اگرچه سخت و چالش آفرین، اما مهم‌ترین کاری که می‌توانید به عنوان یک مادر پر مشغله انجام دهید ایجاد اوقات فراغت در زندگی و اختصاص زمانی به خودتان است. این کار نه تنها می‌تواند سلامت روانی‌تان را حفظ کند، بلکه شما را به مادر بهتری نیز تبدیل میکند. در زندگی هر مادری، روزهای بد و پرمشغله هم وجود دارد، اما وقتی روزهای بد به ماه‌های بد تبدیل می‌شوند؛ یعنی، زمان توقف این روند فرا رسیده است.
این همان اتفاقی است که برای ابیگیل تلاتلپا، ساکن بروکلین، رخ داد. این مادر مکزیکی ـ امریکایی ناگهان متوجه شد پسرانش را (جوزف ۷ ساله و جیدن ۲ ساله)، حتی به بهانه‌های جزئی مانند توپ بازی آن‌ها در خانه، کتک می‌زند. اوضاع در برخورد با همسرش، دنی، نیز بهتر از این نبود؛ بحث‌هایی که مرتب به مشاجره‌های جزئی تبدیل می‌شد. وقتی میگرن‌های پراکنده تلاتلپا شدت یافت، او متوجه شد به وضعیت بحرانی خود نزدیک شده است. او می‌گوید: «به شدت مشغول توجه به دیگران بودم و از مراقبت خودم غافل شده بودم. خسته و عصبی بودم و این خستگی و عصبانیت را سر خانواده‌ام خالی می‌کردم.»
آیا این احساس را می‌شناسید؟ به تازگی، در تحقیق گروهی از محققان بریتانیایی مشخص شد مادران روزانه به طور متوسط تنها هفده دقیقه به «خود» اختصاص می‌دهند. این زمان برای مادران منطقه امریکای لاتین حتی می‌تواند کمتر از میانگین باشد، چرا که در اثر فرهنگ تاریخی مرد سالاری امریکای لاتین، مادران پرورش دهندگانی هستند که سایر اعضای خانواده را کنار هم نگه می‌دارند؛ در عین حال، از آن‌ها انتظار می‌رود حتی وقتی سر کار هستند، بیشتر وظایف خانه داری و مراقبت از اعضای خانواده را هم انجام دهند. اریکا مارتینز، روانشناس کوبایی ـ امریکایی ساکن میامی، می‌گوید: «زنان تمام کارها را انجام می‌دهند، این چیزی است که از مادرانمان یاد گرفته‌ایم. پس از مدتی طولانی، انرژی شما تحلیل می‌رود و در نهایت به افسردگی منجر می‌شود.»
یافتن راه حل؛ یعنی، یافتن اوقات فراغت در روزی پرمشغله، همیشه کار آسانی نیست. با این حال، براساس تحقیقات انجام شده، کاری که هر مادری می‌تواند انجام دهد تا به والد بهتری تبدیل شود تمرکز بر رشد و تحول شخصی است. دکتر مارتینز می‌گوید: «شما استوارتر و متمرکزتر خواهید شد و حال بهتری خواهید داشت، شریکی بهتر برای همسرتان و مهم‌تر از همه، برای خودتان خواهید بود.»
رمز موفقیت این است که چگونه آنچه را نیاز دارید به دست آورید و بدون عذاب وجدان و خود سرزنشی، از آن لذت ببرید.
۱. کمک بخواهید
دکتر مارتینز می‌گوید: «پیش از آنکه ناامیدی و درماندگی شما شدت یابد و به خشم تبدیل شود، از دیگران کمک بخواهید.»
تلاتلپا چنین کاری نکرد و در نهایت به درگیری با همسرش ختم شد. او از همسرش تقاضا کرد برای انجام کاری بیرون برود یا فرزندانشان را به گردش ببرد، اما همسرش مخالفت کرد و گفت به شدت درگیر کار است و نمی‌تواند خواسته‌های همسرش را اجابت کند. تلاتلپا می‌گوید: «در نهایت، مجبور بودم به او بگویم من هم به اندازه تو کار میکنم و با این حال، هنوز هم در حال مدیریت کارهای خانه هستم. انتظار دارم تو هم همین کار را انجام دهی.»
همسرش پیام او را دریافت کرد، بلند و واضح. هرچند رک گویی تلاتلپا می‌توانست به راحتی نتیجه‌ای معکوس داشته باشد. دکتر مارتینز می‌گوید: «وقتی در چنین وضعیتی هستید، هیچ کس دلش نمی‌خواهد به شما نزدیک شود.»
صدای خود را کنترل کنید، نیازتان را به وضوح بیان کنید و بدانید کسی نمی‌تواند ذهن شما را بخواند. تصور کنید ترجیح می‌دهید دیگران چگونه از شما درخواست کمک کنند، سپس به همان صورت، از سایرین کمک بخواهید. دکتر مارتینز توصیه میکند فهرستی از تمام مسئولیت‌های خانه تهیه کنید، همه افراد خانواده را جمع کنید و تقویمی برای فعالیت‌های هفتگی خانواده‌تان تنظیم کنید. سپس زمان انجام هر کار را به این فهرست اضافه کنید. او می‌گوید: «این کار کمک میکند دیگران برای کارهایی که انجام می‌دهید ارزش قائل شوند و مایل باشند در این کارها با شما شریک شوند.»
پس از اینکه تلاتلپا از این شیوه استفاده کرد، همسرش بار مسئولیتی را که بر دوش او بود درک کرد. تلاتلپا می‌گوید: «همسرم گاهی به من می‌گوید نمی‌دانم چگونه این همه کار را به تنهایی انجام دادی!»
۲. احساس گناه را از خود دور کنید
وقتی ارتباطات را سالم و مؤثر کنترل کنید، نیاز خواهید داشت زمانی را در تقویم خانوادگی به خودتان اختصاص دهید. چه رفتن به سالن زیبایی باشد، چه وقت گذرانی با دوستانتان. اجازه ندهید با پرداختن به نیازهایتان، احساس گناه یا شرم به شما القا شود. جرسی گارسیا، مشاور امور زناشویی، می‌گوید:
اگرچه مادران اهل امریکای لاتین در حال فاصله گرفتن از این باور سنتی هستند که «مادران باید قربانیان از خود گذشته‌ای باشند که هیچ نیاز شخصی ندارند»، باز هم برای بسیاری از شما این اتفاق نوعی کشمکش است، چرا که خواسته‌ای عمیق در درونتان هنوز هم نیازمند تأیید سایر اعضای خانواده است. وقتی چنین احساساتی شروع می‌شود، باید لحظه‌ای به این فکر کنید که چه باعث می‌شود به سرپرست یا همسر شادتری تبدیل شوید؟ متوجه خواهید شد آنچه دیگران از شما انتظار دارند، دیگر اهمیتی ندارد. از آنجا که نمی‌توانید کار زیادی برای افکار دیگران انجام دهید، تمرکزتان را بر آنچه به صلاح خانواده است بگذارید.
البته دوری از خود انتقادی کار دشوارتری است. وقتی ملیسا آوری، ساکن فریمونت کالیفرنیا، در حالی که همسرش از سه فرزندشان مراقبت می‌کرد، پیاده‌روی‌های پنج روز در هفته خود را شروع کرد، متوجه شد همیشه، پس از هر بار بازگشت به خانه، دلیلی برای حال بد خود پیدا میکند. ملیسا نمی‌دانست آن پیاده‌روی‌ها چه تأثیر مثبتی بر فرزندانش داشته است: «اگر هنگام بازگشت من، پسر دو ساله‌ام در حال گریه کردن بود، یا اگر روز بعد یکی از آن‌ها مریض می‌شد، به نوعی احساس می‌کردم آن اتفاق تقصیر من است.»
مقاله مرتبط: با ۱۷ عادت خوب مادران شاد و موفق آشنا شوید
گارسیا می‌گوید:
کودکان یاد می‌گیرند چطور از طریق ما با دیگران ارتباط برقرار کنند. اگر ما مدام نیازهای دیگران را نسبت به نیازهای خودمان در اولویت قرار دهیم و برای حد و مرزمان ارزش قائل نباشیم، کودکان نیز هرگز یاد نخواهند گرفت چطور چنین کارهایی را برای خودشان انجام دهند. این موضوع نوعی آسیب به آن‌ها محسوب می‌شود.
گارسیا تمرینی ساده پیش از خواب پیشنهاد می‌دهد:
زنان تمایل دارند بر مواردی تمرکز کنند که در آن‌ها کاستی دارند. بنابراین، برای مقابله با این امر، سه موردی را که در آن روز به طور کامل انجام داده‌اید یادداشت کنید. این کار کمک میکند تا متوجه شوید روند خوبی در پیش گرفته‌اید. همچنین، شما را ترغیب میکند به وقت گذاشتن برای خودتان ادامه دهید.
۳. مشخص کنید چه کارهایی در اوقات فراغت برایتان مفید هستند
اینکه تصمیم بگیرید چه میزان زمان به خودتان اختصاص دهید، به سبک زندگی شما بستگی دارد. این میزان در ابتدا ممکن است زمان کوتاهی حدود ۵ یا ۱۰ دقیقه در روز یا سی دقیقه در شب باشد. دکتر مارتینز توصیه میکند: «فرزندان خود را زود‌تر بخوابانید، لیوانی نوشیدنی برای خود بریزید و بخش‌هایی از کتابی را که مدت زیادی به خواندنش فکر می‌کردید مطالعه کنید. فرزند شما روال شبانه همیشگی دارد. چرا شما نتوانید برنامه شبانه‌ای برای خودتان داشته باشید؟»
مادر دیگری به نام روبی گارسیا، ساکن آرکاتا کالیفرنیا، فکر میکند یافتن اوقات فراغت برای خودش کار غیر ممکنی نیست. او، مادر مجرد سه کودک دوازده، چهار و دو ساله، تلاش میکند زمان‌هایی برای اوقات فراغت (زمان‌های تنهایی) خود پیدا کند، با وجود اینکه شغلش، مدیر پروژه‌های اجرایی سازمان غیرانتفاعی Latino Outdoors، شامل آموزش استفاده از طبیعت به دیگران به عنوان مرهم چالش‌های زندگی‌شان است. در نهایت، او راهی یافت که یک بار در هفته بتواند محل کار خود را یک ساعت زود‌تر ترک کند تا وقتش را کنار ساحل یا با پیاده‌روی در جنگل‌های سرخ چوب نزدیک خانه سپری کند.
این مادر مکزیکی ـ امریکایی پیاده‌روی هفتگی را با لذت باغبانی ۱۰ دقیقه‌ای روزانه پس از خوابیدن فرزندانش تکمیل میکند و از این کار لذت می‌برد. او می‌گوید: «این کار زندگی مرا نجات داد. من تمام کارهایم را، مانند شستن ظروف کثیف و مرتب کردن خانه، رها کرده‌ام و گیاهانم را هرس یا گلدان‌های آن‌ها را عوض میکنم. این کار شبیه یک مرخصی کوتاه مدت است.»
۴. از زمان‌های «مختص به خود» مراقبت کنید
دکتر مارتینز می‌گوید: «حتی اگر تصمیم بگیرید قبل از هر کاری ظروف خود را بشویید، باید با حذف فعالیت‌های غیر ضروری، در صرف زمان خود خسیس باشید تا بتوانید برای خودتان اوقات فراغت و تنهایی ایجاد کنید. این امر شامل شبکه‌های اجتماعی هم می‌شود.»
او اضافه میکند:
مردم تنها دو درصد از بهترین دوران عمر خود را صرف شبکه‌های اجتماعی می‌کنند. هیچگاه باقی آن را نخواهید دید. بنابراین اگر مدام در حال مرور و جستجو در شبکه‌های اجتماعی باشید، بدون شک درگیر مقایسه کردن خواهید شد و این موضوع برای سلامت روان شما ضرر دارد.
براساس تحقیقی که انجمن روانشناسی امریکا سال ۲۰۱۳ امریکا انجام داد، کاربرانی که مکرر از فیسبوک استفاده می‌کنند زندگی‌شان را با دیدی منفی با زندگی دوستان آنلاین خود مقایسه می‌کنند و وارد حالت افسردگی می‌شوند. دکتر مارتینز، برای افرادی که به نظر می‌رسد نمی‌توانند از گوشی‌های هوشمند خود دوری کنند، نرم افزار SelfControl را پیشنهاد میکند؛ نرم افزاری که دسترسی به سایت‌های شبکه اجتماعی را برای دوره‌های زمانی خاص مسدود میکند.
مقاله مرتبط: قرار دادن فرزندان در اولویت اول اشتباه است؛ چرا؟
همچنین، از صرف زمان باارزش خود، برای انجام وظایفی که از آن‌ها لذت نمی‌برید، خودداری کنید. دکتر مارتینز می‌گوید:
زنان اغلب احساس می‌کنند باید برای فرزندانشان لباس‌های درجه یک آماده کنند، بهترین کیک فنجانی را برای آن‌ها بپزند یا حتما در جلسات انجمن اولیا و مربیان شرکت کنند. اگر این کارها شما را خوشحال نمی‌کند، پس آن‌ها را انجام ندهید. زندگی را برای خود آسان‌تر کنید، با این کار با اضطراب کمتری مواجه می‌شوید و فرصت بیشتری برای پیدا کردن اوقات فراغت و برنامه ریزی کارهایی خواهید داشت که به بازیابی انرژی‌تان کمک می‌کنند.
در حال حاضر، تلاتلپا وقت خود را صرف تماشای ویدئوهای آموزشی شیوه‌های آرایش از یوتیوب میکند، در حالی که همسرش مراقب فرزندانشان است. تلاتلپا در حال مرتب کردن میز آرایش و لوازم آرایشی روی آن است که به زیبا‌تر شدن ظاهرش، همانند زیبایی کنونی باطنش، کمک میکند. او می‌گوید: «الان زمان فکر کردن به خودم است، نه فرزندانم و نه هیچکس دیگر. این کار زندگی مرا تغییر می‌دهد، به طوری که اکنون وقتی در مسیر زندگی قدم می‌گذارم، آرامش بیشتری دارم.»
اگر برای اوقات فراغت و اختصاص دادن زمان به خود برنامه خاصی دارید و این موضوع در کیفیت زندگی شما تاثیر مثبتی داشته است، می‌توانید تجربه‌های گرانقدر خود را از طریق سایت کودکت با سایر والدین به اشتراک بگذارید.
