تبریک می‌گوییم! شما وارد هفته چهلم بارداری شده‌اید و دیگر چیزی به پایان این راه شیرین و گاهی سخت نزدیک می‌شوید. حالا دیگر باید خود را برای زایمان آماده کنید. بدن فرزند عزیزتان تا کنون رشد چشم‌گیری داشته است. حالا ۱۵ درصد تن نحیف او را چربی تشکیل می‌دهد تا بتواند به خوبی از عهده تنظیم درجه حرارت بدنش برآید.
در هفته چهلم بارداری ، موها و ناخن‌ها هم به شکل محسوسی رشد می‌کنند. شُش‌های کوچولوی دلبندتان هم رشد کرده و دیگر می‌تواند نفس کشیدن در هوای خارج از شکم را تجربه کند. جفت هم پادتن‌های لازم برای مقابله با میکروب و عفونت را به بچه منتقل می‌کند.
در ادامه مجموعه مقالات علائم بارداری هفته به هفته در کودکت این بار علائم هفته چهلم بارداری را مطالعه می‌کنیم.
بیشتر بخوانید: منتظر شروع درد زایمان در هفته سی و نهم بارداری باشید
رشد بچه در هفته چهلم بارداری چگونه است؟
سر بچه در هفته چهلم بارداری هنوز کمی نرم است زیرا اگر جمجمه خیلی سفت و محکم باشد، خروج نوزاد از کانال تولد کمی دشوار خواهد بود. از تغییرات دیگری که بچه در هفته چهلم تجربه می‌کند باید به قوه دید او اشاره کرد. بینایی بچه رشد کرده است اما هنوز تار است و تنها فواصل خیلی نزدیک را می‌بیند. در هفته چهلم بارداری ، بیلی‌روبین از طریق جفت تجزیه می‌شود اما زمانی‌که نوزاد به دنیا آمد، بدن او برای دفع ضایعات و تجزیه بیلی‌روبین باید به طور مستقل عمل کند.
برخی از نوزادان با سطح بالایی از بیلی‌روبین در خون به دنیا می‌آیند و همین باعث می‌شود که دچار زردی بشوند البته این مشکل هم با قرار دادن نوزاد زیر نور لامپ رفع می‌شود.
اندازه بچه در این دوران چقدر است؟
اندازه بچه در هفته چهلم بارداری تقریبا قدر یک هنداونه ۲/۷ تا ۴ کیلوگرمی است. بدن مادر هم در این هفته‌های تغییراتی می‌کند و شکمش بزرگ‌تر خواهد شد. مادران باید به یاد داشته باشند که زایمان نزدیک است و قبل از آن برای شروع فرایند نیاز به پاره شدن کیسه آب وجود دارد. این پارگی به شکلی نگران‌کننده نیست و سیلی عظیم با پارگی کیسه رخ نخواهد داد. بلکه مقدار اندکی آب مثل نشت کردن از بدن خارج خواهد شد.
بیشتر بخوانید: بارداری بعد از ۳۵ سالگی؛ جای هیچ نگرانی نیست
علائم بارداری برای مادر در این هفته چیست؟
- گرفتگی پاها:
در این هفته، نوزاد در قسمت تحتانی لگن قرار می‌گیرد. به همین خاطر در ناحیه لگن و پاها ناراحتی و گرفتگی ایجاد خواهد شد.
- بی‌خوابی:
گاهی‌اوقات در هفته چهلم بارداری ، به دلیل اضطراب و شرایط جسمانی، مادران دچار کم‌خوابی می‌شوند. این حالت طبیعی است و با استراحت بیشتر در طول روز و سرگرم کردن خود در وقت بی‌خوابی با مطالعه، خاطره نوشتن و… بهبود پیدا می‌کند.
- خستگی:
از آنجایی که بیشتر افراد در هفته چهلم بارداری دچار بی‌خوابی می‌شوند، خستگی در آنها به وجود خواهد آمد. برای رفع این حالت، نیاز به استراحت کافی وجود دارد.
- انقباضات:
انقباضات شکمی که تاکنون تجربه کرده‌اید و کاذب بوده‌اند دیگر چندان هم کاذب نخواهند بود و باید منتظر انقباضات جدی باشید. پس حواستان را به انقباضات جمع کنید و ببینید که فواصل میان آنها به چه ترتیب است. وقتی‌که فاصله میان انقباضات کاهش پیدا می‌کند یعنی در آستانه ورود به فرایند زایمان هستید.
نشانه‌های زایمان چیست؟
در هفته چهلم بارداری احتمالا علائمی از زایمان به طور گسترده ظهور نمی‌کنند اما نشانه‌های اندکی هم وجود دارد:
- انقباضات پیوسته و تند:
اگر انقباضات با فواصلی منظم رخ می‌دهند و آزاردهنده هستند باید به پزشک مراجعه کنید.
- پارگی کیسه آب:
پارگی کیسه آب با ترشحات عادی فرق می‌کند و به صورت روان و قطع‌نشدنی از بدن جاری می‌شود. این پارگی هم نشانه‌ای از زایمان است.
برای تحریک بدن مادر برای زایمان در هفته چهلم بارداری، پزشک انگشتان خود را در دهانه رحم می‌گذارد و با این کار موجب ترشح پروستاگلاندین و نرم‌تر شدن دهانه رحم برای زایمان می‌شود. اندکی خون‌ریزی و انقباضات شدید هم از سایر نشانه‌هایی است که در این فرایند، احتمال بروز دارد.
برای تحریک بدن جهت شروع فرایند زایمان از داروهای خوردنی و قرادادنی در واژن مانند پروستاگلاندین هم استفاده می‌شود. یکی دیگر از اقداماتی که بعضا در هفته ۴۰ برای شروع فرایند زایمان صورت می‌گیرد، پاره کردن کیسه آمنیوتیک است. این عمل تنها زمانی صورت می‌گیرد که دهانه رحم باز شده و سر کودک برای خروج تغییر موقعیت داده است.برخی از زنان در فاصله اندکی از پارگی کیسه، زایمان می‌کنند. باید به خاطر داشته باشید که ورود به فرایند زایمان بعد از این موضوع برای هر زن با دیگری متفاوت است و امکان دارد که شرایط مختلفی در هر فرد به وجود آید. یعنی بعضی دیرتر یا زودتر آماده زایمان کردن خواهند شد. گاهی‌اوقات از هورمون‌های مصنوعی نظیر پیتوسین هم برای تحریک بدن مادر برای زایمان استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید: نوسانات خلقی بارداری را چگونه می توان کنترل کرد؟
شکم مادر در هفته چهلم بارداری چگونه است؟
اگر دو هفته از تاریخ تعیین‌شده برای زایمان می‌گذرد و همچنان باردار هستید یعنی دچار دیرکرد زایمان شده‌اید. ۱۲ تا ۱۳ درصد زنان دچار چنین وضعیتی می‌شوند. تحمل دو هفته بیشتر کمی دشوار است. سونوگرافی در این هفته به پزشک نشان می‌دهد که شُش‌های بچه چقدر رشد کرده‌اند. بررسی وضعیت ضربان قلب نوزاد در حین انقباضات و حرکات او هم قابل بررسی است. آزمایش‌ها و مشاهداتی که صورت می‌گیرد نشان می‌دهد که زایمان کردن باید شروع شود یا خیر. علت این است که گاهی‌اوقات معاینه شرایط حاکی از آن است که درون رحم هنوز برای بچه مکان مساعدتری است یا خیر.
تغذیه مادر در این دوران باید چگونه باشد؟
در ادامه فهرستی از مواد مناسب تغذیه برای مادر در این دوران معرفی شده است:
- نان تُست: نان تست هم انرژی خوبی به بدن مادر منتقل می‌کند و هم به راحتی هضم می‌شود.
- پاستا: پاستا هم مقدار کربوهیدرات مناسبی به بدن وارد می‌کند و باعث تامین انرژی لازم در هنگام زایمان می‌شود.
- ژله و پوره سیب: مصرف این دو ماده غذایی هم ساده است و باعث افزایش انرژی می‌شود.
- دسرهای میوه یخی یا بستنی یخی: این مواد هم به بدن انرژی می‌دهند و آن را هیدراته نگه می‌دارند یعنی آب کافی به بدن منتقل می‌کنند. در صورتی که در ترکیب آنها میوه هم وجود داشته باشد، حاوی ویتامین هم خواهند بود.
بیشتر بخوانید: آیا مانیکور کردن در دوران بارداری بی‌خطر است؟
بایدها و نبایدها در هفته چهلم بارداری چیست؟
تحریک نوک سینه می‌تواند باعث ترشح اکسی‌توسیتن و افزایش انقباضات رحمی شود. البته این کار تنها در صورت توصیه پزشک مجاز خواهد بود. پیاده‌روی هم به تغییر موقعیت بچه و نزدیک شدن آن به کانال تولد کمک می‌کند ضمن اینکه از ناراحتی انقباضات هم می‌کاهد. اثرگذاری مصرف مواد غذایی تند و پرادویه از نظر علمی ثابت نشده است اما اگر شرایط جسمی‌تان اجازه می‌دهد و با پزشک مشورت کرده‌اید از زیر یا سیر در غذاهای خود استفاده کنید.
برقراری روابط جنسی هم به تحریک فرایند زایمان کمک می‌کند. علاوه بر آن باعث ایجاد حس نزدیکی بیشتر با همسرتان خواهد شد. یکی دیگر از نکاتی که باید رعایت کنید، پرهیز از دود سیگار است. حتی اگر خودتان هم سیگار نمی‌کشید، قرار گرفتن در معرض دود سیگار می‌تواند موجب بروز مشکلات تنفسی در بچه درون شکمتان شود.
مصرف کافئین هم اصلا توصیه نمی‌شود زیرا هم باعث بی‌خوابی خواهد شد و هم احتمال ابتلا به دیابت در نوزاد را بالا می‌برد. در این دوران باید به فکر تهیه وسایلی نظیر: پوشک، شوینده‌های دست فاقد الکل، شیشه، وسایل لازم برای شیر دادن و… باشید. برای زایمان خود را آماده کنید و با تعیین وقت دکتر، ساک بیمارستان و… از غافل‌گیر شدن پرهیز کنید.
