اگر از والدین بپرسید بزرگ‌ترین چالشی که در سال‌های اولیه زندگی فرزندشان با آن مواجه می‌شوند چیست، به طور قطع پاسخ خواهند داد: غذا خوردن! کودکان خردسال معمولا در غذا خوردن کمی دمدمی مزاج و بدخلق هستند، به ویژه اگر به تازگی از شیر گرفته شده یا تغذیه با غذاهای جامد را شروع کرده باشند. هر پدر و مادری تلاش می‌کند وعده‌های غذایی فرزندش سالم، کامل و برای هضم آسان باشد. اما در عین حال، اشتباهات تغذیه‌ای رایجی مثلا تغذیه بیش از اندازه، وجود دارد که مانع تغذیه سالم کودک است و باید از آن اجتناب کرد. در این مقاله کودکت، به اشتباهات رایج در تغذیه کودک زیر یک سال و راه‌های اجتناب از آن‌ها پرداخته می‌شود.
نکات مهم در مورد تغذیه کودک زیر یک سال
متخصصان کودک معتقدند، برای اینکه کودکان تغذیه کافی و سالمی داشته باشند، لازم است والدین این نکات را به خاطر بسپارند.
غذاهای جامد را خیلی زود به تغذیه نوزاد اضافه نکنید
عقیده‌ای رایج اما اشتباه بین والدین وجود دارد که تغذیه کودک زیر یک سال با غذاهای جامد احساس سیری بیشتری برای کودک دارد و به خواب بهتر او کمک می‌کند. به همین دلیل، برخی والدین قبل از ۴ تا ۶ ماهگی غذاهای جامد را به تغذیه نوزاد اضافه می‌کنند. اما متخصصان کودک این موضوع را توصیه نمی‌کنند و معتقدند غذاهای جامد در سنین پایین‌تر خواب طولانی‌تری را برای نوزاد به همراه نخواهد داشت.
توصیه می‌شود نوزادان در ۴ الی ۶ ماه اول زندگی فقط با شیر (شیر مادر یا شیر خشک) تغذیه شوند و شروع تغذیه با غذای کمکی بعد از این مدت اتفاق بیفتد.
قبل از شش ماهگی، از سرلاک استفاده نکنید
سرلاک یکی از بهترین غذاهای کودکان است، به همین دلیل، بسیاری از والدین خیلی زود سرلاک را به تغذیه نوزاد اضافه می‌کنند. در واقع، سرلاک به عنوان یک غذای مغذی و بی‌خطر برای نوزادان شناخته می‌شود و بسیاری از والدین پیش از شش ماهگی آن را به غذای نوزاد اضافه می‌کنند. اما متخصصان کودک این موضوع را نیز تایید نمی‌کنند. پیش از شش ماهگی، دستگاه گوارش نوزاد به قدر کافی رشد نکرده است و تغذیه کودک با سرلاک منجر به یبوست و بدغذایی کودک می‌شود.
اگر فکر می‌کنید نوزاد بعد از تغذیه با شیر به قدر کافی سیر نمی‌شود، دفعات شیر خوردن او را افزایش دهید. همچنین، اگر فکر می‌کنید به قدر کافی شیر ندارید، ممکن است نوزاد نیاز به شیر خشک داشته باشد. در این مورد بهتر است با پزشک مشورت کنید. برخی از متخصصان برای درمان ریفلاکس معده نوزادان توصیه می‌کنند از شیشه برای دادن سرلاک به آن‌ها استفاده شود. اگرچه این روش ریفلاکس معده کودک را بهبود می‌بخشد، ولی بهتر است قبل از انجام هر کاری با پزشک مشورت کنید.
درباره بالا آوردن در تغذیه کودک زیر یک سال ، بیش از اندازه نگران نشوید
اگرچه بالا آوردن نوزاد بعد از هر بار شیر خوردن ممکن است برای شما نگران‌کننده باشد، با وجود این، متخصصان کودک به والدین توصیه می‌کنند در این‌باره بیش از اندازه نگران نباشند، چرا که بالا آوردن شیر یا غذاهای دیگر در نوزادان امری طبیعی است. این وضعیت رفلاکس یا بازگشت اسید معده نام دارد و مشکلی نسبتا معمول و رایج است. علت بروز این مسئله خیلی ساده است، دریچه‌ای که مری را به معده متصل می‌کند هنوز در کودکان کارکرد درستی ندارد و باعث می‌شود غذا از معده به دهان برگردد. این مشکل به مرور زمان و بدون نیاز به دارو برطرف می‌شود. توصیه می‌شود بعد از هر بار تغذیه باد گلوی کودک را بگیرید.
غذاهای جامد را خیلی دیر به تغذیه نوزادان اضافه نکنید
همانطور که تغذیه زودهنگام نوزادان با غذاهای جامد اشتباه است، به تاخیر انداختن آن هم بعد از شش الی نه ماهگی توصیه نمی‌شود. پزشکان معتقدند به تاخیر انداختن تغذیه نوزادان با غذاهای جامد بعد از نه ماهگی ممکن است منجر به غذاگریزی، بیزاری از غذا، در کودکان شود. این به آن معناست که کودک در آینده ممکن است با مشکلات زیادی در زمینه بافت و طعم و مزه غذاها مواجه شود.
به یاد داشته باشید، حتی بعد از شروع غذای کمکی هم باید تغذیه با شیر (چه شیر مادر و چه شیر خشک) ادامه پیدا کند. اما موضوع مهم این است که نوزاد با مزه و طعم غذاهای دیگر آشنا شود.
مراقب خطر خفگی در کودکان باشید
بسیاری از غذاهای معمولی و به ظاهر بی‌ضرر ممکن است برای کودکان خطر خفگی داشته باشند. وقتی کودک بزرگ‌تر می‌شود، با دستانش غذا را انتخاب می‌کند و در دهانش می‌گذارد. این زمانی است که باید بیش از هر وقت دیگری مراقب خفگی کودک با غذا باشید. اگرچه نوزاد شروع به جویدن غذا می‌کند، اما دندان‌هایش هنوز به طور کامل رشد نکرده است. برای جلوگیری از خطر خفگی، از دادن لقمه‌های بزرگ به کودک خودداری کنید و اجازه ندهید کودک وقتی دراز کشیده است غذا بخورد.
با غذاهای بیش از حد سالم کودکان را تغذیه نکنید
یک اشتباه شایع بین والدین امروزی نگرانی بیش از اندازه درباره سالم بودن تغذیه کودک زیر یک سال است. این دغدغه منجر به انتخاب غذاهای کم‌چربی، ارگانیک و مواد اصلاح‌شده ژنتیکی (مانند میوه‌های بدون هسته و بی‌دانه) می‌شود. با وجود این، متخصصان معتقدند کودکان به غذاهای طبیعی و واقعی بیش از هر چیزی نیاز دارند.
از دادن غذاهای کم‌چربی (برای مثال، کره کم‌چربی) به کودکان پرهیز کنید، چرا که کودکان برای رشد نیاز به مواد غذایی کامل و سالم دارند. همچنین، محدود کردن وعده‌های غذایی کودک به سبزیجات و میوه‌ها شیوه درستی محسوب نمی‌شود. اگرچه این مواد مغذی هستند، اما با خوردن آن‌ها کودک احساس سیری می‌کند و مصرف مواد عذایی ضروری دیگر مثل گوشت، لبنیات و منابع پروتئین گیاهی مانند حبوبات کاهش می‌یابد.
اجازه دهید کودک خودش مستقل غذا بخورد
یکی از اشتباهات والدین، که ارتباط مستقیمی با مشکل چاقی در دوران کودکی دارد، این است که اجازه نمی‌دهند کودک خودش به تنهایی و مستقل غذا بخورد. براساس جدیدترین تحقیقات، کودکانی که به مدت طولانی والدین به آن‌ها غذا داده‌اند بیش از بقیه در معرض خطر چاقی در بزرگسالی قرار دارند. این مسئله عمدتا به این دلیل اتفاق می‌افتد که وقتی والدین به کودک غذا می‌دهند کودک متوجه این موضوع نمی‌شود که آیا سیر شده یا به قدر کافی غذا خورده است.
در حالی که اگر خودش به تنهایی غذا بخورد، می‌تواند مقدار غذایی را که می‌خورد کنترل کند. پزشکان توصیه می‌کنند کودکان از ۸ الی ۹ ماهگی به تنهایی غذا خوردن را شروع کنند. نشانه‌هایی مانند اینکه کودک توانایی ثابت نگه داشتن سر و گرفتن غذا با دست یا انگشت را دارد یا کودک می‌تواند به تنهایی قاشق در دست بگیرد نشان می‌دهد کودک می‌تواند غذا خوردن مستقل را آغاز کند.
غذاهای آلرژی‌زا را از تغذیه کودک زیر یک سال حذف کنید
بعضی از غذاهای شایع و مغذی ممکن است منجر به ایجاد حساسیت غذایی در کودکان شود. اگرچه بسیاری از متخصصان به خاصیت آلرژی‌زایی برخی از مواد غذایی مانند بادام زمینی، صدف و سفیده تخم مرغ برای کودک معتقد نیستند، اما قبل از شروع تغذیه کودک با این مواد با پزشک متخصص مشورت کنید. همچنین، اگر کودک سابقه حساسیت دارد یا در بستگان و نزدیکانتان سابقه آلرژی یا اگزما وجود دارد، لازم است برای تغذیه کودک با مواد آلرژی‌زا مراقبت بیشتری داشته باشید.
بیش از حد از آبمیوه استفاده نکنید
چون آبمیوه ماده‌ای مغذی و غنی از مواد معدنی است، بیشتر والدین از آبمیوه برای تغذیه کودکان استفاده می‌کنند. متخصصان کودک توصیه می‌کنند پدر و مادرها از دادن آبمیوه به کودکان خودداری کنند. به جای آن، از میوه‌های تازه به صورت تکه‌ای یا پوره‌شده استفاده کنند. استفاده از آبمیوه (به ویژه آبمیوه‌های صنعتی) برای تغذیه کودک زیر یک سال کالری اضافی وارد بدن او می‌کند و موجب بروز مشکلاتی مانند چاقی و پوسیدگی دندان در کودکان می‌شود.
