به عنوان پدر و مادر شاید کنترل کامل روی رژیم غذایی فرزندتان داشته باشید. با این حال همان‌طور که بزرگتر می‌شود، در محیط‌‌هایی مانند مدرسه پیگیری غذاهایی که کودک می‌خورد، واقعا سخت است. اکثر کودکان معمولا به چیز‌هایی که می‌خورند، اهمیت نمی‌دهند و مایل‌اند خوراکی‌هایی را مصرف کنند که با بدنشان سازگار نیست. این مسئله باعث سوء هاضمه در کودکان و رفلاکس اسید معده در آنها خواهد شد.
سوء هاضمه در کودکان
سوء هاضمه که با عنوان دیس‌پپسی هم شناخته می‌شود به هر گونه علائم ناخوشایندی گفته می‌شود که کودک در ناحیه فوقانی شکم احساس می‌کند. سوهاضمه در کودکان زمانی می‌افتد که او خوراکی‌هایی می‌خورد که با بدنش سازگار نیست یا سریع غذا می‌خورد. این بیماری می‌تواند با سوزش، حالت تهوع، نفخ و آروغ زدن همراه است. سوهاضمه معمولا بعد از خوردن غذا در کودکان دیده می‌شود و جای نگرانی جدی وجود ندارد.
بیشتر بخوانید: آیا باید نگران کاهش وزن کودک پس از تولد باشیم؟
علل سوء هاضمه در کودکان
سوء هاضمه زمانی اتفاق می‌افتد که اسید معده پوشش محافظ دستگاه گوارش را تخریب کرده و منجر به درد، تحریک و التهاب قسمت‌های فوقانی شکم مانند مری می‌شود. در برخی از کودکان التهاب ایجاد نمی‌شود، اما حساسیت مخاطی، مشکلاتی برای آنها ایجاد می‌کند.
۱ـ دارو‌ها
برخی از دارو‌ها منجر به سوء هاضمه در کودکان خواهد شد. برخی از دارو‌های حاوی نیترات، دریچه مری که حلقه عضلانی بین معده و مری است، شل می‌کنند و در نتیجه اسید معده به پوشش مخاطبی دستگاه گوارش می‌رسد و ان را تخریب می‌کند. دارو‌های التهابی غیر‌استروئیدی (دارو‌های ضد التهابی) مانند ایبوپروفن بر عملکرد دستگاه گوارش تاثیر می‌گذارند و آن را تخریب می‌کنند.
۲ـ بیماری رفلاکس معده
در این بیماری تحریک و التهاب مکرر مری ناشی از رفلاکس اسید‌های معده توسط کودک احساس می‌شود. در صورت مشاهده چنین وضعیتی حتما به پزشک مراجعه کنید.
۳ـ چاقی
چاقی کودک باعث می‌شود که فشار داخل شکمش افزایش پیدا کند، این فشار به ویژه بعد از خوردن غذا باعث رفلاکس اسید معده به مری می‌شود.
۴ـ فتق هیاتوس
وضعیتی که در آن یکی از اعضای داخلی بدن به یک بافت عضلانی ضعیف فشار می‌آورد. در فتق هیاتوس معده به دیافراگم فشار وارد می‌کند و مری موقتا مسدود می‌شود و رفلاکس اسید معده در نهایت باعث سوء هاضمه خواهد شد.
۵ـ زخم معده یا سرطان معده
در زخم معده جراحات یا آسیب‌هایی که به دیواره داخلی معده وارد می‌شود که در نهایت منجر به سوء هاضمه خواهد شد. در مواردی هم سوهاضمه به سرطان تبدیل خواهد شد.
۶ـ عفونت هیلوباکتر پیلوری
یکی دیگر از علت‌های سوهاضمه در کودکان عفونت هیلوباکتر است. این عفونت ممکن است منجر به زخم معده یا سرطان در کودک شود. اگر کودک مرتب دچار سوء هاضمه می‌شود، لازم است که از جهت وجود این عفونت مورد بررسی قرار بگیرد.
۷ـ استرس و اضطراب
استرس زیاد منجر به عادات غذایی نادرست در کودک و در نهایت سوء هاضمه در انها خواهد شد.
علائم و نشانه‌های سوء هاضمه
این نشانه‌ها را در کودکان جدی بگیرید:
- نفخ
- آروغ زدن یا باد شکم مداوم
- افزایش رفلاکس‌های اسیدی که موجب بازگشت غذا یا مایعات از معده به دهان کودک می‌شود
- تهوع
- استفراغ
درمان
با اینکه در بیشتر موارد سوهاضمه نیازی به درمان ندارد، در صورتی که علائم آن بیشتر از چند ساعت طول کشید، به پزشک مراجعه کنید. دکتر با فشار دادن نواحی اطراف معده کحل درد را شناسایی می‌کند. شما باید برای تشخیص بهتر پزشک، جزئیاتی از عادات غذایی، دارو‌ها و خوراکی‌های مصرفی کودک در اختیار پزشک قرار دهید. بر اساس نوع تشخیص، ممکن است دکتر دارو‌هایی را تجویز کند یا از شما بخواهد که آزمایشاتی مانند اشعه ایکس یا اسکن از معده کودک تهیه کنید.
اگر مشکوک به عفونت باشد، آزمایش ادرار و مدفوع را به شما پیشنهاد می‌کند. در مواردی نادر انجام آندوسکوپی از طرف پزشک برای بررسی دقیق‌تر دستگاه گوارش توصیه می‌گردد. پزشک ممکن است ابتدا دارو‌های کاهش‌دهنده اسید را پیشنهاد کند. اگر سوهاضمه گاه‌گاهی رخ می‌دهد و دلیل زمینه‌ای ندارد، از شما خواسته می‌شود که تغییراتی در رژیم غذایی کودک ایجاد کنید و زمینه‌ای را فراهم کنید تا کودک از مصرف برخی از غذا‌ها اجتناب کند. اگر کودک، بیشتر شب‌ها دچار سوهاضمه می‌شود سعی کنید شامش را دو تا سه ساعت از رفتن او به تخت‌خواب بخورد. اگر علت سوهاضمه استرس و اضطراب است، سعی کنید که ریشه آن را پیدا و محیطی سرشار از آرامش برا یکودک فراهم کنید.
بیشتر بخوانید: دل درد کودک به چه دلیلی رخ می دهد و درمان آن چیست؟
پیشگیری از سوء هاضمه
- اگر کودک دستگاه گوارش حساسی دارد، بهتر است مانع از خوردن برخی از غذا‌ها شوید.
- کودک را از خوردن غذا‌های چرب منع کنید
- کودک را از خوردن غذا‌های شکلات منع کنید
- کودک را عادت دهید تا آرام‌تر غذا بخورد
- مانع از دویدن و فعالیت‌های بدنی بعد از غذا توسط کودک شوید
- سعی کنید تا کودک از استرس دور باشد
درمان‌های خانگی سوء هاضمه
سوهاضمه‌های خفیف را می‌توان به کمک برخی از دارو‌های خانگی درمان کرد. برخی از درمان‌ها عبارتند از:
۱ـ آناناس
آناناس سرشار از اسید‌های قوی و برای تنظیم کارکرد دستگاه گوارش و هضم غذا بسیار مفید است.
۲ـ لیمو
یک لیوان آب‌لیموی تازه داروی بسیار موثری برای درمان سوهاضمه است.
۳ـ گشنیز
برگ دو شاخه از گشنیز را بکنید و آن را با شیر گرم مخلوط کنید و صبح‌ها، ناشتا به کودک دهید.
۴ـ نعنا
جویدن برگ‌های نعنا باعث کاهش انقباض‌های معده می‌شود و درمان مفیدی برای مشکلات گوارشی است.
۵ـ زنجبیل، لیمو، عسل
ترکیبی از سه ماده زنجبیل، لیمو و عسل موجب کاهش سوزش و التهاب دستگاه گوارش می‌شود.
۶ـ سرکه سیب
مخلوط سرکه سیب و عسل داروی مفیدی برای آرام کردن دستگاه گوارش کودک است.
۷ـ زیره
زیره می‌تواند ترشح آنزیم‌های پانکراس را بیشتر و به عمل هضم کمک کند.
۸ـ میوه‌ها
میوه‌هایی مانند سیب، موز و گلابی که سرشار از ویتامین هستند و مواد مفیدی برای هضم غذا و تسکین التهاب معده دارند. میوه‌ها را به عنوان بخشی از رژیم غذایی روزانه کودک قرار دهید.
۹ـ چای گیاهی
مصرف برخی از جوشانده‌ها یا چای گیاهی بعد از مصرف غذا‌های سنگین می‌تواند به هضم مواد غذایی و عملکرد بهتر دستگاه گوارش کمک کند.
۱۰ـ انگور‌فرنگی
آب انگور فرنگی به کاهش التهاب و سوزش معده و هضم بهتر غذا کمک می‌کند؛ زیرا منبع غنی فیبر است.
بیشتر بخوانید: شایع ترین دلایل بی اشتهایی کودکان چیست؟
مراقبت از کودک مبتلا به سوء هاضمه در خانه
در صورتی که فرزندتان از سوزش معده یا سوهاضمه رنج می‌برد می‌توانید به این توصیه‌ها عمل کنید:
- از پوشاندن لباس‌‌های تنگ به ویژه در ناحیه شکم خودداری کنید
- از دارو‌های ضد التهاب مانند ایبوپروفن در رابطه با کودک خودداری کنید، به جای آن استامینوفن را امتحان کنید.
- کودک را به یک رژیم غذایی سالم و سرشار از میوه‌ها و سبزی‌ها عادت دهید
- آب و مایعات فراوان به کودک بنوشانید
- محیطی آرام و سرشار از شادی برای کودک فراهم کنید
مراجعه به پزشک
در صورتی که فرزندتان این علائم را داشت، به پزشک مراجعه کنید:
- اگر کودک بیشتر از یک روز اشتها نداشت
- زمانی که متوجه کاهش وزن کودک شده‌اید
- اگر کودک در بلع غذا دچار مشکل است
- اگر کودک استفراغ می‌کند
- اگر در استفراغ یا مدفوع کودک، خون مشاهده کرده‌اید
- اگر کودک بدون هیچ دلیلی عرق می‌کند
- اگر کودک کمبود آهن دارد
- اگر کودک مشکلات معده مانند زخم معده یا عفونت داشته باشد
با خواندن این مقاله شاید متوجه وجود نشانه‌های سوء هاضمه در کودک خود شده‌اید. اگر این طور است هر چه زودتر دست به کار شوید و تغییرات مفیدی در سبک زندگی و تغذیه کوک ایجاد کنید. لطفا دیدگاه‌ها و تجربه‌های خودتان را از طریق بخش نظرات این مقاله یا سایر شبکه‌های اجتماعی کودکت با ما در میان بگذارید.
