علت خیس کردن کودکان در بسیاری موارد الگوی غیرطبیعی کنترل ادرار است. این کار باعث می‌شود قسمت‌های مختلف دستگاه ادراری هماهنگ با هم کار نکنند. البته با برنامه‌ای آموزشی می‌توان الگوی غیرطبیعی را به الگوی طبیعی تبدیل کرد. در این مقاله کودکت درباره سندروم اختلال در کنترل ادرار بیشتر صحبت می‌شود.
الگوی غیرطبیعی کنترل ادرار چیست؟
برخی کودکان ادرار خود را به مدت طولانی نگه می‌دارند که باعث فشار بیش از حد به مثانه می‌شود. برخی دیگر از بچه‌ها هنگام دفع ادرار با آزاد کردن یا همان شل کردن ماهیچه‌های اسفنکتر مشکل دارند. بنابراین ماهیچه‌های مثانه به طور گسترده در فرایند دفع ادرار درگیر و مانع خروج ادرار از مثانه می‌شوند.
ممکن است این الگوهای غیرطبیعی دفع ادرار به علت یبوست شدید کودکان هم اتفاق بیفتد. به طور کلی به این موارد سندروم عدم کنترل ادرار یا همان بی‌اختیاری ادرار گفته می‌شود.
بیشتر بخوانید: آموزش کنترل ادرار به کودک برای جلوگیری از مشکلات مثانه؟
اثرات منفی دفع ادرار غیرطبیعی
الگوی غیرطبیعی دفع ادرار و بی‌اختیاری ادرار ممکن است باعث ایجاد عفونت شود. در حالت طبیعی مثانه در مقابل ابتلا به عفونت مقاوم است، زیرا با هر بار ادرار کردن باکتری‌های مضر از بدن خارج می‌شوند. اما اگر ادرار بیش از حد نگه داشته شود یا به‌خوبی از مثانه خارج نشود، ممکن است این باکتری‌ها افزایش یابد و موجب عفونت شود.
همچنین ممکن است فشار زیادی که عضلات مثانه تولید می‌کنند، مکانیسم یک‌طرفه جریان ادرار را مختل کند، این مکانیسم به طور معمول مانع از بازگشت ادرار از مثانه به کلیه‌ها می‌شود. همچنین این اختلال در مکانیسم ممکن است مانع جریان ادرار از کلیه‌ها به مثانه شود.
جریان ادرار وقتی برقرار می‌شود که ماهیچه‌های مثانه منقبض و اسفنکتر خروجی شل شود. همکاری مثانه و اسفنکتر را سیستم عصبی، که مرکز آن در مغز قرار دارد، با دقت تنظیم کرده است.
ادرار کردن غیرطبیعی و بی اختیاری ادرار
بچه‌ها در سنین کم نمی‌توانند به‌خوبی بین ماهیچه‌های مثانه و اسفنکتر ارتباط برقرار کنند. با بزرگ شدن، آن‌ها یاد می‌گیرند روی ماهیچه‌های مثانه کنترل داشته باشند و ادرارشان را کنترل کنند. آن‌ها یاد می‌گیرند به جای منقبض کردن و فشار آوردن به اسفنکتر و جلوگیری از خروج ادرار با کنترل طبیعی روی اسفنکتر و آزاد کردن آن به‌راحتی ادرار کنند.
در کودکان این انقباض اجباری برای دفع ادرار واکنشی طبیعی است و به خودی خود مضر نیست. اما اگر آن‌ها به انقباض اسفنکتر ادامه دهند، موجب الگویی غیرطبیعی می‌شود که ماهیچه اسفنکتر و مثانه در مقابل یکدیگر قرار می‌گیرند. در نتیجه ممکن است، با گذشت زمان، دیواره مثانه به دلیل بزرگ شدن فیبرهای عضلانی به دو تا سه برابر ضخامت طبیعی خود برسد.
بیشتر بخوانید: ۱۲ بازی آموزشی با لگن کودک برای آموزش دستشویی
چه چیزی باعث اختلال در کنترل ادرار می‌شود؟
اختلال در کنترل ادرار به نظر می‌رسد اختلالی اکتسابی است که علت آن هنوز به‌درستی روش نیست. از آنجا که دفع ادرار بیشتر از هر چیزی نیاز به شل کردن ماهیچه‌ها دارد، قابل درک است کودکی که اشتیاق و هیجان زیادی برای برگشت به بازی دارد زمان لازم برای ریلکس کردن ماهیچه‌ها و ادرار کردن به طور صحیح را ندارد.
درمان اختلال در عدم کنترل ادرار
از آنجا که اختلال در کنترل ادرار به طور اساسی به ضعف ارتباط بین ماهیچه‌های مثانه و اسفنکتر ارتباط دارد، راه درمان اساسی آن استفاده از برنامه‌های بازآموزی کنترل ادرار است. با بازآموزی کنترل ادرار الگوی غیرطبیعی کنترل ادرار اصلاح و الگوی طبیعی کنترل ادرار جایگزین آن می‌شود.
برای موفقیت در بازآموزی مثانه و کنترل ادرار ۲ اصل مهم وجود دارد:
ادرار به دفعات زیاد
تخلیه ادرار به طور کامل
طبق برنامه بازآموزی کنترل ادرار، زمان دفع ادرار در کودکان باید از پیش مشخص شده باشد و با جدیت خاصی به این برنامه عمل شود. به طور کلی، پیشنهاد می‌شود در طول روز هر ۲ ساعت یکبار ادرار شود.
توجه کنید این روش تنها در صورتی موفقیت‌آمیز خواهد بود که، در هر بار، مثانه کامل تخلیه شود. اگر هنگام دفع ادرار انقباض اسفنکتر اتفاق بیفتد، ممکن است باعث قطع جریان طبیعی ادرار و انقباض مثانه شود.
توجه به برنامه زمان‌بندی دقیق و باثبات فشار مثانه را تا سطحی که عضلات بهبود یابند کاهش می‌دهد و باعث عملکرد طبیعی سیستم ادراری می‌شود.
