اختلال یادگیری خاص به صورت نقص در هر یک از مهارت‌های تحصیلی آشکار می‌شود. به عبارت دیگر، اختلال یادگیری خاص به معنی اختلال در فرآیند‌های روانشناختی است که برای درک زبان (چه نوشتاری چه گفتاری) مورد نیاز است. گاهی به جای اصطلاح اختلال یادگیری، از عبارت ناتوانی یادگیری هم استفاده می‌شود که هر دوی آن‌ها معنی واحدی دارند. در این مقاله کودکت، به بررسی اختلال یادگیری خاص و تاثیراتش در پیشرفت تحصیلی کودک پرداخته می‌شود.
نمونه‌هایی از اختلال یادگیری خاص
کودک ممکن است در یک یا چند زمینه دچار اختلال یادگیری خاص باشد. تشخیص زودهنگام و مداخله‌های درمانی ممکن است از تاثیرات منفی این اختلال در کودک کم کند. اختلالات یادگیری باعث بروز مشکلاتی برای کودک خواهد شد، اختلالاتی مانند:
- اختلال در زبان گفتاری،
- اختلال در درک شنیداری،
- اختلال در مهارت‌های نوشتاری پایه،
- اختلال در زبان نوشتاری،
- اختلال در رمزگشایی کلمات یا خواندن،
- اختلال در درک مطلب،
- اختلال در محاسبه ریاضی،
- اختلال در ریاضیات کاربردی و حل مسئله.
کودک مبتلا به اختلال یادگیری ممکن است در یک یا چند مورد از این موارد دچار مشکل باشد. برای مثال، کودک دچار دیسلکسیا یا نارساخوانی در خواندن، کودک دچار دیسگرافی یا نارسانویسی در نوشتن و کودک دچار دیس‌کلکولیا در انجام محاسبات ریاضی مشکل دارد.
ناتوانی یادگیری خاص ممکن است با سایر اختلالاتی مثل آفازی یا زبان‌پریشی، اختلال کم‌توجهی ـ بیش‌فعالی و سندروم تورت (تیک‌های حرکتی یا آوایی) همراه باشد. احتمالا با اختلال کم‌توجهی ـ بیش‌فعالی آشنایی دارید؛ کودکان مبتلا به این اختلال در تمرکز و یک جا نشستن مشکل دارند. مانند سایر اختلالات، اختلال کم‌توجهی ـ بیش‌فعالی هم به روش‌های گوناگونی بر زندگی کودک اثر می‌گذارد. به عبارت دیگر، همه کودکان دچار اختلال کم‌توجهی ـ بیش‌فعالی دچار اختلال یادگیری نمی‌شوند.
در صورتی می‌توان اختلال یادگیری خاص را تشخیص داد که نبود سایر اختلالات مانند نقص‌های شنوایی، بینایی، معلولیت‌های حرکتی، کم‌توانی ذهنی و اختلالات هیجانی تایید شود. همچنین، عملکرد تحصیلی ضعیف کودک ناشی از مشکلات محیطی، فرهنگی یا اقتصادی نباشد؛ به عبارت دیگر، اگر کودک امکانات تحصیلی مناسبی داشته باشد، اختلال و ناتوانی دیگری نداشته باشد و علائمی از اختلال یادگیری در او دیده شود، می‌توان گفت کودک دچار اختلال یادگیری خاص است.
اگر کودک دچار اختلال یادگیری خاص است، با متخصص اطفال، معلم، مدیر و مشاور مدرسه به منظور ارزیابی بیشتر مشورت کنید. معلم می‌تواند، با در نظر گرفتن عملکرد تحصیلی و بررسی تکالیف درسی کودک، متوجه علائم اختلالات یادگیری شود. به یاد داشته باشید، همه کودکان نقاط ضعف و قوت دارند و اگر کودکی در یک زمینه ضعف داشته باشد، به معنای ابتلای او به اختلال یادگیری نیست.
علاوه بر این، سرعت پیشرفت و یادگیری کودکان یکسان نیست. کودک ممکن است نتواند مانند خواهر‌ها و برادر‌هایش در یک زمینه پیشرفت کند، اما این به معنی داشتن اختلال یادگیری نیست. اگر کودک دچار اختلال یادگیری است، جای نگرانی نیست زیرا روش‌ها و مداخله‌های مفید متعددی در این زمینه وجود دارد. مشاوره با متخصصان باتجربه به کودک کمک می‌کند مشکلاتش را در این زمینه مدیریت کند. بسیاری از افرادی که دچار چنین مشکلی هستند توانسته‌اند مراحل تحصیلی را پشت سر بگذارند، به مدارج بالای دانشگاهی دست پیدا کنند و افراد موفقی باشند.
