقبی بیش از حد انتظار در پی داشته باشد.

سن افتادن دندان های شیری

بیشتر کودکان حدود شش سالگی دندان‌­های شیری­ خود را از دست می‌­دهند. دندان­‌های کودک ممکن است حتی در سنین پایین‌­تر هم لق شود، مخصوصا اگر کودکتان این تجربه را در سنین پایین داشته باشد. به طور کلی، کودکان دندان شیری­‌شان را بین شش تا دوازده سالگی از دست می­‌دهند و جای نگرانی نیست اگر پیش از این سن، دندانشان را طی روالی طبیعی از دست دهند که در واقع از دست دادن زودهنگام دندان محسوب نمی‌شود.

معمولا اولین دندان­‌هایی که می‌­افتد دندان­‌های میانی، دندان‌های جلو در فک بالا و پایین، هستند و بعد از آن‌ها، کودکان دندان‌­های کناری، نیش و دندان‌­های آسیاب را از دست می‌­دهند. وقتی دندان‌­های دائمی شروع به رویش می‌­کند، دندان‌­های شیری می‌­افتد. در واقع، دندان‌­های شیری فضای دندان‌­های دائمی را در دهان کودک حفظ می‌­کند.

علت افتادن زودهنگام دندان شیری در بعضی کودکان

جراحت یا بیماری ممکن است دلایل اولیه از دست دادن دندان‌­های شیری یا دائم کودکان باشد. بیماری لثه یا پریودنتال نوعی التهاب و عفونت در لثه‌­هاست که اگر در مراحل اولیه درمان نشود، ممکن است باعث لق شدن دندان از استخوان فک شود. همچنین، در کودکان مبتلا به دیابت، گاهی ممکن است کاهش تراکم استخوان در از دست دادن زودهنگام دندان‌ها تاثیر داشته باشد.

آسیب‌­های دهانی، مانند ضربه به دهان هنگام مسابقات ورزشی یا بازی، نیز ممکن است به از دست دادن زودهنگام دندان بینجامد. تصادف‌هایی که باعث ضربه به دهان می­‌شوند نیز عامل مهمی در افتادن زودهنگام دندان‌های شیری است.

درمان افتادن زودهنگام دندان ها

اگر کودک دندان شیری‌­اش را بدون لق شدن از دست داد یا دندان دائمی‌­اش افتاد، او را به دندانپزشکی ببرید. براساس اظهارنظر آکادمی دندانپزشکی عمومی، فرزند شما ممکن است شکستگی مکرر استخوان یا آسیب‌­های دهانی نیز داشته باشد که نیاز به درمان دارد، حتی اگر دندان دوباره کاشته شود. والدین باید، در صورت امکان، دندان افتاده را دوباره بازیابی کنند و آن را در محفظه‌­ای نگه دارند که در آن شیر یا آب ریخته شده است، در این صورت، ریشه دندان تا زمانی سالم می‌­ماند که امکان کاشت دوباره آن مشخص شود.

کودکانی که زودتر از زمان معمول دندان‌­هایشان را از دست می­‌دهند ممکن است نیاز به باز کردن فضا در دهانشان داشته باشند؛ با این کار، جای دندان شیری افتاده باز می‌شود و دندان دائمی در زمان مناسب ظاهر می‌شود.

پیشگیری از افتادن زودهنگام دندان های شیری

مهیا کردن مراقبت‌­های دندانی برای کودک، شامل ویزیت‌­های شش ماهه برای تمیز کردن حرفه‌­ای دندان و استفاده از مسواک و نخ دندان، از بیماری‌­های التهاب لثه جلوگیری می‌کند که منجر به افتادن زودهنگام دندان کودکان می‌­شود. کودکان مبتلا به دیابت دارند در معرض خطر کاهش تراکم استخوان هستند و به همین علت، باید در صورت نیاز مراقبت‌­های پیشگیرانه استئونکروز (مرگ استخوان) و پوکی استخوان فک برای آن‌ها انجام شود و پزشک کودکان یا متخصص غدد، به صورت منظم، تراکم استخوان کودک را بررسی کند.

استفاده از محافظ دهانی، کلاه ایمنی یا دیگر وسایل ایمنی ممکن است ضربه­‌های وارد به صورت را هنگام بازی‌های ورزشی کاهش دهد.

شرایطی که به از دست دادن زودهنگام دندان کودکان منجر شود، ممکن است طی رشد آن­‌ها بر زندگی‌­شان تاثیرگذار باشد. بیماری‌­های لثه نه تنها به از دست دادن دندان­‌ها منجر می‌­شود، بلکه عفونت را در کل بدن افزایش می‌دهد. دندان‌­های دائمی، به علت تغییراتی که بعد از دست دادن یک دندان در فضای لثه کودک به وجود می‌آید، به طور کامل نمی‌روید و ممکن است منجر به درد یا مشکلاتی در فک شود. اگر افتادن غیرمعمول دندان و شرایط زیربنایی بلافاصله در کودک بررسی شود، کودکتان بدون هیچ مشکل اساسی دندانی بزرگ می‌شود.

راه هایی برای کمک به مسواک زدن روزانه دندان های شیری

آیا می‌دانستید که تشکیل دندان‌های کودک در ۳ ماهه دوم بارداری آغاز می‌شود؟ مجموعه‌ای از ۲۰ مروارید سفید کاملاً در فک رشد می‌کنند و منتظرند که در زمان مناسب بیرون بیایند.

از اولین لبخند تا اولین خزیدن، همه‌چیز نقطه عطفی برای والدین و کودک است. بنابراین چگونه می‌توان اولین دندان کودک را فراموش کرد! همان‌طور که تماشای بیرون آمدن اولین دندان شیری کودک از فک او هیجان‌انگیز است، مهم است که مراقبت‌های دندانی لازم را از همان لحظه اول شروع کنید.

با توجه به موارد بسیار زیادی که باید از آن‌ها مراقبت کنید، ممکن است به‌راحتی از مراقبت از دندان کودکتان غافل شوید. این مسئله که دندان‌های شیری مانند دندان‌های دائمی به مراقبت حداکثری نیاز دارند واقعیتی است که کمتر بر آن تأکید شده است. بنابراین، بدون هیچ مقدمه دیگری، باید به این مسئله نگاه دقیق‌تری انداخت.

مراقبت روزانه از دندان شیری

در بسیاری از موارد، بسیاری از کودکان یا خیلی دیر شروع به مسواک زدن می‌کنند یا به‌طور منظم و با استفاده از تکنیک مناسب مسواک نمی‌زنند. دلیل هرچه باشد، ازآنجاکه دندان‌های شیری نسبت به دندان‌های بالغ پوشش مینای نازک‌تری دارند، بیشتر مستعد پوسیدگی‌اند. پوسیدگی و حفره‌های بین دندان‌های شیری نیز سریع‌تر پخش می‌شوند و همچنین می‌توانند به دندان‌های دائمی زیرین نیز برسند. کودکانی که مرتب دندان‌های خود را مسواک نمی‌زنند، به دلیل پوسیدگی دندان، مستعد ابتلا به دندان‌درد مکررند، نمی‌توانند غذای خود را به‌درستی بجوند، بوی بد دهان دارند و حتی ممکن است در تلفظ دچار مشکل شوند.

مسواک زدن روزانه برای مراقبت از دندان شیری

کودکان برای ایجاد عادت به مسواک زدن روزانه نیاز به تشویق دارند. در ادامه روش‌هایی برای تشویق کودکان به مسواک زدن روزانه آورده شده است که به بررسی آن‌ها پرداخته می‌شود:

1. هنگام مسواک زدن با کودک خود ارتباط برقرار کنید

والدین بهترین الگو برای فرزندان‌اند. برای خودتان هدف تعیین کنید که ۲ مرتبه در روز دندان‌هایتان را مسواک بزنید تا کودکتان درنهایت از شما الگوبرداری کند. بچه‌های خردسال اغلب از رفتارهای روزمره‌ای که در اطراف خود می‌بینند تقلید می‌کنند.

2. در حین مسواک زدن او را راهنمایی کنید

رعایت یک روش هنگام مسواک زدن ضروری است. همان‌طور که فرزندتان مسواک زدن شما را تماشا می‌کند، می‌توانید او را درمورد نحوه مسواک زدن دندان‌هایش همراه با آواز خواندن راهنمایی کنید. همچنین می‌توانید به او یاد دهید که تمام نواحی دندان‌هایش ازجمله جلو، پشت و ناحیه جویدن را مسواک بزند. درمورد شست‌وشو، نخ دندان و البته بهداشت زبان نیز با او صحبت کنید.

3. یک روش سرگرم‌کننده انتخاب کنید

اگر خیلی ساده به کودکتان بگویید که دندان‌هایش را با حرکات دایره‌ای، چپ و راست مسواک بزند، او هیچ علاقه‌ای به آن نخواهد داشت. به‌جای آن، می‌توانید یکی از موسیقی‌های مورد علاقه او را انتخاب کنید و آن را به آهنگی برای مسواک زدن تبدیل کنید. هنگام مسواک زدن، می‌توانید آن آهنگ را پخش کنید و این کار را به‌صورت یک عادت درآورید. برای او محصولات بهداشت دهان و دندان مانند مسواک و خمیردندان Colgate Kids بخرید که از دندان‌های شیری کودکتان به بهترین شکل مراقبت می‌کند و درعین‌حال او را با طعم‌های خود درگیر می‌کند.

4. از زمان مخصوص داستان استفاده کنید

می‌توانید از زمان‌هایی که برای کودکتان داستان تعریف می‌کنید برای آموزش فواید مسواک زدن روزانه و عواقب مسواک‌ نزدن منظم و صحیح استفاده کنید. استفاده از شخصیت مورد علاقه او در داستان نیز به متقاعد کردنش کمک می‌کند.

5. پاداش

جوایز همیشه درمورد کودکان به‌خوبی عمل می‌کنند. شما می‌توانید برای موارد خاص به کودکتان پاداش دهید، مانند زمانی که به‌طور مستقل شروع به مسواک زدن می‌کند یا زمانی که برای مسواک زدن نیازی به یادآوری ندارد. اما طوری رفتار نکنید که دریافت جایزه تنها دلیل مسواک زدن شود.

انتخاب محصولات مراقبت از دهان و دندان مناسب

باوجود بسیاری از محصولات دندانپزشکی، انتخاب محصول مناسب برای کودک مهم است.

خمیردندان ایده‌آل برای کودکان ۳ تا ۵ ساله باید خمیردندانی باشد که برای دندان‌های شیری طراحی شده باشد. یکی از این نمونه‌ها خمیردندان ۳-۵ ساله Colgate Kids است که از دندان‌های شیری در برابر پوسیدگی محافظت می‌کند و ۵۰ درصد فرمول سایشی کمتری برای تمیز کردن آن‌ها دارد. مسواک‌های کوچک‌تر مانند مسواک ۳ تا ۵ ساله Colgate Kids موهای نرم اضافی و سر کوچک‌تر دارند که می‌تواند به‌راحتی به گوشه‌های دهان کودکتان برسد، بدون اینکه به لثه‌های او آسیب برساند. همچنین می‌توانید به دنبال مسواک‌های رنگارنگ با چاپ حیوانات و شخصیت‌های کارتونی روی آن‌ها باشید. وجود تصاویر شخصیت‌های کارتونی روی مسواک به‌تنهایی قادر خواهد بود کودکان را به مسواک زدن روزانه تشویق کند.

نکات مهم برای بهداشت دهان و دندان کودک شما

دانستن برخی از حقایق مهم، هنگام فکر کردن به بهداشت دندان برای فرزندتان، بسیار خوب است:

1. مسواک زدن ۲ مرتبه در روز و هر مرتبه ۲ دقیقه برای کودکان بسیار مهم است.
2. کودکان ۳ ساله و بزرگ‌تر باید مسواک زدن را با خمیردندان حاوی فلوراید با میزانی به اندازه یک نخود شروع کنند.
3. حتماً کودکتان را درمورد روش صحیح مسواک زدن راهنمایی کنید یا تا زمانی که خودش نمی‌تواند شما برای او مسواک بزنید. این نمایش درمورد نحوه صحیح مسواک زدن دندان‌های کودک توسط فرد متخصص برای شما مفید است.
4. مصرف قند فرزندتان را کنترل کنید. غذاهای شیرین و شیرینی‌هایی مانند شکلات‌ها، آب‌نبات‌ها، آب‌میوه‌ها و خوراکی‌هایی از این قبیل به‌راحتی مینای دندان را از بین می‌برند. بنابراین، شستن یا مسواک زدن دهان فرزندتان پس از مصرف غذای شیرین به سلامت آن‌ها کمک خواهد کرد.

فرزندپروری پیاده‌روی در پارک نیست. سلامتی و آینده کودک به آگاهی والدین از اقدامات صحیح بستگی دارد. و درمورد بهداشت دهان و دندان، بهتر است از ابتدا  اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهید تا اینکه منتظر عوارض طولانی‌مدت خرابی دندان‌ها باشید.

اگر می‌خواهید درباره محصولات بهداشت دهان Colgate Kids بیشتر بدانید، اطلاعات بیشتر را در اینجا مشاهده کنید.

سلب مسئولیت: هدف این مقاله ارتقای درک و دانش درمورد موضوعات کلی سلامت دهان برای کودکان است. این مقاله جایگزینی برای مشاوره، تشخیص یا درمان حرفه‌ای نیست. درمورد هرگونه سؤالی که ممکن است درمورد هر بیماری یا روش درمانی داشته باشید، همیشه از دندانپزشک یا سایر ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی واجد شرایط مشاوره بگیرید.