موسیقی دریچه‌ای خارق‌العاده برای انسان است. گوش سپردن به موسیقی سلامت ذهن و روان را افزایش می‌دهد، بر بهبود فعالیت‌های روزانه اثر مثبت دارد و البته، خوابی آسوده‌تر را فراهم می‌کند. در طول تاریخ هم، انسان‌ها از موسیقی، به عنوان ابزاری برای رفع بیماری‌های جسمی و روحی مختلف، استفاده کرده‌اند. در واقع، موسیقی به طرق مختلفی بر مغز انسان اثر می‌گذارد و تقریبا تمام اثرات آن مثبت است. دقیقا به همین دلیل است که تاثیر موسیقی بر خواب کودک مثبت است و به خواب راحت و بهتر کمک می‌کند.
مغز عضوی از بدن است که به نقاط مختلف بدن سیگنال می‌فرستد، پس وقتی موسیقی می‌تواند بر مغز تاثیر بگذارد، بر هر نقطه دیگری از بدن هم اثر خواهد داشت. برای مثال، تنفس و ضربان قلب، با ریتم موسیقی که گوش می‌دهید، همسو و هماهنگ می‌شود. با انتخاب موسیقی آرام، امکان رضایت و آرامش بدن را فراهم می‌کنید و در نتیجه، خواب سریع‌تر و با کیفیت بیشتری ایجاد خواهد شد. این فرایند دقیقا همان کاری است که والدین برای خواب کودک انجام می‌دهند، آواز و لالایی می‌خوانند. در این مقاله کودکت، به بررسی تاثیر موسیقی بر خواب و کیفیت خواب کودک پرداخته شده است. برای آشنایی بیشتر با این موضوع، با این مقاله همراه باشید:
موسیقی چگونه بر ذهن و جسم کودک اثر می گذارد؟
حتما تجربه شنیدن موسیقی دلخواهتان را دارید. دقت کرده‌اید که با گوش‌دادن به این موسیقی، به طور ناخودآگاه، پر از لذت می‌شوید و شروع به تکان دادن سر یا اعضای بدن با ریتم موسیقی می‌کنید؟ موسیقی اثرات متنوعی بر جسم و روح دارد. از جمله این اثرات می‌توان به ترشح بعضی هورمون‌ها در بدن، تقویت سیستم ایمنی، ایجاد تغییراتی در تنفس و ضربان قلب، افزایش قوای مراکز شناختی و احساسی مغز اشاره کرد.
واکنش هر فرد به موسیقی متفاوت است و همین موضوع باعث می‌شود با ابزاری بسیار پیچیده و جذاب روبرو باشید که می‌تواند بر بدن و روان تاثیر بگذارد. ریتم، سازهای مختلف و ترانه‌های گوناگون باعث بروز واکنش‌های گوناگونی در کودکان می‌شوند. تجربه‌ها، خاطرات و احساسات مختلفی که هر کودک دارد باعث بروز واکنش و بازخوردی متفاوت در شنیدن موسیقی می‌شود. در واقع، هنگام شنیدن موسیقی، هیپوکامپ، که با خاطرات و حافظه در ارتباط است، هم یکی از بخش‌های مهم مغز به شمار می‌رود که از موسیقی تاثیر می‌پذیرد.
موسیقی چگونه بر روان کودک اثر می گذارد؟
موسیقی بر روح و روان کودکان اثرات مثبتی دارد. برای مثال، گوش دادن به موسیقی پرانرژی می‌تواند:
- ضربان قلب کودک را بیشتر کند؛
- پایداری و مقاومت بدن کودک را افزایش دهد؛
- تناسب میان حرکات اعضای مختلف بدن، تمرکز، خلاقیت و میزان توجه کودک را بیشتر کند؛
- هوشیاری بدن کودک را با ترشح هورمون‌هایی مانند آدرنالین و دوپامین افزایش دهد.
برای اینکه از اثرات مثبت موسیقی بر روح و جسم بهره ببرید، باید نوع درستی از موسیقی را برای کودک انتخاب کنید. برای مثال، دقت داشته باشید هر نوع موسیقی چه اثری بر کودک دارد و آن را هنگام شب یا روز استفاده کنید.
نقش موسیقی در خواب کودک چیست؟
موسیقی آرامش‌بخش می‌تواند بدن کودک را به حالتی شبیه خواب فرو ببرد. با گوش دادن به موسیقی مناسب و آرامش‌بخش پیش از خواب، تنفس کندتر می‌شود و ضربان قلب هم پایین‌تر می‌آید، ضمن اینکه مغز به حالت آرام و دوری از استرس‌ها هدایت می‌شود. با گوش دادن به موسیقی آرام قبل از خواب، بدن و ذهن کودک برای آرامش بیشتر آماده می‌شود. بنا بر پژوهش‌های مختلف، موسیقی آرامش‌بخش قبل از خواب برای افراد در تمام سنین مناسب است و آثار مطلوبی دارد. حتی گفته می‌شود بزرگسالانی که دچار بی‌خوابی‌اند هم، با گوش کردن به موسیقی، راحت‌تر با مشکلشان کنار خواهند آمد.
موسیقی چگونه کیفیت خواب کودک را افزایش می دهد؟
موسیقی به عنوان ابزاری برای ایجاد آرامش، تسکین و ارتقادهنده کیفیت خواب عمل می‌کند. موسیقی:
- باعث کاهش و نظم تنفس می‌شود؛
- ضربان قلب را پایین می‌آورد؛
- فشار خون را کاهش می‌دهد؛
- سیستم عصبی را آرام می‌کند؛
- تنش موجود در ماهیچه‌ها را از بین می‌برد؛
- اضطراب و تشویش را می‌کاهد؛
- باعث ترشح هورمون‌هایی مانند اکسی‌توسین و سرتونین می‌شود که بر خوابِ بهتر اثرگذارند؛
- هورمون‌های اضطرابی مانند کورتیزول را کاهش می‌دهد.
موسیقی در ارتقای بهره وری خواب کودک چگونه عمل می کند؟
بهره‌وری خواب یک نسبت است. بهره‌وری خواب به نسبت زمانی که به خواب واقعی می‌روید به کل زمانی که در رختخوابید گفته می‌شود. اگر در طول شب از خواب بلند شوید، دم صبح از خواب برخیزید و دیگر نتوانید به خواب بروید یا سر شب مشکل به خواب رفتن داشته باشید، یعنی بهره‌وری خوابتان پایین است.
براساس نتایج تحقیقات انجام‌شده در این زمینه، گوش دادن به موسیقی قبل از خواب به خواب آسان‌تر و با بهره‌وری بیشتر کودک کمک بسیاری می‌کند. در واقع، با گوش کردن به موسیقی، می‌توانید بسیاری از مشکلات مزمن یا کوتاه‌مدت خواب کودک را حل کنید. هرچه موسیقی‌درمانی را بیشتر ادامه دهید، بیشتر شاهد اثرات مثبت آن خواهید بود.
موسیقی می‌تواند خلق و خوی کودک و داشتن خواب آرام را بهبود ببخشد. ارتباط خواب خوب و خلق و خو و احساسات در یک چرخه معنا پیدا می‌کند؛ یعنی، خواب کافی باعث بهبود خلق و متعادل شدن احساسات می‌شود و متوازن بودن این موارد هم، در طی یک چرخه، موجبات خواب مناسب کودک را فراهم می‌آورد.
چگونه از موسیقی برای خواباندن کودک استفاده کنید؟
موسیقی احساسات را تحریک می‌کند و به علت داشتن همین ویژگی است که می‌توانید برای خواباندن کودکتان هم به سراغش بروید. با بهره‌گیری از موسیقی آرامش‌بخش، امکان ایجاد الگویی مناسب برای خواباندن کودکتان به وجود می‌آید. از نوعی موسیقی آرام و تکرارشونده برای روتین‌های قبل از خواب استفاده کنید تا او را برای ورود به فرایند خواب آماده کند. ورود به فرایند خواب با کاهش تندی تنفس و ضربان قلب همراه است.
بیشتر بخوانید: خواباندن سریع کودک با این روش ساده و بدون دردسر خواهد بود
منابع: وبسایت (Sleepadvisor و Unicef)
