آیا تاکنون با آفریده‌ای مواجه شده‌اید که بیش از یک کودک برای آنچه می‌خواهد پافشاری کند؟ در واقع، کسی نیست که بیش از یک کودک، برای انجام ماموریت خود که همان گرفتن موافقت والدین است، عزم و اراده داشته باشد. با این حال، متاسفانه بیشتر والدین این میزان پافشاری را به‌درستی درک نمی‌کنند و به آن پاسخ درستی نمی‌دهند. دلیل این واکنش هم نسبتا روشن است، والدین معمولا در زمان‌های نامناسبی مجبور به چانه‌زنی با کودک می‌شوند، روبه‌روی قفسه آبنبات و شکلات در فروشگاه، مقابل اسباب‌بازی فروشی در بازار، در میانه درست کردن شام و هنگام دوش گرفتن. گاهی اینطور به نظر می‌رسد که کودک موقعیت‌های آسیب‌پذیری‌تان را تشخیص داده است و سعی می‌کند شما را، که در موضع ضعف هستید، گیر بیندازد. مواجهه با نق زدن و چانه‌زنی کودکان یکی از چالش‌های رایج و دشوار تمام والدین است. در این مقاله کودکت، به بررسی سه روش ساده پرداخته می‌شود که با استفاده از آن‌ها، به چانه‌زنی و نق زدن کودکان پایان دهید.
نق زدن کجا دردسرساز می شود؟
گرچه مهم است به فرزندتان بیاموزید برای خواسته‌هایش تلاش کند، اما به همان اندازه نیز اهمیت دارد که چانه‌زنی‌ها را، پیش از آنکه از کنترل خارج شوند، مدیریت کنید. جملاتی مانند «پس کی می‌رسیم؟»، «می‌تونم برای صبحونه بستنی بخورم؟»، «می‌تونم امروز فقط کارتون ببینم؟» و «می‌تونم بازم بازی کنم؟» عبارت‌های آشنایی هستند. ذهن کودکان یک‌طرفه است، آن‌ها مدام درخواست می‌کنند تنها برای اینکه سرانجام شما در لحظه آخر با آن‌ها موافقت کنید.
چرا کودکان نق می زنند؟
مثل هر رفتار دیگری، درباره نق زدن نیز، شما باید ابتدا ریشه مسئله را بفهمید تا بتوانید آن را به‌درستی حل کنید. احتمالا شما هم شنیده‌اید که هیچکدام از رفتارهای کودک تصادفی نیست. واقعیت این است که نق زدن رفتاری اکتسابی است که فرزند شما در هر سنی ممکن است آن را بیاموزد. کودک از این رفتار استفاده می‌کند تا زمانی در لحظه ضعف، شما را تسلیم کند تا اجازه دهید او بیش از ساعت مجاز بیدار بماند. به طور خلاصه، کودک در آن زمان با نق زدن به خواسته خود رسیده است.
چه روش هایی برای پیشگیری از نق زدن کودکان و توقف این رفتار وجود دارد؟
خبر خوب این است که مثل هر رفتار اکتسابی دیگری، نق زدن کودک نیز می‌تواند کنار گذاشته شود. راه‌حلی که در این مقاله پیشنهاد می‌شود منتسب به لین لات (Lynn Lott)، یکی از نویسندگان مجموعه کتاب‌های تربیت مثبت، است و می‌توان آن را برای کودکان دو ساله تا نوجوان استفاده کرد. این روش از سه کلمه ساده تشکیل شده است: «سؤال و جواب».
اساس این راه‌حل ایده‌ای بسیار قابل فهم است، وقتی دانیل هفت ساله اصرار می‌کند سوراخ بسیار بزرگی در حیاط حفر کند و در جواب نه می‌شنود، احتمال اینکه پنج دقیقه بعد برگردد و بگوید: «لطفا!» یا با گریه و نق زدن خواسته‌اش را تکرار کند بسیار زیاد است. به این صورت شما خواهید فهمید او واقعا تصمیم دارد آن سوراخ را درست کند.
در این روش شما، به‌جای تکرار حرف‌های قبلی یا آماده شدن برای یک سخنرانی کسل‌کننده، مقابل کودک می‌نشینید، در چشم او نگاه می‌کنید و جملات زیر را می‌گویید:
قدم اول
بپرسید: «تا حالا درباره سؤال و جواب چیزی شنیدی؟» (او احتمالا جواب منفی خواهد داد).
قدم دوم
بپرسید: «تو درباره درست کردن یک سوراخ از من سؤال پرسیدی؟» (او جواب خواهد داد: «بله»).
قدم سوم
بپرسید: «من به سؤالت جواب دادم؟» (او احتمالا خواهد گفت: «آره، اما، من واقعا…»).
قدم چهارم
بپرسید: «به نظرت من از اون مادرها / پدرها / معلم‌هایی هستم که اگه هی یه چیزی رو بهشون بگی، نظرشون رو عوض می‌کنن؟» (این شانس وجود دارد که دانیل سراغ کار دیگری برود (البته با حالتی ناامید) و با چیز دیگری درگیر شود).
قدم پنجم
اگر دانیل دوباره اصرار کرد، فقط بگویید: «سؤال و جواب» (هیچ کلمه دیگری لازم نیست). وقتی کودک متوجه این روند شد، این سه کلمه تنها عباراتی خواهند بود که برای مدیریت نق زدن و اصرارهای بیهوده او نیاز خواهید داشت.
داشتن ثبات قدم در روش «سؤال و جواب» کلید موفقیت شماست. بنابراین، وقتی تصمیم گرفتید از روش «سؤال و جواب» در برخورد با نق زدن فرزندتان استفاده کنید، به آن پایبند بمانید. اگر درخواست کودک پس از گفتن «سؤال و جواب» از سمت شما ادامه پیدا کرد، به‌سادگی از آن محیط دور شوید. وقتی کودک ببیند شما حتی وارد بحث با او نمی‌شوید، خیلی سریع خواهد آموخت که نق زدن رفتار مؤثری برای رسیدن به خواسته‌هایش نیست.
اگر دختر یا پسر چهارده ساله شما مکررا درخواست می‌کند که پیرسینگ ابرو انجام دهد و این کار با ارزش‌های خانواده شما منافات دارد، در مقابل او قوی ظاهر شوید. پاسخ دادن به پرسش‌های او یا عوض کردن جوابتان او را در نق زدنش مصرتر خواهد کرد.
گرچه به کار بردن این روش به صبر زیادی نیاز دارد، اما مطمئن باشید با ثبات قدم شما، فرزندتان سرانجام با قوانین ارتباط برقرار می‌کند و نتایج بسیار خوبی مشاهده خواهید کرد.
به صورت یک تیم والدگری کنید
روش «سؤال و جواب» را با همسرتان در میان بگذارید و در صورت امکان، تلاش کنید تا اعضای خانواده، دوستان یا هر کسی که با نق زدن و چانه‌زنی کودک مواجه می‌شود آن را یاد بگیرد. وقتی فرزندتان بفهمد با پنج بار درخواست کردن از شما، سه بار درخواست از همسرتان و دو بار درخواست از مادربزرگش به نتیجه نمی‌رسد، نکته را یاد خواهد گرفت و شیوه خود را کنار خواهد گذاشت. بنابراین، اگر این امکان برای شما وجود دارد، مطمئن شوید همه افرادی که از کودک مراقبت می‌کنند در به کار بردن روش «سؤال و جواب» با شما سازگار هستند. با موفقیت در این روش، «بیست سؤالی» دوباره به بازی سرگرم‌کننده‌ای تبدیل خواهد شد نه یک شیوه چانه‌زنی.
چگونه با نق زدن کودک مبتلا به اوتیسم برخورد کنید؟
آسیب‌شناس گفتار و زبان، استیسی پولی (Stacy Pulley)، گزارش می‌دهد این تکنیک برای کودکان مبتلا به چالش‌های ارتباطی و به‌خصوص اوتیسم نیز کارایی دارد. او پیشنهاد می‌دهد در چنین مواردی، دفترچه یا تخته‌ای آماده داشته باشید و سؤالاتی را که کودک بیش از یک بار می‌پرسد، با توجه به قابلیت‌های خواندن او، بنویسید یا نقاشی کنید.
سپس، وقتی کودک درخواست خود را تکرار کرد، به دفترچه یا تخته اشاره کنید تا به یاد او بیاورید که قبلا این سؤال را پرسیده است و شما به آن پاسخ داده‌اید. توجه داشته باشید در برخورد با چنین کودکانی، از کمترین تعداد کلمه ممکن استفاده کنید و در کار خود ثبات قدم داشته باشید تا بتوانید به یادگیری کودک کمک کنید.
و در نهایت
افزودن این راهکار به جعبه ابزار والدگری‌تان قدم مثبتی به سمت خاتمه نق زدن کودک و چانه‌زنی اوست. این موضوع را فراموش نکنید که قاطع‌ترین مادر و پدرها نیز گاهی خسته می‌شوند و به استفاده از راهکار جدیدی برای مقابله با خواسته‌های غیرمنطقی فرزندشان نیاز پیدا می‌کنند. روش «سؤال و جواب» سرانجام به کودک شما یاد می‌دهد، به‌جای آنکه نق بزند، بدون داد و فریاد گوش کند و به پاسخ اول شما احترام بگذارد. با داشتن ابزارهای درست، به والدی که همیشه دوست داشته‌اید مثل او باشید بیشتر نزدیک می‌شوید و در مسیر حل مشکلات موجود با فرزندتان، با تسلط بیشتری قدم خواهید برداشت.
