برای بسیاری از والدین، احساس بی‌احترامی مثل جرقه‌ای در انبار باروت عمل می‌کند. احتمالا بین امر و نهی‌ها و جنگ قدرت، ناگهان کودک رفتاری می‌کند یا حرفی می‌زند که بی‌احترامی به شما محسوب می‌شود، در چنین شرایطی، به‌شدت برانگیخته می‌شوید و به خود حق می‌دهید عصبانی باشید و جواب بی ادبی کودکان را با تنبیه دهید.
احتمالا پیامد چنین بازخوردی گریه کودک و ناراحتی مضاعف شما خواهد بود. اما راه درست چیست؟ شاید بهترین کاری که می‌توان در چنین موقعیتی انجام داد قدم گذاشتن به وادی فرزند پروری مثبت است. روشی معمول در فرزندپروری مثبت مشخص و پررنگ کردن پیامدهای عمل برای کودک است، اما این روش دو اشکال اساسی دارد. اشکال اول این است که بسیاری از رفتارها پیامد مشخص و آنی ندارد که نمونه بارز آن بی‌احترامی به والدین است. اشکال دوم هم این است که در این روش، تمرکز بر قضاوت رفتار و تصحیح آن است نه بر همدلی. در این مقاله کودکت، به بررسی نحوه صحیح برخورد با بی‌احترامی کودکان پرداخته می‌شود.
آیا تنبیه، جواب درستی به بی احترامی و بی ادبی کودکان است؟
برخی والدین بر این باورند که جواب درست به بی‌احترامی تنبیه است. اما باید گفت، تنبیه نه تنها باعث کاهش این رفتار در کودک نمی‌شود و فایده‌ای ندارد، بلکه آسیب‌های جدی دیگری نیز در پی دارد. تنبیه در رابطه کودک و والدین حفره بزرگی ایجاد می‌کند که با هیچ چیز پر نمی‌شود. اگر واقعا می‌خواهید در محیط خانه احترام وجود داشته باشد، باید به همان اندازه که از کودک انتظار احترام دارید، به او احترام بگذارید.
بنابراین، وقتی کودک به شما بی‌احترامی کرد یا بدخلق بود، اولین کاری که باید بکنید این است که به خود و رفتارهای اخیرتان توجه کنید. آیا به اندازه کافی و با کیفیت بالا برای کودک وقت گذاشته‌اید؟ آیا اخیرا مدام در حال امر و نهی کردن و انتقاد بوده‌اید؟ آیا زمان زیادی در حال کار کردن، تلفن حرف زدن یا استفاده از لپ‌تاپ و تلفن همراه بوده‌اید و وقت کافی برای حرف زدن و ارتباط برقرار کردن با کودک نداشته‌اید؟ علت بی‌احترامی کودک معمولا در پاسخ به این سؤالات نهفته است. اگر کودک احساس کند ارتباطش با والدین قطع شده است، معمولا این احساس را به شکل سرپیچی یا بی‌احترامی ابراز می‌کند.
گرچه همیشه مسئله قطع رابطه از سوی شما نیست و گاهی ممکن است کودک از جای دیگری ناراحت باشد. احساس دوری از یک دوست یا فامیل نیز باعث می‌شود چنین رفتاری از کودک سر بزند. گاهی می‌توانید به آن‌ها در اصلاح روابطشان کمک کنید یا برای بهتر شدن حالشان، پیشنهادهایی ارائه دهید. اما بیشتر اوقات، آنچه آن‌ها نیاز دارند گوشی شنوا و مقدار زیادی درک و همدلی است.
مقاله مرتبط: به جای عصبانیت از کودک خود مکث کنید
آیا قرار است بی احترامی کودک را نادیده بگیرید؟
هرگز، رفتارهای نادرست باید اصلاح شوند. شما حق دارید احترامتان در خانه حفظ شود، اما باید بدانید برای حل مشکل بی‌احترامی در خانه، تنبیه هرگز کارساز نخواهد بود. در چنین شرایطی، می‌توانید به کودک بگویید: «تو اجازه نداری اینجوری با من حرف بزنی، من می‌فهمم الان عصبانی هستی، ولی بی‌احترامی جایی تو خونه ما نداره.» بهتر است زمان عصبانیت محل را ترک کنید و تا زمانی که آرام نشده‌اید، برنگردید.
کودک را تنبیه نکنید، او را درک کنید و با او همدلی کنید. با همدلی کردن، کودک احساس بهتری خواهد داشت و متعاقبا بی‌احترامی و رفتارهای نادرستش کاهش پیدا می‌کند. راز بزرگ فرزندپروری مثبت این است، کودکانی که احساس بهتری دارند رفتارهای بهتری هم دارند. رابطه سازنده و مؤثر کلید حل مشکلات است.
اگر با این روش رفتار کنید، جواب بهتری خواهید گرفت. هنگامی که بی ادبی کودکان را مشاهده می‌کنید باید از خود بپرسید که آیا شما رفتار بدی داشته‌اید؟ آیا وقت کافی برای فرزند خود صرف کرده‌اید؟ در صحبت با کودک خود چه لحنی داشتید؟ زمان خود را برای ارتباط با کودک خود صرف کرده‌اید یا اینکه به کارتان برسید؟
جواب بی ادبی کودکان عموما در همین سوال‌ها نهفته است. اگر فرزند شما حس قطع ارتباط با شما را داشته باشد و نتواند حس نزدیکی به شما داشته باشد، عموما از طریق بی‌احترامی و بدگویی احساسات خود را بروز می‌دهد. برای درست شدن اوضاع نیز بهتر است که با او ارتباط برقرار کنید.
گرچه همیشه مسئله قطع رابطه از سوی شما نیست و گاهی اوقات ممکن است کودک شما از جای دیگری ناراحت باشد. احساس دوری از یک دوست یا فامیل نیز باعث خواهد شد تا چنین رفتاری از کودک سر بزند. می‌توانیم در بهتر شدن حال آن‌ها کمک کنیم و شاید توصیه‌هایی داشته باشیم.
اکثر اوقات کودکان ما تنها نیاز دارند که درد آن‌ها را تجربه کنیم و پای صحبت آن‌ها باشیم. احساس همدردی کنیم و متوجه آن‌ها شویم.
این منطق بدین معنا نیست که بر روی اعمال بد چشم پوشانی کنید و نگران بی ادبی کودکان نباشید. باید یک سری مرز بین شما و کودک شما وجود داشته باشد و رفتار بد باید تصحیح شود. گرچه، برای تصحیح طولانی مدت این مسئله، باید با قضیه رابطه خود با کودک مراجعه کنید.
هدف اصلی این است که کودک خود را تنبیه نکنید، بلکه به او در درک بهتر مسئله کمک کنید. اگر کودک شما دلخور و ناراحت است می‌توانید در ناراحتی او شریک شوید و او را تسکین دهید، کودک در این شرایط بی ادبی را کنار خواهد گذاشت. یک راز کلی در دنیای فرزندپروری وجود دارد؛ اگر کودکان حس خوبی داشته باشند، رفتار خوبی نیز خواهند داشت.
