نه گفتن کودکان ، مخالفت ها و عدم حرف شنوی آن‌ها شاید برای والدین عجیب و گاهی آزاردهنده باشد و تکرار چندین‌باره آن در طول روز در نهایت منجر به بحث‌های بیهوده بین کودک و والدین شود. آیا نه گفتن کودکان عادت یا دوره‌ای طبیعی در رشد آن‌هاست؟ برای درک این موضوع، کارشناسان و پزشکان متعددی در دنیا آن را بررسی کرده‌اند و نتایجی به دست آورده‌اند که در این مقاله کودکت، به آن‌ها پرداخته شده است.
نه گفتن کودکان نوپا عادی است
بیشتر بخوانید: روش‌هایی برای صبوری والدین در مقابل رفتارهای کودکان
برای مثال، کودک دو ساله دوست ندارد لباس زیر یا پیراهن آستین کوتاه بپوشد. مادر دلیل را می‌پرسد، اما کودک نمی‌تواند دلیل این مخالفت را واضح توضیح دهد و تنها کاری که می‌تواند بکند این است که لباس‌ها را از مادر بگیرد و با جیغ و فریاد بگوید نه، نه، نه. در چنین شرایطی، مادر باید چگونه رفتار کند؟
اگر شما و کودک نوپایتان مدام در حال چنین مشاجره‌هایی هستید، بدانید که تنها نیستید. براساس مطالعات اخیر در زمینه رشد کودک، کودکان دو تا سه ساله در هر ساعت بیست تا ۲۵ بار با والدین خود بحث می‌کنند. ممکن است حتی با دیدن چنین ارقامی خسته شوید، اما بدانید این مخالفت‌ها جنبه مثبتی هم دارد.
کودکان در این سن متوجه می‌شوند می‌توانند نظر و خواسته‌ای داشته باشند و خود را بیان کنند. بحث کردن یکی از راه‌های کسب اعتماد به نفس است. به یاد داشته باشید، جهان هنوز مکان بزرگ و مرموزی برای کودک است که در آن احساس ضعف می‌کند. نه گفتن کودکان طبیعی است و راهی سالم و طبیعی برای اوست تا کمی احساس کنترل داشته باشد.
با این حال، درگیری‌های مداوم جالب نیست و اغلب حل آن‌ها مشکل است. روش‌های سنتی کارساز نیست؛ اگر خیلی سختگیر باشید یا کودک را مجبور به کار دلخواه خود کنید، باعث ایجاد ترس، عصبانیت و درماندگی در او می‌شوید و چنین رفتاری احتمال مخالفت بیشتر کودک را در پی خواهد داشت.
این راهبردها در کاهش تنش‌ها و بحث‌ها به شما کمک می‌کند:
به جای تمرکز بر نه گفتن کودکان به نکات مثبت توجه کنید
کودک دوست ندارد همیشه نه بشنود. فکر کنید چند بار در روز این کلمه را به او می‌گویید، چند بار به او می‌گویید «برگ گل‌ها رو جدا نکن» یا «روی صندلی سرپا نمون». امر و نهی دیگر کافی است، به‌جای اینکه مدام به کودک یادآوری کنید چه کاری نکند، رفتار و کارهای درست را به او گوشزد کنید. به عبارت دیگر، وقتی با کودک صحبت می‌کنید، بهتر است از جملات مثبت استفاده کنید.
برای مثال به‌جای اینکه بگویید: «لباس‌های جدیدت رو به زمین نمال»، می‌توانید این جمله را جایگزین کنید: «لطفا روی نیمکت بشین». لحن بیان جملات هم مهم است. البته اگر کودک کار خطرناکی انجام دهد، احتمالا با صدای بلند شروع به امر و نهی می‌کنید، اما به یاد داشته باشید، اگر با صدایی آرام و قاطع از او بخواهید کاری را انجام دهد، احتمالا بیشتر به حرف شما گوش می‌دهد.
برای درخواست هایتان دلیل بیاورید
وقتی به کودک دلایل مخالفت خود را می‌گویید، راحت‌تر با مخالفت شما کنار می‌آید. برای مثال، سام ،کودک سه ساله، عاشق بالا رفتن از بارفیکس است، اما اغلب تا نیمه راه می‌رود و دیگر حرکت نمی‌کند. مادر که هفت ماهه باردار است هیچ راهی جز صحبت کردن با او ندارد. او می‌گوید: وقتی به او توضیح می‌دهم به‌خاطر بچه‌ای که در شکمم دارم نمی‌توانم بالا بیایم تا او را بگیرم، معمولا دیگر سعی نمی‌کند مرا قانع کند. بیشتر کودکان این توضیحات ساده را درک می‌کنند. لازم نیست وارد جزئیات شوید، توضیح مفصل باعث می‌شود کودک حرف شما را گوش ندهد یا سردرگم شود.
همیشه شما تصمیم گیرنده نباشید
دادن حق انتخاب به کودک به او این احساس را می‌دهد که بر کارها کنترل کافی دارد. اگر کودک پیش از خوردن شام حاضر نمی‌شود اسباب‌بازی محبوبش را کنار بگذارد، با پرسیدن اینکه دوست دارد همراه غذا شیر بخورد یا آبمیوه، به او نشان دهید هنوز حق انتخاب دارد و شما تصمیم‌گیرنده اصلی نیستید. اگر همیشه با لباس پوشیدن او مشکل دارید، اجازه دهید خودش لباسش را انتخاب کند، حتی اگر با لباس خنده‌داری مواجه شوید. وقتی به کودک حق انتخاب و تصمیم‌گیری می‌دهید، او احساس غرور می‌کند و این احتمال افزایش می‌یابد که در آینده به درخواست‌های شما بله بگوید.
تقلید کردن را تشویق کنید
کودک تقلید از بزرگسالان و همانندسازی با آن‌ها را دوست دارد، شما می‌توانید از این موضوع به نفع خودتان استفاده کنید. برای مثال، اگر او جوراب‌هایش را نمی‌پوشد بگویید: «پاهایم سرد است، می‌خواهم برای گرم شدن جوراب بپوشم. پای تو هم باید خیلی سرد باشد، چرا با هم جوراب‌هایمان را نپوشیم؟» این یکی از بهترین راه‌ها برای ترغیب کودک به همکاری است.
او را بخندانید
زمان‌هایی وجود دارد که نه گفتن کودکان دائمی و غیر منطقی می‌شود. به عنوان مثال می‌خواهید عروسک‌هایش را از او بگیرید چون زمان حمام رفتن است. احتمالا او هرگز نخواهد پذیرفت اما اگر شما بتوانید درخواست خود را به یک بازی تبدیل کنید، در نهایت به جای دعوا و مجادله با خنده به هدف خود می‌رسید. به او پیشنهاد بدهید تا مسیر حمام را لی‌لی کند. بشمارد چه تعداد قدم بزرگ یا کوچک تا آنجا فاصله است یا شعر بچگانه‌ای برای زمان حمام رفتن او بسازید.
به رفتارهای خوب کودک توجه کنید
احتمالا تا به حال برایتان پیش آمده که برای خاتمه دادن به قشقرق کودک در فروشگاه به او وعده شیرینی یا جایزه داده‌اید و احتمالا کودک همان لحظه آرام شده است، اما این روش در طولانی مدت مؤثر نیست. وقتی کودک رفتار نامناسبی دارد و شما برای توقف آن به او وعده جایزه می‌دهید، کودک یاد می‌گیرد از این به بعد برای رسیدن به خواسته‌اش و گرفتن جایزه رفتار نادرستی انجام دهد. بنابراین، بهتر است وقتی کودک رفتار مناسبی دارد، او را غرق در آغوش و بوسه کنید، چرا که توجه مثبت حلال مشکلات است. با کودک حرف بزنید، دلایل را توضیح دهید و با او همدلی کنید.
برای زمان های معمول نه گفتن کودکان آماده باشید
مواقعی وجود دارد که به‌وضوح تشخیص می‌دهید زمان نه شنیدن است. پس وقتی با این موقعیت‌های دشوار مواجه می‌شوید، آماده برخورد و رفتار صحیح باشید.
- زمان خواب نیمروز یا شب
این زمان یکی از مهم‌ترین زمان‌های نه گفتن کودک است، چون وقتی کودک خسته است، بیشتر با شما مجادله می‌کند.
- زمان غذا خوردن
کودک تقریبا همیشه در حال بازی است، توقف بازی و خوردن غذا احتمالا با مخالفت کودک همراه می‌شود.
- ملاقات با دوست جدید یا رفتن به مهد کودک
هر نوع تجربه ناآشنا ممکن است در کودک ترس ایجاد کند.
- در مراکز خرید یا پارک‌های شلوغ
وقتی کودک در مکان‌های شلوغ قرار می‌گیرد، به‌ندرت با چیزی موافقت می‌کند.
- هنگام رفتن به مطب دکتر
فرزند شما آمپول یا داروی بد‌مزه را از آخرین ملاقاتش با دکتر فراموش نخواهد کرد.
توجه به روانشناسی کودک نقش مهمی در تربیت کودک و اصلاح رفتارهای او در آینده دارد. اگر شما هم نظر یا تجربه خاصی درباره نه گفتن کودکان دارید، می‌توانید در قسمت نظرات یا شبکه‌های اجتماعی کودکت آن را با ما در میان بگذارید.
خیلی مطلب خوبی بود.. ممنون..
پسر یک سال و ۹ ماهه من روزانه بارها رو بارها از کلمه نه استفاده می‌کنه.. ما معمولا این روند رو به یه بازی کلامی تبدیل می‌کنیم و ایشون تو اوج عصبانیت و به قولی بدقلقی شروع به خندیدن و ادامه بازی به روش ما می‌کنه..
ممنون که راه‌های دیگه ای هم پیش پامون گذاشتید🌹