معمولا تصور رایج در جامعه اینگونه است که پدر نقش نان‌آور خانه را ایفا می‌کند و مادر وظیفه تربیت و مراقبت از فرزندان را بر عهده دارد. در اکثر جوامع، مادرها مسئول تربیت کودک‌اند، چرا که سال‌های اول زندگی کودک بیشتر به مادر وابسته است، اما حقیقت این است که پدر و مادر هر دو در رشد و پیشرفت کودک نقش دارند و پدر نقش مهمی در تبدیل شدن کودک به بزرگسالی سالم و متعادل ایفا می‌کند. در این مقاله کودکت، درباره اهمیت نقش پدر در تربیت فرزند صحبت خواهد شد.
اهمیت نقش پدر در زندگی کودک
براساس مطالعات انجام‌شده، کودکانی که پدرشان نقش پررنگی در زندگی آن‌ها ایفا می‌کند، اعتماد به نفس بیشتری دارند، از لحاظ عاطفی امنیت بیشتری دارند و در ایجاد و حفظ روابط اجتماعی، موفق‌تر عمل می‌کنند. نمرات تحصیلی، مهارت‌های اجتماعی و عملکرد ذهنی این کودکان بهتر از کودکانی است که کمتر با پدر خود ارتباط دارند. اهمیت نقش پدر در تربیت فرزند انکارناشدنی است، چرا که در طول بازی‌هایی که با پدرشان انجام می‌دهند، یاد می‌گیرند رفتارشان را مدیریت و تنظیم کنند.
نقش پدر در رشد و پیشرفت کودک چیست؟
در ادامه به بررسی نقش‌های اصلی پدر در رشد و تربیت کودک می‌پردازیم:
پشتیبان و محافظت کننده
پدری که در زندگی کودک نقش پررنگی دارد، چه از نظر جسمی و فیزیکی و چه از نظر روانی و عاطفی، برای فرزند خود حس امنیت و آرامش ایجاد می‌کند. هنگامی که کودک می‌داند پدر مراقب و حامی اوست، دیگر مهم نیست در چه موقعیتی قرار دارد، حس اعتماد، امنیت و ثبات برای کودک ایجاد می‌شود که با چیز دیگری جایگزین نخواهد شد.
معلم و آموزگار
پدر وظیفه دارد اصول اولیه و ارزش‌ها را به کودکان آموزش دهد تا در زندگی از آن‌ها پیروی کنند. این وظیفه پدر است که کودک را آماده کند تا با واقعیت زندگی روبه‌رو شود و نظم و انضباط، احترام و رفتار خوب را رعایت کند. اگر پدر نقش خود را به‌خوبی ایفا کند، کودک انگیزه بیشتری پیدا خواهد کرد تا این مهارت‌ها را تمرین کند و به فرد موفق‌تری در جامعه تبدیل شود.
بیشتر بخوانید: چالش های پدر شدن چیست و چگونه باید با آن‌ها کنار آمد؟
الگو
کودکان همیشه رفتار و کردار والدین را تحت نظر دارند. به همین دلیل، پدر الگویی مهم در زندگی فرزندان است. به‌خصوص برای پسرها که از رفتار پدر یاد می‌گیرند که یک مرد در جامعه چگونه باید رفتار کند.
پسران معمولا رفتار پدر را تقلید می‌کنند و سعی می‌کنند در بزرگسالی به مردانی با ویژگی‌های پدر تبدیل شوند و دختران هم از پدر به عنوان الگویی برای یافتن همسری که ویژگی‌های مشابه او داشته باشد استفاده می‌کنند. بنابراین، پدرها باید الگوی رفتاری خوبی برای فرزندانشان باشند تا پسرانی مهربان، خوش‌رفتار و باشخصیت تربیت کنند. دختران هم از رفتار پدر می‌فهمند که یک مرد، ضمن اینکه در برابر مسائل و مشکلات قوی و حامی است، باید نسبت به زنان مهربان و خوش‌رفتار نیز باشد.
دوست و رفیق
برقراری رابطه‌ای امن و سالم با کودک در دوران کودکی می‌تواند به رابطه‌ای دوستانه در زمان بزرگسالی تبدیل شود. البته همیشه لازم است حد و مرزها را رعایت کنید تا فرزندانتان از رابطه صمیمی و دوستانه سوءاستفاده نکنند. تجربه نشان می‌دهد کودکانی که با والدین خود رابطه دوستانه و صمیمی دارند کمتر احتمال دارد از مسیر درست خارج شوند و عادات نامناسب پیدا کنند. معمولا این کودکان کمتر دچار افسردگی می‌شوند و راهنمایی کردن آن‌ها آسان‌تر است.
همبازی
معمولا وظیفه سرگرم کردن، بازی کردن و فعالیت‌های فیزیکی کودک بر عهده پدر است. پدرها از سروکله زدن با کودکان و بالا رفتن و آویزان شدن کودک از سر و کول خود لذت می‌برند. کودک هم دوست دارد بازی و فعالیت‌های فیزیکی خود را در کنار پدر خانواده سپری کند. پدران می‌توانند هنگام بازی کردن مهارت‌های حل مسئله را به کودک آموزش دهند. بازی کردن با کودکان به آن‌ها کمک می‌کند انعطاف‌پذیرتر شوند، تناسب اندام بهتر و عضلات قوی‌تری داشته باشند و هماهنگی دست و چشم آن‌ها تقویت شود. همچنین، یاد می‌گیرند از قوانین پیروی کنند و هنگام بازی یا ورزش، با دیگران همکاری کنند.
راهنما و مشاور
پدر فقط نقش دوست و همبازی را ایفا نمی‌کند، بلکه هنگام نیاز در نقش مشاور و راهنمای بچه‌ها نیز عمل می‌کند. این موضوع، به‌خصوص وقتی بچه‌ها نسبت به چیزی سردرگم می‌شوند، اهمیت پیدا می‌کند. در این مواقع، پدر می‌تواند در نقش مشاور مسائل را برای کودکان توضیح دهید تا آن‌ها وضعیت را بهتر درک کنند.
برای اینکه کودک ارتباطی راحت با والدین داشته باشد و بتواند مشکلاتش را بدون نگرانی با آن‌ها در میان بگذارد، بهتر است والدین مثال‌هایی از دوران کودکی خود و مشکلات مربوط به آن دوران برای کودک بزنند. به کودکان کمک کنید مشکلات شخصی یا مربوط به مدرسه خود را با اعتماد به نفس پیگیری و حل کنند. راه صحیح رسیدگی به مشکلات را به کودکان نشان دهید. به آن‌ها اطمینان دهید کنارشان خواهید بود. رعایت این موارد نقش مهمی در رشد عاطفی، روانی و معنوی کودکان ایفا خواهد کرد. به آن‌ها کمک خواهد کرد که حل مسئله را یاد بگیرند.
بیشتر بخوانید: نقش پدر در تربیت کودک تا چه اندازه موثر است؟
مربی
اولین مربی زندگی فرزندانتان باشید و مهارت‌های مهم زندگی را به آن‌ها آموزش دهید. شنا کردن، دوچرخه‌سواری، تعمیرات ابتدایی وسایل و خلاقیت را به آن‌ها یاد دهید. چیزهای زیادی وجود دارند که پدرها می‌توانند به کودکان آموزش دهند.
کودکان معمولا برای راهنمایی گرفتن به والدین مراجعه می‌کنند و برای گرفتن تایید از والدین به‌سختی تلاش می‌کنند و منتظر می‌مانند. در این راه، باید مشوق و ثابت‌قدم باشید و فرصت‌های زیادی را برای تشویق کودک به وجود آورید.
همسر و شریک زندگی
همسر خوب بودن الگوی مناسبی برای آموزش به فرزندان است، چیزی که اغلب نادیده گرفته می‌شود. اگر پدر و مادر رابطه خوبی با هم داشته باشند، همکاری کنند و هماهنگی و وحدت را در خانه ایجاد کنند، کودک از رشد در چنین محیطی بدون شک سود خواهند برد. در خانواده‌هایی که پدر و مادر هر دو در تربیت و آموزش کودک دخیل نیستند، معمولا تعادل خوبی وجود ندارد. در این خانواده ها احتمال اینکه کودکان به سمت رفتارهای نادرست بروند و دچار اضطراب شوند بیشتر است. فراموش نکنید کودکانی که در محیط ناآرام و پرتنش رشد می‌کنند سلامت جسمی و روانی کمتری خواهند داشت.
بیشتر بخوانید: تاثیر روابط والدین بر فرزندان : بچه‌ها با مشاهده پدر و مادر خود، چه چیزهایی را یاد می گیرند؟
مردان و زنان شبیه هم نیستند و هر کدام نقش خاصی در تربیت فرزندان بازی می‌کنند. پدر و مادر در تربیت فرزندان مکمل یکدیگرند، ممکن است رویکردهایی که پدر و مادر نسبت به فرزند پروری دارند با یکدیگر متفاوت باشد، اما هنگامی که این دو در کنار هم قرار می‌گیرند، می‌توانند برای فرزندان بهترین روش باشند.
در حالی که مادران بیشتر گوش به زنگ و مراقب فرزندان‌اند، پدران اجازه انجام کارهای پرریسک‌تری را به کودک می‌دهند. این دو در کنار هم تعادل را برقرار می‌کند. بنابراین، وقت آن رسیده است که به عنوان پدر بیشتر با فرزندان خود ارتباط و تعامل برقرار کنید. همچنین به نقش پدر در تربیت فرزند خود بیشتر تعمق کنید. با این کار، نه تنها به آن‌ها کمک می‌کنید تا به صورت مطلوب و متعادل رشد کنند، بلکه خاطراتی را با هم خواهید ساخت که در تمام عمر از به خاطر آوردن آن‌ها لذت خواهید برد.
