شاید تربیت کودک مهربان دغدغه بسیاری از والدین باشد، به‌خصوص والدینی که کودک پرخاشگر و لجباز دارند. در این مقاله کودکت، از زبان یک مادر درباره آموزش مهربانی به کودک صحبت خواهد شد.
«پسرم، از 12 ماهگی تا 24 ماهگی، حدود 50 کودک را گاز گرفته است. این موضوع بسیار ناراحت‌کننده است، حدود 50 کودک بی‌گناه آسیب دیدند و ما به مدت یک سال روی این مسئله تمرکز کردیم و روش‌های مختلف را برای حل آن امتحان کردیم.
پسرم مثل بقیه همسالانش دوست دارد بدود، خاک‌بازی کند، کاردستی درست کند، بخندد و البته گاز بگیرد. اوایل، فکر می‌کردیم این فقط یک رفتار موقتی است و به مرور زمان کمرنگ می‌شود. برای اینکه مانع این کار شویم، قاطعانه به کودک نه گفتیم و عواقب کارش را به او گوشزد و کودک آسیب‌دیده را آرام کردیم و روش‌های دیگری به جای جویدن و گاز گرفتن به او معرفی کردیم. اما هیچکدام از این روش‌ها فایده‌ای نداشت.
سعی کردیم حدود 80 درصد از روابط اجتماعی را، که بقیه کودکان در آن‌ها حضور داشتند، حذف کنیم. اما گاز گرفتن کودک بی‌وقفه ادامه داشت، رفتاری غیر‌قابل پیش‌بینی بود و اطرافیان از این موضوع تحت فشار بودند. من همچنان از پرخاشگری و عصبانیت کودکم در تعجب بودم.»
البته این مشکلات و احساسات فقط درباره گاز گرفتن کودکان مطرح نیست؛ شاید جزو پدر و مادر‌هایی هستید که با بد‌خلقی، لجبازی و پا‌فشاری‌های بی‌دلیل کودک یا لگد زدن و ضربه زدن او دست به گریبانید یا فرزندی دارید که مدام سایرین را با خشونت کلامی اذیت می‌کند. حتما از این رفتار کودک کلافه شده‌اید و مدام در حال پیدا کردن راه حل‌هایی هستید که او را در مسیر درستی هدایت کنید. روش‌های مختلفی برای آموزش مهربانی به کودکان وجود دارد که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره خواهد شد.
آموزش مهربانی به کودکان
همدلی
یکی از بهترین راه‌های کنترل رفتارهای نا‌پسند و پرخاشگرانه و آموزش مهربانی به کودکان ایجاد و تقویت حس همدلی در آن‌هاست. همدلی توانایی شناخت احساسات و عواطف دیگران است. باید کاری کنید تا کودک بفهمد رفتارهای نامناسبش به دیگران آسیب می‌زند و موجب آزار آن‌ها می‌شود. ایجاد همدلی به عنوان یکی از روش‌های آموزش مهربانی به کودکان باعث می‌شود کودک خودش را کنترل کند و به سایرین آسیب نرساند. در واقع، والدین مسئولیت و وظیفه بزرگی دارند، چون آن‌ها الگوهای اولیه فرزندانشان هستند. والدین می‌توانند همدلی را با کلام، رفتار و اعمالشان نشان دهند. کودکان مدام روی رفتار والدینشان تمرکز دارند و به‌نوعی رفتار آن‌ها را بازتاب می‌دهند. بنابراین، هر آنچه کودکان در خانه تجربه می‌کنند نقش مهمی در آموزش همدلی به کودکان دارد.
بیشتر بخوانید: آیا مواد غذایی ارگانیک بهترین انتخاب برای کودک و خانواده هستند؟
راهنمای گام به گام آموزش همدلی
آموزش مهربانی به کودکان و ایجاد همدلی در آن‌ها راه‌حل آسانی برای کنترل رفتار منفی نیست، اما راه‌حلی مهم است. یادگیری همدلی نیاز به صرف زمان زیادی دارد و کودک باید این آموزش‌ها را در زندگی واقعی همراه با پدر و مادر و اطرافیان بیاموزد. والدین می‌توانند از این روش‌ها برای آموزش همدلی استفاده کنند:
۱ـ فرزندتان رفتاری منفی از خود نشان می‌دهد.
۲ـ حد و مرزها را مشخص کنید. برای مثال به او بگویید:
ما اجازه نداریم بقیه را بزنیم
۳ـ با استفاده از رفتار و کلمات، همدلی خود را نسبت به کودک آسیب‌دیده بیان کنید. برای مثال به کودک بگویید:
این رفتار تو به دوستت آسیب می‌رسونه و اون رو ناراحت می‌کنه
نوازش کردن کودک آسیب‌دیده به‌نوعی نگرانی شما را نسبت به او نشان می‌دهد.
۴ـ به کودک فرصتی بدهید تا رفتار همدلانه شما را تقلید کند. برای مثال به او بگویید:
منتظرم تا مهربونیت رو ببینم
به نظر می‌رسه دوستت به کمک نیاز داره
آموزش مهربانی به کودکان و تقویت همدلی با روش دیگری هم امکان‌پذیراست. قبل از اینکه کودک رفتار منفی انجام دهد و برخورد بدی با دیگران داشته باشد، با این تمرین می‌توان جلوی پرخاشگری او را گرفت. این تمرین را در خانه انجام دهید. کودک به کمک این تمرین می‌تواند احساسات دیگران را درک کند و نسبت به آن‌ها واکنش نشان دهد.
-
- به کودک تصاویر کودکانی را با هیجانات مختلف مثل غمگین، شاد، وحشت‌زده و خشمگین نشان دهید.
- به کودک کمک کنید تا هیجانات را نام‌گذاری کند.
- به کودک کمک کنید تا نحوه صحیح برخورد با هیجانات را تمرین کند.
با ترکیبی از روش‌های اول و دوم می‌توانید، به مرور زمان، همدلی را به کودک آموزش دهید.
برای آموزش مهربانی به کودکان و تقویت احساس همدلی در آن‌ها، باید در نقش والدین، الگوی مناسبی از رفتارهای پسندیده برای فرزندتان باشید. اگر در این زمینه پیشنهادی دارید، لطفا در بخش نظرات این مقاله یا سایر شبکه‌های اجتماعی کودکت، سایر مادران را از اطلاعات و دانش خود بهره‌مند کنید.
