روش های فرزند پروری والدین می‌تواند روی خیلی از مسائل مربوط به فرزندتان تاثیر بگذارد، از رشد جسمی کودک گرفته تا احساسی که او راجع به خودش دارد. مهم این است که اطمینان حاصل کنید که روش های فرزند پروری شما موجب رشد و توسعه سالم و اصولی کودک خواهد شد؛ زیرا روش‌های ارتباط و تعامل شما با کودک و نحوه تربیت او تمام زندگی او را تحت تاثیر قرار می‌دهد. روش های فرزند پروری طبق نظر محققان شامل چهار نوع است:
- مقتدرانه
- مستبدانه
- سهل‌گیرانه
- بی‌اعتنا
هر کدام از این روش های فرزند پروری رویکرد متفاوت و ویژگی‌های متفاوتی در جهت تربیت کودک و با سایر روش‌ها تمایز اساسی دارد که در ادامه به آن خواهیم می‌پردازد.
انواع روش های فرزندپروری
والدین مستبد
- آیا باور دارید که کودک باید تنها دیده شود نه اینکه شنیده شود.
- احساسات کودک را در نظر نمی‌گیرید.
- هنگامی که پای قوانین به میان می‌آید؛ مرغ شما تنها یک پا دارد.
اگر هر کدام از این ویژگی‌ها را دارید، احتمالا شما یک پدر و مادر مستبد هستید. این پدر و مادر‌ها معتقدند که بچه‌ها باید بدون هیچ قید و شرطی قوانین را دنبال کنند. در بین والدین مستبد گفتن این جمله «چون من می‌گم» زمانی که کودکان از انجام قوانین سرپیچی می‌کنند، رایج است. آنها به گفت و گوی متقابل علاقه ندارند و تمرکزشان فقط بر اطاعت بی چون و چرا است. آنها همچنین به کودکان اجازه مداخله در چالش‌های حل مسئله و مشکلات را نمی‌دهند. در عوض آنها قوانین را اجرا و در عملی کردن عواقب توجه کمی به رای و نظر کودک دارند. کودکانی که با والدین مستبد زندگی می‌کنند، اغلب موارد از قوانین پیروی می‌کنند؛ اما اطاعت آنها در درجه اول اهمیت دارد.
بیشتر بخوانید: سبک های فرزند پروری مختلف در والدین را تا چه اندازه می شناسید؟
فرزندان والدین مستبد بیشتر در معرض خطر مشکلات مربوط به رشد عزت‌نفس قرار دارند. زیرا نظرات آنها ارزشی ندارد. همچنین ممکن است حالت‌های پرخاش‌جویانه یا تهاجمی آنها بیشتر شود و به جای فکر کردن درباره چگونگی انجام کار‌ها بر خشم خود نسبت به پدر و مادر تمرکز می‌کنند. از آنجایی که روش های فرزند پروری این والدین به شدت سخت‌گیرانه است، فرزندان آنها برای فرار از تنبیه تبدیل به دروغگویان حرفه‌ای می‌شوند.
والدین مقتدر
- تلاش زیادی برای ایجاد و حفظ رابطه مثبت با فرزندان خود انجام می‌دهید.
- دلیل تدوین قوانین خود را توضیح می‌دهید.
- قوانین را اجرا و عواقب آن را اعمال می‌کنید؛ اما احساسات فرزندان خود را در نظر می‌گیرید.
بیشتر بخوانید: شیوه های فرزند پروری؛ چرا سبک فرزند پروری مقتدرانه بهترین روش است؟
اگر دارای این ویژگی‌ها هستید، در فهرست والدین مقتدر قرار می‌گیرید. این والدین معمولا قوانینی را تدوین می‌کنند و عواقب سرپیچی از آن را به اطلاع فرزندان خود می‌رسانند و به احساسات و نظرات کودک ارزش می‌دهند. والدین مقتدر وقت و انرژی زیادی برای جلوگیری از بروز مشکلات رفتاری در کودکان صرف می‌کنند. همچنین از روش‌هایی برای تقویت رفتار‌های خوب مانند سیستم پاداش و تعریف و تمجید بهره می‌گیرند. بچه‌های پرورش‌یافته در این خانواده بسیار شاد و موفق هستند. همچنین این کودکان تصمیمات بهتری می‌گیرند و خطرات ایمنی را در ارتباط با خودشان بررسی می‌کنند.
والدین سهل‌گیر
کدام از این ویژگی‌ها در شما صدق می‌کند؟
- آیا قوانین را تنظیم می‌کنید ولی به ندرت آنها را عملی خواهید کرد؟
- بیشتر وقت‌ها عواقب کار یا رفتار‌های کودک را گوشزد نمی‌کنید.
- فکر می‌کنید هر چه کمتر دخالت کنید، فرزندتان بیشتر و بهتر می‌آموزد.
اگر این ویژگی‌ها را دارید، شما یک پدر و مادر سهل‌گیر هستید. آنها بسیار آرام و سهل‌گیر هستند و اغلب زمانی که مشکل جدی وجود داشته باشد، وارد عمل می‌شوند. آنها با گذشت هستند و حرفشان این است که «بچه‌ها، بچه هستند» و زمانی که پای تنبیه به میان می‌آید، ممکن است آن را به تاخیر بیندازند و چندان جدی نگیرند. ممکن است به دنبال التماس و خواهش کودک، امتیازاتی به او دهند یا در صورتی که کودک قول دهد رفتار خوبی داشته باشد، بیشتر از زمان معمول به او فرصت بازی و تفریح دهند. این والدین بیشتر در نقش یک دوست ظاهر می‌شوند تا پدر و مادر. آنها فرزندانشان را تشویق می‌کنند تا درباره مشکلاتشان صحبت کنند اما تلاش مثبت و مفیدی برای اینکه کودکان دست از انتخاب‌های نادرست و رفتار‌های ناشایست بردارند، انجام نمی‌دهند.
بیشتر بخوانید: چگونه سبک فرزند پروری می‌تواند سلامت شما را تحت تاثیر قرار دهد؟
روش های فرزند پروری سهل‌گیرانه والدین احتمالا باعث افت و مشکلات تحصیلی کودکان خواهد شد. همچنین این کودکان مشکلات رفتاری دارند؛ زیرا مفهوم مسئولیت و اجرای قوانین را متوجه نمی‌شوند. آنها عزت‌نفس کمی دارند و غمگین و ناراحت هستند. این کودکان همچنین مشکلات جسمی بیشتری دارند و در معرض چاقی قرار دارند؛ چون پدر و مادر‌های سهل‌گیر نمی‌توانند مانع خوردن خوراکی‌های ناسالم توسط کودکان شوند. همچنین پوسیدگی‌های دندان این کودکان بیشتر از سایر بچه‌ها است؛ زیرا والدین آنها توجه چندانی به سلامت دهان و دندان فرزندان ندارند.
والدین بی‌اعتنا
آیا این گفته‌ها برای شما آشنا است؟
- به ندرت از فرزندتان راجع به مدرسه یا تکالیف درسی او می‌پرسید.
- به ندرت از اینکه فرزندتان کجاست یا همراه چه کسی است، مطلع هستید.
- وقت زیادی را با فرزندتان سپری نمی‌کنید.
بیشتر بخوانید: راهنمای کامل اصول و استراتژی فرزند پروری تا ۱۸ سالگی
اگر این ویژگی‌ها را دارید، جزو والدین بی‌اعتنا محسوب می‌شوید. قوانین کمی وجود دارد؛ کودکان راهنمایی، پرورش، تربیت و توجه والدینی کمی دریافت می‌کنند. والدین بی‌اعتنا انتظار دارند که کودکان بدون هیچ حمایتی رشد کنند. آنها وقت و انرژی زیادی صرف نیاز‌های اولیه کودک نمی‌کنند. والدین بی‌اعتنا بسیار بی توجه هستند، اما این مسامحه و غفلت، چندان عامدانه نیست. در برخی از موارد، والدین بی‌اعتنا هیچ اطلاعی درباره تربیت کودکان ندارد و گاهی آنها به شدت غرق مسائل کاری و پرداخت صورت‌حساب‌ها و مدیریت خانواده هستند و به کودکان توجهی ندارند. این کودکان مشکلاتی زیادی در زمینه عزت‌نفس دارند و در مدرسه معمولا ضعیف عمل می‌کنند و مشکلات رفتاری بی‌شماری دارند و میزان شادی آنها بسیار کم است.
همان طور که در این مقاله خواندیم روش های فرزندپروری والدین می‌تواند زندگی فردی و اجتماعی کودکان را برای تمام عمر تحت تاثیر قرار دهد. اگر پیشنهاد یا تجربه‌ای در این زمینه دارید، لطفا از طریق شبکه‌های اجتماعی کودکت با ما در میان بگذارید.
