یکی از مهمترین موارد در تربیت کودک کمک کردن به آن‌ها در مورد ترک عادت‌های ناخوشایند است. با بزرگ شدن کودکان، بسیاری از والدین متوجه وجود عادت‌های عجیب و گرایش‌های رفتاری ویژه‌ای در آن‌ها می‌شوند. برخی از این گرایش‌ها نظیر جویدن ناخن، نگشت کردن در گوش و بوییدن مخاط آن برای کودکان آن سن و سال طبیعی است. البته انگشت کردن در بینی یکی از بدترین و چندش‌آورترین این عادت‌ها است. عادت انگشت کردن در بینی برای یک کودک نوپا چندان عجیب نیست اما برخی از کودکان پس از انجام این کار، انگشت خود را در دهان خود فرو می‌برند. این امر ممکن است یک کنجکاوی ساده باشد ولی در برخی موارد به عادتی تبدیل می‌شود که ترک آن بسیار سخت خواهد بود.
آیا عادت انگشت کردن در بینی ، در کودکان طبیعی است؟
انگشت کردن در بینی کاملا طبیعی است. این گرایشی است که در هر کودکی دیده می‌شود و برخی از بزرگ‌سالان نیز این کار را انجام می‌دهند. بینی انسان بسیار حساس است و هر خارش و تحریکی که در آن احساس شود باید در سریع‌ترین زمان ممکن برطرف شود. سریع‌ترین راه برطرف کردن چنین احساسی استفاده از انگشت‌ها است. البته جامعه انجام این کار در محیط‌های عمومی را بی ادبی تلقی می‌کند اما برخی از کودکان این کار را با خوردن مخاطی که از بینی خود خارج می‌کنند به نهایتش می‌رسانند. این در واقع جایی است که همه چیز از نرمال به چندش‌آور تبدیل می‌شود.
چرا کودکان انگشت در بینی می‌کنند؟
بیشتر بخوانید: چگونه به ترک عادت مکیدن انگشت شست در کودکان کمک کنیم؟
بسیاری از والدین متعجب هستند که اگرچه عادت وارد کردن انگشت به بینی بسیار چندش‌آور است ولی با این وجود فرزندانشان این کار را انجام داده و محتویات خارج شده را در دهان می‌گذارند. خب، تعریف امور پذیرفته شده و امور چندش‌آور ممکن است برای بزرگ‌سالان جاافتاده باشد اما کودکان هنوز در درک این موارد ناتوان هستند. بسیاری از کودکان تنها از روی نیاز یا عادت، به انگشت کردن در بینی می‌پردازند.
- وجود عاملی تحریک‌آمیز در بینی یا بیش از حد بودن مخاط جمع شده در آن عاملی برای انگشت کردن کودک در بینی است.
- در برخی موارد بینی خشک می‌شود و از درون به خارش می‌افتد و همین امر نیز دلیلی برای ورود انگشت و برطرف کردن این خارش است.
- برخی از والدین ممکن است از کودک خود بخواهند که در هنگام حمام کردن بینی خود را تمیز کنند و همین امر نیز موجب تکرار آن در تمامی زمان‌ها می‌شود.
- بعضی اوقات، کودکان عصبی می‌شوند و در حالی که برخی از آن‌ها به رفتارهایی نظیر جویدن ناخن روی می‌آورند، برخی دیگر در بینی خود انگشت می‌کنند.
- سر رفتن حوصله در کودکان بسیار شایع است و البته وارد کردن انگشت در بینی و بازی با مخاط آن ممکن است برای کودکان سرگرم کننده باشد.
- البته عمل واردکردن انگشت در بینی گاهی از روی عکس‌العمل ناخودآگاه بدن است و به صورت غیرارادی انجام می‌شود و کودک ممکن است حتی از انجام این کار ناآگاه باشد.
چگونه می‌توان عادت انگشت کردن در بینی در کودکان را متوقف کرد؟
بیشتر بخوانید: عادت به دهان بردن اشیا در کودکان برای چیست؟
اگر عادت انگشت کردن در بینی کودکتان برای شما ناخوشایند است، راهکارهایی برای مبارزه با آن در نظر گرفته‌شده است:
۱. رهایش کنید
به یاد داشته باشید که او فقط یک کودک است. بسیاری از کودکان در بینی خود انگشت می‌کنند و نباید به طور دائمی سرزنش شوند. سعی کنید بد بودن این کار را چند بار به او گوشزد کنید و سپس آن را نادیده بگیرید. البته مطمئن شوید که انگشتان او تمیز باقی می‌مانند.
۲. چک آپ کنید
اگر عادت انگشت کردن در بینی شدید شد و به نظر رسید که کودکتان درد می‌کشد و با این کار دردش برطرف می‌شود، این امر می‌تواند نشانی از یک عفونت یا شرایطی باشد که کودک شما را ناآرام می‌کند. در زمان مناسب نظر دکتر را در این باره جویا شوید.
۳. دستان او را مشغول کنید
کودکان در این سن سرشار از انرژی هستند و نیازمند آن هستند تا با چیزی سرگرم شوند. درک زمانی که کودکتان در بینی خود انگشت می‌کند به شما کمک می‌کند تا بفهمید که موضوع مرتبط با سررفتن حوصله است یا خیر. در چنین شرایطی، شما می‌بایست عادت دیگری را در کودکتان پرورش دهید تا دستان او را مشغول کنید. ارائه کارها و وظایف روزانه به او یا حتی آموزش مکعب روبیک می‌تواند شانس وارد کردن انگشت به بینی را در کودکتان کاهش دهد.
۴. اقدامات پیشگیرانه اتخاذ کنید
سرزنش کردن کودکتان به هیچ وجه راه درستی برای جلوگیری از این عادت نیست زیرا این امر ممکن است غیرارادی باشد یا در برخی از مواقع چیزی واقع‌بینی او را تحریک کرده باشد. اگر این کار به یک عادت تبدیل شود، شما می‌توانید با بستن نواری به سرانگشتان او مانع ورود درست انگشت به بینی شوید. البته این واکنش‌ها را به خانه محدود کنید زیرا کودک ممکن است در بیرون از خانه با این شرایط احساس خجالت کند.
۵. این عمل را بپذیرید
زمانی که شما متوجه انگشت کردن کودکان در بینی‌اش می‌شوید، روبروی او بنشینید و انگشتتان را در بینی خودتان بکنید. زمانی که او به این کار شما خندید، به او بفهمانید که دیدن این کار بسیار خنده‌دار و عجیب است. به او کمک کنید که نیاز برای انجام این کار را درک کرده و سعی کند تا در جاهای خلوت این کار را انجام دهد و مطمئن شود که کسی او را نمی‌بیند.
۶. از یک دستمال‌کاغذی استفاده کنید
بیشتر بخوانید: بهترین راهکار برای ترک عادت پستانک در کودک کدام است؟
اگر بینی کودک شما مخاط زیادی دارد، وارد کردن انگشت در بینی و خارج کردن مخاط برای شما ممکن است بسیار چندش‌آور باشد. به او آموزش دهید که از یک دستمال کاغذی برای پاک کردن بینی‌اش استفاده کند و دستانش را تمیز نگه دارد.
۷. او را هیدراته نگه‌دارید
وجود بینی خشک می‌تواند بسیار تحریک‌آمیز باشد و نتیجه‌اش هم نیاز به خاراندن داخل بینی می‌شود. به کودکتان آموزش دهید که در طول روز به میزان کافی آب بنوشد تا کمبود آب در بدن برطرف شده و خشکی بینی حاصل از آن نیز به تبعیت از آن برطرف شود.
چه زمانی باید نگران باشید؟
اگر شما متوجه شدید که کودکتان در بینی خود انگشت می‌کند و محتویات آن را می‌خورد، در اسرع وقت به او آموزش دهید که انجام این کار را متوقف کند. اما اگر وارد کردن انگشت به بینی به خون دماغ شدن منجر شود یا کودکتان ناآرام به نظر رسید، ممکن است نشان از آن باشد که کودکتان شی‌ء خارجی را در بینی خود وارد کرده است و در تنفس مشکل دارد. در چنین شرایطی در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
انگشت کردن در بینی در کودکان پیش‌دبستانی بسیار شایع است و نباید موجب نگرانی شود. این امر در طی سال‌ها و با مشاهده دیگران به خودی خود فراموش می‌شود و کودک می‌آموزد که در مکان‌های خصوصی یا در هنگام دوش گرفتن بینی خود را تمیز کند. کودکتان را بابت انجام این کار خجالت‌زده و شرمنده نکنید و به او اجازه دهید تا کودکی‌اش را بکند.
اگر کودک شما هم این عادت را داشته و شما به او کمک کردید تا عادت انگشت کردن در بینی را ترک کند می‌توانید از طریق سایت کودکت تجربیات و دانش خود را با والدین دیگر هم به اشتراک بگذارید.
