چگونه انگیزه کودکان را در آموزش از راه دور افزایش دهیم؟

«فرزند من از یادگیری به شیوه آموزش از راه دور سر باز می‌زند!» بسیاری از کودکان در آموزش از راه دور عملکرد خوبی ندارند. آن‌ها نمی‌توانند بر درس تمرکز کنند و بی‌انگیزه‌اند. در ادامه به دلایلی که آموزش از راه دور برای این دسته از کودکان کارساز نیست اشاره خواهد شد. همچنین نکاتی بیان می‌شود که به نقش والدین در آموزش از راه دور فرزندان پرداخته می‌شود.

چرا گاهی نقش والدین در آموزش از راه دور موفق نیست؟

بسیاری از والدین شاغل آموزش از راه دور را با اضطراب و نگرانی‌ مساوی می‌دانند. با تعطیلی ناگهانی مدارس، که کودکان مجبور شدند از خانه و صرفاً ازطریق منابع اینترنتی/آنلاین یادگیری را دنبال کنند، بسیاری از والدین شاغل دچار اضطراب شدند. چرا که نقش والدین در آموزش از راه دور فرزندان پررنگ تر شد.

اما موضوع اصلی آموزش از راه دور نیست. کودکی که انگیزه کافی برای یادگیری دارد نوع آن (آنلاین یا حضوری) برایش تفاوت چندانی ندارد. اما چرا کودکان در شیوه آموزش از راه دور انگیزه کمتری دارند؟

نقش والدین در افزایش انگیزه کودکان برای آموزش از راه دور

انگیزه چیست؟

سیستم پاداش مغز مسئول انگیزه است. سیستم پاداش به گروهی از ساختارهای مغزی اشاره دارد که در برابر محرک‌های تقویت‌کننده یا لذت‌بخش فعال می‌شوند. وقتی افراد در معرض محرکی لذت‌بخش قرار می‌گیرند، مغز شروع به افزایش آزادسازی دوپامین می‌کند. درنتیجه فعالیت مناطق مغزی مرتبط با دوپامین افزایش می‌یابد. دوپامین مغز را فعال می‌کند و به آن انرژی انجام کار می‌دهد. وقتی سطح دوپامین پایین است، فرد احساس می‌کند دوست ندارد هیچ کاری انجام دهد.

استرس یکی از بزرگ‌ترین دشمنان دوپامین است. استرس مغز کودک را از دوپامین تهی می‌کند. همچنین اضطراب کارکرد مغز را مختل می‌کند. حتی درصورتی‌که کودک را وادار کنید بنشیند و درس بخواند، چیزی یاد نمی‌گیرد. چون بخشی از مغز که مسئول تفکر است دچار اختلال شده است.

در ماه مارس سال 2020، جهان زیر و رو شد. مدارس تعطیل شدند و دانش‌آموزان بدون آمادگی قبلی با آموزش آنلاین مواجه شدند. این اتفاق برای معلمان، دانش آموزان و والدین تجربه‌ای استرس‌زا بود. در رأس آن، بسیاری از والدین درمورد کار، دور‌کاری یا از دست دادن شغلشان نگران بودند.

استرس مسری است. وقتی والدین استرس دارند، اغلب فرزندان رفتارهای پر‌استرس آن‌ها را بازتاب می‌دهند. همراه شدن این دو نوع استرس باعث کاهش سطح دوپامین کودکان می‌شود. پس بی‌انگیزه شدن بسیاری از آن‌ها غیرمنتظره نیست. و اینجا می‌شد تاثیر و نقش والدین در آموزش از راه دور فرزندان را دید.

عامل دیگر ایجاد استرس والدین و تلاش آن‌ها برای کنترل رفتارهای کودکان است. در جریان این بحران، والدین به‌حق نگران تحصیل فرزندانشان‌اند. در خانه ماندن والدین و کودک به این معناست که ممکن است والدین نگران مدام به کودک غر بزنند و به او فشار بیاورند که درس بخواند!

داشتن احساس از دست رفتن کنترل منشاء عظیم استرس است. وقتی درباره تکالیف، برنامه درسی کلاس‌ها، کارهای روزمره خانه و موارد دیگر دائماً به کودک غر بزنید، احساس می‌کند تسلطی بر زندگی خود ندارد. ممکن است منظور شما کنترل کردن زندگی او نباشد، اما مهم برداشت اوست.

این سه منشأ استرس در کنار هم باعث می‌شود اضطرابی طولانی و غیرقابل‌کنترل ایجاد شود.

پیشنهاداتی برای ارتقای نقش والدین در آموزش از راه دور

برای انگیزه دادن به کودکان و کاهش استرس والدین شش راهکار ارائه می‌شود:

1. استرس خود را مدیریت کنید

مدیریت استرس برای سلامت خود و همچنین سلامت روان فرزندانتان مفید است. وقتی راه‌های مثبت مدیریت اضطراب را به نمایش می‌گذارید، کودک مهارت‌های مدارا با استرس را می‌آموزد و تاب‌آوری خود را بالا می‌برد. با استفاده از روش‌هایی مانند تنفس عمیق، ورزش کردن، مراقبه و تمرین ذهن‌آگاهی می‌توانید به مدیریت استرس‌ کمک کنید.

2. دست از کنترل کردن کودک بردارید

رها گذاشتن کودک برایتان ترسناک است. شما بهترین‌ها را برای فرزندانتان می‌خواهید. اغلب برای محافظت از آن‌ها رفتارهای کودکان را کنترل می‌کنید. اما نیت خوبتان اغلب باعث استرسی می‌شود که انگیزه کودک را تضعیف می‌کند و توانایی یادگیری او را می‌کاهد.

3. کودکان را به یادگیری ترغیب کنید

آیا تاکنون نوزاد یا کودک نوپای بی‌انگیزه دیده‌اید؟ من که ندیده‌ام! کودکان کنجکاو به دنیا می‌آیند و عاشق یادگیری‌اند. اگر کودک از انجام تکالیفش سرپیچی می‌کند، بر یادگیری او تمرکز کنید. رفتن به مدرسه نباید به معنی تکلیف نوشتن و نمره خوب گرفتن باشد، بلکه هدف مدرسه رفتن فقط یادگیری است. نمره مهم هست، اما برای آنکه کودک انگیزه درونی برای درس خواندن داشته باشد باید ابتدا از یادگیری لذت ببرد.

آن‌ها را به یادگیری ترغیب کنید و از تکالیف برای تقویت دانششان استفاده کنید. اگر همچنان از انجام تکالیفشان سر باز زدند، بگذارید با پیامدهای طبیعی آن مواجه شوند. کودکان وقتی با پیامدهای طبیعی مواجه شوند سریع یاد می‌گیرند. آن‌ها یاد می‌گیرند بین علت (انجام ندادن تکالیف) و معلول (پیامدهای آن در مدرسه) ارتباط وجود دارد.

4. بر رابطه تمرکز کنید، نه بر تکالیف

داشتن رابطه صمیمی والد و فرزندی در دوران کودکی لازمه داشتن زندگی موفق و شاد است. زندگی کودک ابداً خالی از استرس نیست. افراد زیادی ممکن است موجب پریشانی کودک شوند، اما تنها والدین‌اند که می‌توانند به کودک عشق بورزند و حتی هنگام شکست به او احساس امنیت دهند. برای کودکتان پناهگاه امنی باشید تا او مشتاقانه به سویتان بیاید، نه آنکه از شما مخفی شود.

5. در آموزش از راه دور نقش والدینی حمایت‌گر داشته باشید

وقتی کودک انگیزه یادگیری ندارد، به‌جای تحقیر، از او حمایت کنید. به کودک کمک کنید منشاء استرس را پیدا کند و درباره‌اش حرف بزند. آگاه شدن از استرس اولین گام برای مهار کردن آن است.

6. محیطی عاری از استرس برای آموزش از راه دور فراهم کنید

راه‌های دیگر برای کاهش استرس عبارت‌اند از: رژیم غذایی متعادل، خواب کافی و مطالعه کردن در محیطی آرام. اگر والدین بتوانند استرس خود را مدیریت کنند و در هر شرایطی کودک را حمایت کنند، افزایش انگیزه برای بهتر یاد گرفتن از راه دور چندان سخت نخواهد بود.

شما نمی‌توانید تا ابد دستگیر کودکانتان باشید. هرچه زودتر آن‌ها مستقل و مسئولیت‌پذیر بودن در تحصیل را بیاموزند، بیشتر می‌توانند خودجوش و باانگیزه باشند.