به حرف افتادن کودک کوچکتان بسیار خوشایند است. ادا کردن کلمات و جملات از زبان او بسیار شیرین است. وقتی کودک به سه تا چهار سالگی میرسد، این شیرینی به اوج خود میرسد. او مدام صحبت میکند و از زمین و زمان سؤال میپرسد. کودکان سه تا چهار ساله در حال کشف و شناسایی دنیا هستند و به همین خاطر است که مدام از شما درباره هر چیزی که میبینند، سوال میکنند. البته حرف زدن کودکان گاهی هم آزاردهنده میشود. کودکان پرحرف درک درستی از موضوعی به نام حریم خصوصی ندارند و با بمباران کردن دیگران با سوالات و حرفهایشان گاهی آرامشتان را تحتالشعاع قرار میدهند. حالا چه باید کرد؟
کودکان پرحرف؛ مزایا و معایب
وجود کودکان پرحرف در منزل هم مزایایی دارد و هم معایبی. اجازه بدهید نگاهی گذرا به هر یک از اینها داشته باشیم:
مزایا
- یکی از بهترین ویژگیهای کودکان پرحرف توانایی در ایجاد و برقراری ارتباط با دیگران است. وقتی کودکی زیاد صحبت میکند، دیگر لازم نیست نگران رازهای درون دلش باشید و تقریبا مطمئن خواهید بود که از آنچه در قلب و ذهنش میگذرد، برایتان خواهد گفت. این تخلیه درونی و توانمندی در معاشرت با اطرافیان تا حد زیادی در سلامت روانی کودک نقش خواهد داشت.
- وجود کودکی که با صدای بچگانه و شیرین خود صحبت میکند بسیار مفرح است. کودکان پرحرف با شما صحبت میکنند و این امکان را به وجود میآورند که از آنها سوال کنید، با آنها گفتگو کنید و اوقات خوبی داشته باشید. کودکان پرحرف نمیگذارند، خسته شوید و حوصلهتان سر برود.
- یکی از مهمترین ویژگی زیاد حرف زدن کودکان، این است که یاد میگیرند خود را ابراز کرده و نظراتشان را درباره موضوعات مختلف اعلام کنند. چنین چیزی در بزرگسالی به نفعشان خواهد بود.
- کودکان پرحرف به احتمال زیاد در بزرگسالی هم از اعتماد به نفس خوبی برای صحبت کردن، معاشرت با دیگران و اعلام نظر خود در جمع برخوردار خواهند بود.
معایب
- کودکان پرحرف تا حدی روی حریم خصوصی و آرامش اثر میگذارند. منظور این نیست که حرف زدن بامزه کودکان کوچک جالب نیست اما باید پذیرفت که بیش از حد حرف زدن هر کسی (چه کوچک و چه بزرگ) آرامش محیط را مخدوش میکند. در این صورت، تنها زمانی که میتوانید اندکی آسوده باشید، زمان خوابیدن اوست.
- یکی از ویژگیهای نامطلوبی که زندگی کودکان پرحرف را تحت تاثیر قرار میدهد، ناتوانی آنها در تقویت و تربیت ویژگی شنیدن و گوش کردن است. کودکی که زیاد حرف میزند یاد نمیگیرد که به حرف دیگران هم گوش بدهد و این روی یادگیریاش اثرات نامطلوب خواهد گذاشت.
- کودکان پرحرف مدام صحبت میکنند و هنور بحث و حرفی کامل نشده به سراغ مبحث دیگری میروند. این موضوع میتواند منجر به تقویت ویژگی از این شاخته به آن شاخه پریدن در آنها شود.
مقاله مرتبط: با راهکارهایی مفید و سازنده برای تقویت حرف شنوی کودک آشنا شوید
شیوه رفتار با کودکان پرحرف
پرهیز از برچسب زدن
هیچگاه به فرزنان خود برچسب پرحرفی نزنید. این کار باعث میشود که شخصیت او تحت تاثیر قرار بگیرد و عزت نفسش هم کاهش پیدا کند. در مقابل به جای اینکه به او اعتراض کنید که کمتر حرف بزند یا مدام او را در هر جمعی، فردی پرچانه صدا بزنید بهتر است از او به خاطر اینکه ایدهها و نظرات و البته افکارش را با شما در میان میگذارد، تشکر و قدردانی کنید.
حرف زدن با کودک
هرگز کودک را به خاطر حرف زدن دعوا نکنید و مانع او برای به اشتراک گذاشتن نظرات و عقایدش نشوید. سعی کنید با او در قالب بازی صحبت کنید یا به سوالاتش با دقت پاسخ دهید. بازیهای کلامی هم روش خوبی برای معاشرت با کودکان پرحرف است. زمانی که کودک با شما مرتبا صحبت میکند، خیالتان از بابت اینکه چیزی در دلش باقی نمیماند و رازی را پنهان نمیکند، راحت خواهد شد.
تعیین حد و مرز
بها دادن به کودک، کار شایستهای است اما نیاز به کنترلهایی دارد. شما نباید مانع حرف زدن کودک شوید اما لازم است به او یاد بدهید که نخست، هر چیزی را نباید در هر جایی بگوید و دوم اینکه در بعضی مکانها مانند مکانهای عمومی (کتابخانه، اتوبوس و…) نباید بلند و زیاد حرف بزند و مانع از آرامش دیگران شود. به کودک یاد بدهید که قبل از حرف زدن فکر کند و اگر در بازگو کردن چیزی دچار شک و تردید است حتما با شما مشورت کند. بهتر است علامتهایی میان شما و کودک وجود داشته باشد تا اگر در جمعی شروع به حرف زدن کرد و از چیزهایی گفت که نباید در جمع مطرح کند به او نشانه و علامت بدهید و مانع از گفتن آن حرف شوید. در واقع راهی برای کنترل حرفهای خجالتآور او فراهم کنید.
تمرین سکوت
اگر پرحرفی کودک را کنترل نکنید، توانایی گوش کردن در او دچار اشکالاتی خواهد شد. پس با بازیهایی سعی کنید، سکوت را به او یاد بدهید. سکوت برای شنیدن و یادگیری لازم و ضروری است. مثلا طی یک بازی با او قرار بگذارید که هر کس بیشتر ساکت بماند، برنده خواهد شد. با چنین بازیهایی، او را به گوش دادن و خیلی زیاد حرف نزدن عادت بدهید. با انجام کارهای دستی، گوش دادن به موسیقی یا ورزش کردن، زمانی را به وجود میآورید که کودک به دلیل مشغولیتهایی که پیدا کرده دیگر زیاد صحبت نخواهد کرد.
مقاله مرتبط: تربیت کودک؛ کنترل حرف های خجالت آور در کودکان
در آخر
کودکان پرحرف مشکل خاصی ندارند. آنها کنجکاو و برونگرا هستند و دوست دارند از طریق پرسیدن و صحبت کردن با دنیا ارتباط برقرار کرده و پاسخهایی برای پرسشهای رنگارنگ خود در دنیا بیابند. پس اگر کودک پرحرفی دارید باید کمی صبوری به خرج بدهید و با او همراهی کنید تا اثرات مثبت این همراهی و درک را در آینده مشاهده کنید. تربیت کودک نیاز به استفاده از روشهای صحیح و مناسب دارد. هر گونه رفتار اشتباه و به کارگیری واکنشهای نامناسب در تربیت کودک میتواند زندگی آینده او را به شدت تحتالشعاع قرار دهد و امکان داشتن ویژگیها و زندگی شاد و بهرهور را از او سلب کند. پس حواستان را حسابی جمع کنید و با سرکوب کودک و استفاده از عناوین و برچسبهایی مانند پرچانه، او را تحقیر نکنید. کودکی که تحقیر شود، عزت نفس خود را از دست خواهد داد و در آینده به درستی رفتار نخواهد کرد. بسیاری از مشکلات بزرگسالی، ریشه در کودکی دارد.