سیستم ایمنی یک کودک در حال رشد هنوز در مرحله توسعه و تکامل است و این موضوع به معنای آن است که او در برابر شرایط و بیماری‌های متعدد آسیب‌پذیر است. برخی از بیماری‌هایی که سروکار داشتن با آن بسیار دشوار است مرتبط با ریه هستند زیرا این اندام از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. یکی از بیماری‌هایی که برای ریه بسیار مضر است سینه پهلو نام دارد که در صورت عدم درمان در زمان درست می‌تواند کشنده باشد. قدم اول برای درمان به هنگام سینه پهلو در کودکان با درک درست از این بیماری حاصل می‌شود. با مطلب امروز کودکت همراه باشید تا بیشتر با این مورد و مراقبت از نوزاد آشنا شوید.
سینه پهلو چیست؟
ریه از حفره‌های هوای بسیار ریزی به نام آلوئول تشکیل شده است. زمانی که این حفره‌ها با مایع پر می‌شوند می‌توانند عفونی شوند. این شرایط تنفس طبیعی را برای کودک بسیار دشوار می‌کند و همچنین میزان اکسیژن بدن را کاهش داده و درنهایت جریان خون هم کاهش پیدا می‌کند. این نوع از عفونت با نام سینه پهلو شناخته می‌شود. این بیماری می‌تواند خفیف باشد اما در صورت درمان نشدن می‌تواند زندگی فرد را تهدید کند.
مقاله مرتبط: آسم در کودکان چه علائمی دارد و برای مواجهه با آن چه باید کرد؟
چه کسانی درخطر ابتلا به سینه پهلو هستند؟
کودکان زیر ۲ سال به دلیل سیستم ایمنی توسعه‌نیافته بیش از سایرین درخطر ابتلا به سینه پهلو هستند. افراد بالای ۶۵ سال هم به دلیل ضعف سیستم ایمنی‌شان در این سن درخطر هستند. این امر بااین‌حال موجب نخواهد شد تا افرادی که در میان این رده سنی قرار دارند به این بیماری مبتلا نشوند. به طورکلی هر شخصی ممکن است به سینه پهلو مبتلا شود.
انواع سینه پهلو
انواع مختلفی از سینه پهلو وجود دارد و تمامی آن‌ها بدن را بهروش‌های مختلفی تحت تأثیر قرار می‌دهند.
۱. سینه پهلو باکتریایی
سینه پهلوی باکتریایی نوع شدیدتر شناخته می‌شود. افرادی که به سینه پهلوی باکتریایی مبتلا هستند بسیار ناگهانی علائم را در خود نشان می‌دهند و ممکن است به شدت ضعیف شوند. زمانی که عفونت باکتریایی در بخشی از ریه به نام نایچه شروع به رشد می‌کند، با نام سینه پهلوی نایچه‌ای یا برونکوپنیومونی شناخته می‌شود. سینه پهلوی باکتریایی با سرعت زیادی ظاهر می‌شود و بیماران به سرعت به تب شدید و سرفه دچار شده و تنفس آن‌ها سریع و نامنظم می‌شود. آن‌ها همچنین اشتهای خود را از دست می‌دهند و به سرعت ضعیف می‌شوند. در این نوع از سینه پهلو، سوراخ‌های بینی گشاد شده، لب‌ها و ناخن‌ها آبی‌رنگ می‌شود، قفسه سینه گود می‌شود، دردهای شکمی بروز می‌کند و اسهال و استفراغ هم اتفاق می‌افتد.
۲. سینه پهلو ویروسی
این نوع از سینه پهلو در طی مدت بیشتری رشد می‌کند و درمان آن هم آسان‌تر است. همچنین نسبت به سینه پهلو باکتریایی شدت کمتری دارد. سویه ویروسی سینه پهلو به طور معمول علائمی نظیر سرماخوردگی دارد و به مرور زمان بدتر می‌شود. این سویه از این بیماری می‌تواند تبی نزدیک به ۳۹ درجه سلسیوس را برای فرد به همراه داشته باشد. سینه پهلو ویروسی اگرچه خیلی جدی نیست اما می‌تواند سیستم ایمنی بدن کودک را به طور قابل ملاحظه‌ای ضعیف کند. خطر شکل ویروسی این بیماری در آن است که بدن کودک را در برابر سایر عفونت‌ها و بیماری‌های ویروسی نظیر ویروس سرماخوردگی، ویروس سنسیتیال تنفسی و… باز می‌گذارد.
۳. سینه پهلو سرپایی
یک‌شکل غیرمعمول از سینه پهلو که خطر بسیار کمی نسبت به دیگر انواع این عفونت دارد، سینه پهلو سرپایی است که می‌تواند تشخیص داده نشده باقی بماند و تنها شبیه به یک سرماخوردگی رایج باشد. این نوع از بیماری یادشده خیلی پاگیر کودک نمی‌شود اما می‌تواند از یک هفته تا یک ماه به طول بینجامد و کودک را اذیت کند.
علل سینه پهلو در کودکان
بیشتر بخوانید: چگونه تشخیص دهیم تب کودک خطرناک است؟
سه علت اصلی برای سینه پهلو در کودکان وجود دارد که می‌توان آن‌ها را در سه دسته‌بندی قرارداد:
اولین دسته از علل این بیماری مرتبط با انواع مختلفی از ویروس‌ها است. ویروس‌های بسیار رایجی که منجر به سینه پهلو می‌شوند عبارت‌اند از:
- آنفولانزا
- ویروس سنسیتیال تنفسی
- ویروس‌های سرماخوردگی
دسته دوم از علل این بیماری مرتبط با باکتری‌ها است که رایج‌ترین باکتری‌هایی که موجب سینه پهلو می‌شوند:
- استرپتوکوک پنومونیه
- و مایکوپلاسما پنومونیه هستند
دسته سوم مربوط به قارچ‌ها است. قارچ‌های بی‌شماری از خاستگاه‌های مختلف می‌توانند منجر به عفونت‌های ریه و سینه پهلو شوند. هیچ قارچی که به صورت مستقیم منجر به سینه پهلو شود تاکنون شناخته‌نشده است. بدن می‌تواند واکنش‌های ناخوشایندی به نوع خاصی از قارچ‌ها داشته باشد و نتیجه آن سینه پهلو خواهد بود.
نشانه‌ها و علائم سینه پهلو در کودکان
راه‌های زیادی برای شناسایی سینه پهلو وجود دارد. علائم سینه پهلو در کودکان می‌تواند شدت بیشتری داشته باشد اما به صورت عمومی با سینه پهلو در بزرگ‌سالان یکسان است. در زیر برخی از نشانه‌ها و علائم سینه پهلو آورده شده است:
- تب بالا
- خستگی شدید
- استفراغ
- اسهال
- نای ملتهب
- تنگی نفس
- فشارخون بالا
- سردرد
- درد عضلانی
- درد مفاصل
تشخیص سینه پهلو در کودکان
بیشتر بخوانید: هرآنچه لازم است درباره رفلاکس در نوزاد بدانید
پزشکان به صورت کلی می‌توانند سینه پهلو در کودکان را از طریق ترکیبی از آزمایش‌های خون و عکس‌برداری اشعه ایکس به همراه آزمایش تنفسی که با استفاده از دستگاهی به نام اکسیمتر برای اندازه‌گیری سطح اکسیژن انجام می‌شود، تشخیص بدهند. همچنین آزمون روتین فعالیت فیزیکی هم موردنظر است. این بیماری هر چه سریع‌تر در کودکان تشخیص داده و درمان آغاز شود، خطر آن کمتر شده و تأثیرات بلندمدت سینه پهلو هم کاهش می‌یابد.
آیا سینه پهلو واگیردار است؟
هیچ نشانی مبنی بر مسری بودن سینه پهلو یا انتقال آن از یک حیوان به انسان یا از انسان به انسان وجود ندارد. بااین‌حال خطر این وجود دارد که کودک مبتلا به عفونت ویروسی یا باکتریایی شود که می‌تواند منجر به سینه پهلو شود.
عوارض احتمالی
سینه پهلو می‌تواند سیستم ایمنی بدن انسان را به شدت ضعیف کند. همچنین ازآنجایی که این بیماری بدن کودک را در برابر انواع مختلفی از عفونت‌ها و تب‌ها آسیب‌پذیر می‌کند، می‌تواند عوارض جانبی زیادی داشته باشد. این بیماری در موارد بسیار شدید می‌تواند منجر به ازکارافتادن اندام‌ها شود. دیده شده است که سینه پهلو منجر به فروپاشی ریه، التهاب حفره‌های هوا و درنتیجه سختی تنفس هم شده است و از طرفی دیگر، تبی که از سینه پهلو ناشی می‌شود می‌تواند موجب افزایش ضربان قلب و نارسایی این اندام شود. سینه پهلوی درمان‌نشده می‌تواند کشنده باشد.
سینه پهلو در کودکان چه مدت طول می‌کشد؟
طول مدت این عفونت به خودی خود می‌تواند به نوع سینه پهلو بستگی داشته باشد و در بهترین شرایط این بیماری بین ۴ روز الی یک هفته به طول می‌انجامد و در بدترین شرایط می‌تواند تا ۶ هفته هم طول بکشد.
درمان سینه پهلو در کودکان
روش‌های درمانی بسته به نوع سینه پهلو در کودکان متفاوت است. برای مثال، مصرف آنتی‌بیوتیک برای سینه پهلوی کودکان تنها زمانی پیشنهاد می‌شود که نوع این بیماری باکتریایی باشد. به شما پیشنهاد می‌شود که در ابتدا از یک پزشک متخصص کمک بگیرید زیرا نوع درمانی می‌بایست به کار گرفته شود به صورت قابل‌ملاحظه ای به شرایط کودکتان، زمانی که از بروز اولین نشانه‌ها گذشته است و هم سرعت پیشرفت بیماری بستگی دارد.
به خاطر داشته باشید که تمامی آنتی‌بیوتیک باید تا پایان دوره درمانی‌شان خورده شوند زیرا بیماری‌ها هم مانند بدن انسان انطباق را می‌آموزند و تکامل پیدا می‌کنند و این به معنای آن است که کامل نکردن دوره درمانی آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند باکتری را در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم کند و همین امر هم منجر به ایجاد سینه پهلو از باکتری جهش‌یافته این بیماری می‌شود که در نوع خود می‌تواند خطرناک باشد.
چگونگی مراقبت از فرزندان مبتلا به سینه پهلو در خانه
در بیشتر موارد، نوع ویروسی و سرپایی سینه پهلو به دارو نیازی ندارد اما اگر شدید باشد نیازمند برخی از توجهات پزشکی خواهد بود. در بیشتر موارد، این بیماری می‌تواند در خانه درمان شود. در اینجا فهرستی از کارهایی که باید برای کودک مبتلابه سینه پهلو انجام داد آورده شده است:
- آن‌ها را در محیط‌های با هوای باز قرار دهید.
- به آن‌ها لباس راحت بپوشانید.
- به آن‌ها به میزان لازم آب‌رسانی کنید.
- این کودکان اشتهایشان را از دست می‌دهند، می‌بایست برای بالا نگه‌داشتن میزان انرژی آن‌ها خوردن غذای مقوی در اولویت باشد.
- با پزشک خود در ارتباط باشید و به طور مکرر شرایط فرزندتان را برایش توضیح دهید.
- نشانه‌های تب را با داروی پاراستامول و دیگر داروهای تب بر درمان کنید.
- گلودرد را با نوشیدنی‌های گرم درمان کنید.
- به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: ۱۰ نوع از شایع ترین بیماری های کودکان را بشناسید و آماده باشید
از وضعیت کودک خود، علائم جدید و تغییرات شرایط او یادداشتی تهیه کنید. تمامی این تغییرات را به پزشک خود اطلاع دهید. اگر آن‌ها حس کردند که بیماری کودکتان به حدی پیشرفت کرده است که باید در بیمارستان بستری شود در اسرع وقت این کار را انجام دهید. این امر زیاد غیرعادی نیست زیرا کودکان می‌توانند سیستم ایمنی ضعیف‌تری داشته باشند و پزشکان آن‌ها را مشابه با درمانی که در خانه انجام می‌دهید درمان خواهند کرد اما در صورت بدتر شدن بیماری می‌توانند سریع‌تر از زمانی که کودک در خانه است اقدام کنند.
پیشگیری از ابتلای کودکان به سینه پهلو
در زیر فهرستی از اقدامات پیشگیرانه از سینه پهلو آمده است که می‌توانید آن‌ها را برای کودکان خود اتخاذ کنید:
- از به روز بودن واکسن‌های کودک خود اطمینان حاصل کنید
- کارهای مربوط به بهداشت روزانه را با دقت دنبال کنید.
- مطمئن شوید که در معرض مواد شیمیایی مضر و تنباکو قرار ندارند.
چه زمانی به مشورت با متخصص اطفال نیاز است؟
هر چه زودتر. پیشنهاد می‌شود که بلافاصله بعد از ظهور علائم بیماری پزشکی را ملاقات کنید تا بیماری تشخیص داده شود. اگر سینه پهلو از نوع باکتریایی بود بهتر است هر چه سریع‌تر درمان با دارو را آغاز کنید. همان‌طور که پیش‌ازاین هم گفته شد، سینه پهلو شدید در کودکان اگر بدون درمان رها شود می‌تواند کشنده باشد. خواهشمند‌است پس از بروز علائم به سرعت با پزشکتان مشورت کنید.
مدیریت بیماری سینه پهلو می‌تواند چالش‌برانگیز باشد اما اگر زودهنگام و با مراقبت انجام شود می‌توان از عوارض کشنده آن جلوگیری کرد. از هیدراته بودن کودک، تغذیه مناسب و پیروی از دستورالعمل‌های پزشک اطمینان حاصل کنید. مبارزه با سینه پهلو می‌تواند در حدود یک ماه زمان ببرد پس تا حد ممکن هشیار و محتاط بمانید و از شریک، خانواده و دوستان خود بخواهید که در مراقبت از کودکتان به شما یاری برسانند تا بتوانید در صورت نیاز به خوبی استراحت کنید.
اگر فرزند شما به این بیماری‌ها مبتلا شده و توانستید به خوبی از کودک خود مراقبت کنید حتما راهکارهای خود را از طریق وبسایت کودکت با والدین دیگر به اشتراک بگذارید.
