همه انسان‌ها با احساس خشم دست و پنجه نرم می‌کنند. بدیهی است که خیلی چیزها در این دنیا وجود دارد که ما را عصبانی می‌کند. پس مسلما تجربه خشمگین و ناراحت شدن برای همه عادی است اما آنچه می‌تواند غیرعادی باشد، عدم توانایی کنترل خشم و هدایت آن به سمت دریاچه آرامش است. کودکان هم خشمگین می‌شوند و گاهی پرخاش می‌کنند. شما باید به آنها روش کنترل خشم را بیاموزید و استراتژی‌هایی به کار ببرید که او در مدیریت این احساس نامطلوب هدایت شود.
کنترل خشم کودکان در سنین ۰ تا ۲ سالگی
برای اینکه بتوانید به کودک خود در کنترل خشم کمک کنید باید بدانید که چه چیزهایی او را آرام می‌کند. پس در زمان‌هایی که آرام و خوشحال است، او را زیر نظر بگیرید و ببینید که چه موقع آرام و خوش‌اخلاق است. شناسایی این موارد باعث می‌شود در زمان‌هایی که کودک خشمگین است، روش‌هایی برای آرام کردن او بدانید. کودکان در این بازه سنی، درک درستی از احساسات خود ندارند و وقتی عصبانی می‌شوند پرخاش‌گری و بدقلقی از خود نشان می‌دهند. کلید حل مشکل در این است که خونسردی خود را کاملا حفظ کنید و به دنبال ریشه عصبانیت و خشم کودک باشید.
مثلا ببینید که اسباب‌بازی باعث خشم کودک شده؟ گرسنه است؟ خسته است یا…؟ بعد از کشف علت، عامل عصبانیت و خشم را از کودک دور کنید و او را با روش‌هایی که قبلا برای آرام کردن او شناسایی کرده‌اید به دور شدن از خشم دعوت کنید.
بیشتر بخوانید: خودکنترلی را با رعایت ۶ نکته اساسی به کودکانتان بیاموزید
مدیریت خشم و پرخاش کودک در سنین ۳ تا ۵ سالگی
بهتر است در مواقعی که کودکتان آرام است با او درباره احساسات مختلفش صحبت کنید. به او درباره احساس خشم توضیح بدهید تا شناختش از عصبانیت بیشتر شود. سعی کنید با کودک درباره تکنیک‌هایی برای کاهش خشم صحبت کنید و به او روش‌هایی درباره کنترل مدیریت خشم آموزش بدهید. مثلا به او بگویید که وقتی عصبانی می‌شود، به انجام یک بازی مثل پازل بپردازد، آواز بخواند، بدود، نقاشی بکشد و… . زمانی که دیو عصبانیت به سراغ او آمد هم به او یادآوری کنید که از روش‌های مذکور استفاده کند. در حین عصبانیت کودک، خونسرد بمانید و به او بگویید که بعدا درباره خشمش صحبت خواهید کرد. زمانی که کودک آرام شد، درباره دلیل عصبانیتش صحبت کنید و از او بابت استفاده از تکنیک‌های کنترل خشم تشکر کنید.
مدیریت خشم و عصبانیت کودک در سنین ۶ تا ۱۱ سالگی
با کودکان در این بازه سنی هم باید از روش قسمت قبلی کمک بگیرید. یعنی با هم درباره عصبانیت و خشم در زمان آرامش صحبت کنید و با هم تکنیک‌هایی برای مدیریت و کنترل خشم طراحی کنید. در هنگام عصبانیت با او صحبت نکنید و اجازه بدهید تا خشمش فروکش کند و بعد به بررسی این موضوع بپردازید. علت عصبانیت را کشف کنید و به کودک یاد بدهید که عصبانی شدن ایرادی ندارد و پیش می‌آید. اما لازم است که احساس خشم و عصبانیت را مهار کند. سعی کنید، تفاوت خشم غیرمنطقی را از نوع منطقی‌اش برای کودک شرح بدهید.
مدیریت خشم و عصبانیت کودک بالای ۱۲ سال
در این سن باید به کودک یاد بدهید که دیگر به تنهایی مدیریت خشمش را عهده‌دار شود. دیگر در آستانه نوجوانی است و شما نباید مانند یک کودک خیلی کوچک به او در این زمینه کمک کنید. با او درباره مکانیزم خشم و راه‌های کنترل آن گفتگو داشته باشید. مثلا پیشنهاداتی مطرح کنید: قدم زدن در هنگام عصبانیت، نوشتن خاطرات، تمیز کردن اتاق، گوش دادن به موسیقی و… .
بیشتر بخوانید: چگونه خشم خود را در برابر کودکان مدیریت کنیم؟
یادتان باشد که در آموزش کنترل خشم نباید باعث شوید که کودک احساساتش را سرکوب کند. به او یاد بدهید که عصبانیت هم یکی از طیف‌های رنگی رنگین‌کمان احساسات آدمی است و دچار شدن به آن اصلا چیز عجیبی نیست. با گفتگو، مشورت و صحبت درباره تکنیک‌های مختلف کنترل خشم به رشد روانی فرزندتان کمک خواهید کرد.
روش‌هایی برای کنترل خشم والدین
شما هم به عنوان والدین کودک دچار عصبانیت می‌شوید اما تکنیک‌های زیر باعث می‌شوند که احساسات‌تان را بهتر کنترل کنید:
- دور شدن از فضایی که باعث عصبانیت شما شده است؛
- نفس عمیق بکشید؛
- صدای‌تان را بلند نکنید و آرام صحبت کنید؛
- مراقب زبان بدن‌تان باشید مثلا در را به هم نکوبید و… ؛
- به صورت‌تان آب بزنید، قدم بزنید، مشغول تمیز کردن اتاق شوید و…؛
- آرام بودن را به خود تلقین کنید تا نهایتا واقعا آرام شوید؛
- یادتان باشد که رفتارهای شما روی کودکانتان اثر می‌گذارد؛
- از حس طنز برای تلطیف شرایط استفاده کنید.
