ممکن است همه ما تا به حال با کودکان با استعداد برخورد داشتهایم یا حتی ممکن است فرزند خود ما در دسته کودکان با استعداد قرار بگیرد. این که بتوانیم تشخیص بدهیم که فرزند ما در دستهبندی کودک باهوش قرار میگیرد، میتواند تاثیر بسزایی در تربیت آینده او خواهد داشت. برای تشخیص کودکان با استعداد میتوان از تست هوش (تست آی کیو) استفاده کرد یا با شناختن ویژگی های کودکان با استعداد خیلی زودتر برای اتخاذ روشهای درست تربیت کودک اقدام کرد.
عدهای از کودکان معمولا دارای توانایی یادگیری سریعتر از همسالان خود هستند. شاید والدین این کودکان با خودشان بگویند که حتما کودکشان باهوشتر و با استعدادتر از همسالان خود هستند. پدر و مادرها از اینکه کودکشان به طور معمول هنوز به نقاط عطف رشد دست پیدا نکردهاند، اما قادر به یادگیری مهارتهایی هستند، بسیار شگفت زده شدهاند.
بیشتر بخوانید: نمره تست هوش یا تست IQ کودکان چگونه تفسیر میشود؟
بعضی از والدین میگویند که کودکشان هنوز توانایی صحبت کردن نداشت، اما حروف الفبا را در فاصله یک و نیم سالگی تا دو سالگی یاد گرفته است. همچنین کودک آنها توانسته بود خیلی سریع و قبل از رفتن به مدرسه خواندن را یاد بگیرد در حالی که چیزی درباره صدای حروف نمیدانست. همچنین توانایی خواندن بعضی از کودکان در سال اول دبستان مانند یک کودک در سال چهارم دبستان است. آیا تواناییهای کودکان با استعداد نشانهای از هوش و استعداد سرشار او است یا یک مسئله کاملا تصادفی است؟
ویژگی کودکان با استعداد
سرعت یادگیری کودکان با استعداد معمولا زیاد است. بنابراین اغلب کودکانی که سریع یاد میگیرند، باهوش و با استعداد هستند. البته این فرض همیشه هم درست نیست. برای ما مشکل است که میزان استعداد و هوش کودک را بر اساس نقاط عطف رشد او مشخص کنیم. چون کودکان باهوش بسیاری هم هستند که هنوز به برخی از نقاط عطف رشد دست پیدا نکردهاند. این طور نیست که همهی کودکان باهوش خیلی سریع شروع به صحبت کردن کنند. بعضی از کودکان باهوش ممکن است دیرتر شروع به صحبت کنند، اما زمانی که شروع به سخن گفتن میکنند، توانایی بالایی در ادای کامل جملات دارند. همچنین همهی بچههای با استعداد و باهوش خیلی سریع قادر به خواندن نیستند. اگر چه زمانی که شروع به خواندن میکنند، پیشرفت چشمگیری در این مهارت خواهند داشت.
ارتباط کودکان با استعداد با بچههای بزرگتر
بچههای باهوش معمولا تمایل دارند با بچههای بزرگتر از خودشان بازی کنند؛ زیرا بچههای بزرگتر تمایل با همسالان خود ارتباط برقرار میکنند تا علائق مشترکشان را با هم در میان بگذارند. از طرفی بسیاری از اسباببازیها و بازیهای کودکان با استعداد که مربوط به رده سنی آنها است، برایشان خستهکننده میشود. بنابراین آنها پس از مدتی به بازی و استفاده از اسباببازیهای بچههای بزرگتر از خود روی میآورند.
به زبان سادهتر، یک کودک باهوش در سطحی بالاتر از سن خودش با محیط اطراف ارتباط برقرار میکند. بنابراین به صورت ناخودآگاه یا از روی کنجکاوی به سمت اسباب و وسایلی که برای سنین بالاتر طراحی شده است، کشیده میشوند.
بیشتر بخوانید: یک کودک باهوش از چه سنی حرف می زند؟
اهمیت نقش والدین
این که بخواهیم فقط بر این اساس ادعای والدین مبنی بر توانایی کودک در انجام مهارتهای فوقالعاده و غیر معمول در خانه، او را فرد باهوشی بدانیم، چندان خوشایند نیست. در واقع ما بدون اینکه دقیقا بدانیم والدین از کودکان انجام چه کاری را خواستهاند، نمیتوانیم بگوییم که این کودک دارای هوش و استعداد است یا انجام این مهارتهای پیچیده را از والدین خود آموخته است؟ بچههای باهوش میتوانند به سرعت مطالب را بیاموزند و آموزش دادن به آنها آسان است؛ در حالی که ممکن است ما چنین مهارتهایی را معمولا در کودکان با استعداد نبینیم.
صرف نظر از اینکه کودک شما باهوش، با استعداد یا دارای هوش متوسط باشد، باید محیط خوبی را برای رشد کودکت فراهم کنید. اگر نمیدانید که کودک شما با استعداد است یا نه میتوانید با از معلمان مدرسه او بپرسید که آیا متوجه استعداد کودک شدهاند یا نه.