امروزه دیدن افزایش نمره چشم کودکانی که از عینک استفاده می‌کنند به یک وضعیت هشدار دهنده رسیده است. هدف تکنولوژی کمک به ما و آسان‌تر کردن زندگی ما است اما بسیاری از این اختراعات نوین بشری روی سلامتی کودکانمان تاثیر منفی گذاشته‌اند و آن‌ها را تنبل بار آورده اند. اگر در خانه کودک دارید پس می‌دانید که آن‌ها چقدر وقت صرف تماشای تلوزیون، جستجوی اینترنت در کامپیوتر، بازی‌های موبایلی و خواندن مطالب در تبلت‌های دیجیتالشان می‌کنند. صرف کردن زیاد وقت روی این وسایل الکترونیکی می‌تواند برای بدنشان خطرناک باشد و به ویژه اینکه بینایی آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهد؛ این یکی از مواردی است که ما را وادار می‌کند راهکارهایی برای تقویت بینایی کودک پیدا کنیم.
باید توجه داشت که کودکان کم سن و سال و افراد مسن بیشتر از سایرین در معرض دچار شدن به مشکلات بینایی قرار دارند. هرچند می‌توان این مشکل فزاینده را با اقدامات احتیاطی به موقع و مناسب مرتفع کرد.
بیشتر بخوانید: معاینه و سنجش چشم کودک از چه سنی انجام می‌شود؟
چگونه می‌توان بینایی کودک را بهبود بخشید؟
راهکارهای طبیعی زیادی وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها برای تقویت بینایی کودک بهره بگیرید. برای محافظت از بینایی و حفظ سلامت کودکان باید اطمینان حاصل کنید که رژیم غذایی کودکتان سالم بوده و یک سبک زندگی سالم دارد. به این فکر می‌کنید که چگونه به شکل طبیعی اقدام به تقویت بینایی کودک کنید؟ تغذیه کافی ومناسب، ورزش کردن و معاینه مرتب چشم‌ها گام‌های ساده ای در جهت مقابله با ضعف بینایی و تقویت بینایی کودک هستند.
در ادامه تعدادی راهکار برای کمک به تقویت بینایی کودک آورده شده است:
غذا و مکمل‌ها
یک رژیم غذایی متعادل که سرشار از مواد مغذی ضروری بدن کودک باشد بهترین راه حل برای تقویت بینایی کودک و حفظ سلامتی عمومی بدن او است. موارد زیر جزو آیتم‌های غذایی هستند که باید در وعده‌های روزانه غذایی کودک بگنجانید:
۱. سبزیجات دارای برگ‌های سبز
خصوصیات آنتی‌اکسیدانی کاروتن‌ها (carotenoids) می‌تواند از حمله رادیکال‌های آزاد به چشم‌ها جلوگیری کند. این کاروتن‌ها را می‌توان به مقدار زیادی در سبزیجات دارای برگ‌های سبز که سرشار از ویتامین A هستند یافت. این سبزیجات همچنین دارای سایر ویتامین‌ها و مواد معدنی همچون کلسیم، ویتامین C و ویتامین B12هستند.
بنابراین به کودک خود مقدار زیادی کلم بروکلی، کلم پیچ و سبزیجات تازه بدهید. اسفناج نیز برای تقویت بینایی کودک بسیار مفید است زیرا دربردارنده مقادیر زیادی از آنتی‌اکسیدان‌هایی نظیر لوتئین (lutein) و زیاکسانتین (zeaxanthin) است. هرچند این سبزیجات را نباید بیشتر از حد نیاز پخت. بیشترین تاثیرگذاری آن‌ها زمانی است که به صورت خام مصرف شوند.
۲. سایر سبزیجات رنگی
سبزیجاتی مانند گوجه‌فرنگی و آن‌هایی که رنگ مایل به قرمز دارند از تخریب رنگدانه‌های چشمی (که عمده‌ترین دلیل از دست رفتن بینایی در اشخاص است) و بروز آب مروارید جلوگیری می‌کنند. سایر سبزیجات رنگی مانند هویج و سیب‌زمینی شیرین سرشار از بتاکاروتن‌هایی (beta-carotenes) هستند که از چشم در مقابل اشعه مضر آفتاب محافظت کرده و شبکیه چشم را سالم نگه می‌دارد. فلفل دلمه‌ای نیز برای تقویت بینایی کودک مفید است. کدو سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند زیاکسانتین و لوتئین بوده و از سلامت چشم‌ها محافظت می‌کند.
۳. آجیل و دانه‌های روغنی
پسته، بادام هندی، بادام، گردو و بادام‌زمینی سرشار از ویتامین E بوده و می‌توانند به طور طبیعی احتمال نزدیک‌بینی را در کودکان کاهش دهند. این آجیل‌ها همچنین مقداری از اسیدچرب‌های امگا ۳ در خود دارند که به تقویت بینایی کودک کمک می‌کند. درمجموع، این اسیدهای چرب و ویتامین E از خشکی چشم‌ها جلوگیری می‌کنند. مصرف دانه کتان و سویا نیز می‌تواند منجر به رفع مشکلات مربوط به چشم شوند.
۴. روغن ماهی
روغن ماهی را می‌توان از منابع متنوع از ماهیانی همچون ماهی سالمون، ماهی خال‌مخالی و ماهی تن به دست آورد. شبکیه چشم‌های ما از یک نوع اسیدچرب به نام DHA تشکیل شده است که در روغن ماهی وجود دارد. فقدان DHA در شبکیه می‌تواند سبب بروز خشکی شده و منجر به مشکلات چشمی شود. دادن روغن ماهی به کودک سبب جلوگیری از خشکی و نیز تقویت بینایی کودک شده و احتمال بروز مشکلات چشمی را پایین می‌آورد.
بیشتر بخوانید: آیا تماشای تلویزیون برای کودکان واقعا مضر است؟
۵. حبوبات
بیوفلاونوئیدها (Bioflavonoids) یا همان زردینه و زینک که به مقدار زیادی در حبوبات یافت می‌شوند می‌توانند از صدمه دیدن شبکیه جلوگیری کنند.
کودکان باید حبوباتی مانند لوبیا چشم‌بلبلی، عدس و لوبیاچیتی بخورند تا بیناییشان دچار مشکل نشود. ما می‌دانیم که کودکان از حبوبات خوششان نمی‌آید اما به اعتراضات کودک در این زمینه گوش ندهید زیرا حبوبات برای تقویت بینایی کودک بسیار ضروری هستند و شما باید اطمینان حاصل کنید که کودکتان از این مواد استفاده کند.
۶. حبوبات کامل سبوس‌دار
زینک برای سلامت چشم‌ها بسیار ضروری است و در حبوبات کامل سبوس‌داری چون گندم کامل و برنج قهوه‌ای یافت می‌شود. حبوبات کامل سبوس‌دار همچنین سرشار از سایر مواد مغذی مفید برای چشم‌ها مانند نیاسین (niacin) و ویتامین E هستند بنابراین از دادن کربوهیدارت‌های سفید بدون سبوس مانند برنج سفید، ماکارونی و برنج ساده به کودک خودداری کرده و به جای آن‌ها از حبوبات کامل سبوس‌دار استفاده کنید.
۷. تخم مرغ
تخم مرغ سرشار از ویتامین A و پروتئین است. همچنین مقادیر زیادی لوتئین در آن‌ها یافت می‌شود که یک آنتی‌اکسیدانی است که از نابینایی جلوگیری کرده و با عوامل تخریب کننده رنگدانه‌های چشمی مقابله می‌کند. تخم مرغ همچنین ترکیب ساختاری قوه باصره را حفظ کرده و بر عملکرد درست چشم‌ها نظارت می‌کند. بنابراین به کودک اجازه دهید تخم مرغ بخورد و از شر مشکلات بینایی خلاص شود.
۸. میوه‌ها
ویتامین C برای حفظ سلامتی چشم‌ها و به‌ویژه برای تقویت بینایی کودک ضروری است و می‌توان آن را از مرکباتی مانند پرتقال، لیمو، گوجه‌فرنگی و غیره به دست آورد. با دادن توت‌فرنگی به کودکتان از چشمان او در برابر ابتلا به عفونت و بیماری مراقبت کنید.
پرتقال یا میوه‌های زردرنگی مانند انبه، خربزه درختی و زردآلو سرشار از ویتامین A هستند که برای جلوگیری از ابتلا به شب‌کوری حیاتی محسوب می‌شوند. زردالو یک میوه خاص و غنی از کاروتن‌ها، بتاکاروتن و لیکوپن (lycopene) است و باید به طور مرتب به کودکان داده شود. تمشک و انگور پر از آنتوسیانینس (anthocyanins) هستند که به تقویت بینایی کودک کمک می‌کند و بدین وسیله چشم‌ها به سهولت می‌توانند با تاریکی سازگار شوند. تمشک همچنین دارای فلاونوئیدهای تقویت کننده بینایی مانند رسوراتوول (resveratrol)، کوئرستین (quercetin) و روتین (rutin) است بنابراین روزانه یک عدد میوه به کودک بدهید.
بیشتر بخوانید: تربیت کودک نابینا چگونه است؟
۹. گوشت قرمز
گوشت قرمز یک منبع غنی از زینک (zinc) است. این ماده معدنی همچنین در صدف‌های خوراکی یافت می‌شود. زینک یک نوع ماده معدنی است که سبب آزادسازی ویتامین A از کبد به سمت شبکیه چشم می‌شود. این فرایند به تولید بلاانقطاع ملانین (melanin) در چشم‌های شما کمک می‌کند. ملانین رنگدانه‌ای در چشم است که گیرنده‌های بصری و نقاط نوری شبکیه را سالم نگه‌داشته و به رفع شب‌کوری کمک می‌کند.
۱۰. آووکادو
لوتئین یک نوع ویتامین حاوی کاروتن است که از بروز بیماری‌های چشمی مانند آب مروارید پیشگیری کرده و سبب تقویت بینایی کودک می‌شوند. میوه آووکادو سرشار از لوتئین بوده و باید به طور مرتب مصرف شود.
۱۱. مکمل‌های ویتامین
اگر کودک شما بدغذا است و مواد مغذی مناسب بدنش را از طریق خوردن غذا دریافت نمی‌کند پس در این صورت باید استفاده از مکمل‌های ویتامینی را برای تقویت بینایی کودک در نظر داشته باشید. شربت‌های مولتی‌ویتامین و سایر مکمل‌های غذایی مانند آب‌میوه‌ها ونوشیدنی‌های مخلوط با میوه مواد مغذی مورد نیاز بدن او را تامین کرده و از بروز مشکلات بینایی در کودک جلوگیری می‌کنند
ورزش‌هایی جهت تقویت بینایی کودک
مواردی که در ذیل آمده است ورزش‌هایی هستند که شما می‌توانید روزانه کودکتان را به انجامشان تشویق کنید:
- از کودک بخواهید چشمانش را به سمت بالا و پایین حرکت دهد. به او بگویید به سمت بالا و سقف نگاه کرده و مدتی در همان حال بماند سپس به پایین نگاه کرده و دوباره مدتی در همان حالت بماند. از او بخواهید ۱۰ بار این ورزش را تکرار کند. سپس این حرکت را با حرکت دادن کره چشم‌ها به طرفین تکرار کند.
- ورزش بعدی می‌تواند برای برای کودکتان جالب باشد. از او بخواهید چشمانش را به جهات مختلف حرکت دهد. او می‌تواند کره چشمانش را به حالت دورانی، زیگزاگی و همینطور افقی و عمودی حرکت دهد. او را تشویق کنید این حرکت را ۱۰ الی ۲۰ بار تکرار کند.هرچند بهتر است مراقب باشید که او تنها چشمانش را و نه سرش را حرکت دهد.
- ورزش بعدی که ساده هم است پلک زدن است. هرچند کودکان به طور مرتب پلک نمی‌زنند که همین امر منجر به بروز مشکلات چشمی در آن‌ها می‌شود. از کودک بخواهید به طور مرتب پلک بزند تا چشمانش مرطوب بماند.
- ورزش بعدی که کودک می‌تواند انجام دهد چرخاندن چشم‌ها است. از او بخواهید چشم‌هایش را به آرامی در جهت عقربه‌های ساعت و نیز خلاف عقربه‌های ساعت بچرخاند. اجازه دهید این حرکت را مجددا تکرار کند.
- از او بخواهید پشت پلک‌هایش را ۳۰ بار تکان دهد سپس چشم‌هایش را ببندد و به مدت چند دقیقه استراحت کند.
- تمرین ورزش جهش چشم‌ها به طور مرتب می‌تواند به تقویت بینایی کودک کمک کند. از او بخواهید این حرکت را با تمرکز روی یک شیء که در فاصله دوری قرار دارد شروع کند و بعد تمرکز چشم‌ها را به سمت یک شیء نزدیک تغییر دهد. اجازه دهید این ورزش را ۱۰ بار تکرار کند. برای آسان‌تر کردن این حرکت برای کودک می‌توانید از او بخواهید دست‌هایش را به موازات بدن راست نگه دارد و انگشتش را به سمت جلو بلند کند و تمرکز خود را از یک تابلوی نقاشی یا عکس به سمت یک دیوار در فاصله دور که جلوی انگشتش قرار گرفته است تغییر دهد.
- یک توپ را به تکه‌ای زنجیر یا طناب وصل کنید و آن را درست مثل یک پاندول ساعت آویزان کنید. از کودک بخواهید با چشمانش حرکت رو به جلو وعقب توپ را بدون تکان دادن سرش دنبال کند.
- ماساژ دادن ملایم ناحیه اطراف چشم‌ها با نوک انگشت می‌تواند به تسکین و تقویت بینایی کودک کمک کند. شما همچنین می‌توانید گردن کودک را به منظور تسکین ماساژ دهید.
- چشم‌ها را ببندید و ناحیه پشت پلک‌ها را به آرامی با نوک انگشت ماساژ دهید. فشار ملایمی روی چشم‌ها بیاورید تا مرطوب شوند.
- نفس عمیق کشیدن را تمرین کنید تا بدین وسیله اکسیژن کافی به مغز و در نهایت به چشمانتان برسد.
عادات سالم روزمره
برخی از عادات سالم روزمره که می‌توانند به شما برای تقویت بینایی کودک کمک کرده و سبب اطمینان از بهتر شدن کیفیت بینایی او شوند شامل موارد زیر است:
- به او غذاهای سالم بدهید. از دادن غذاهای فست فودی، حاضری و نوشیدنی‌های دارای رنگ‌های مصنوعی به کودک خودداری کنید و نیز تا حد امکان از شکر دوری کنید.
- همیشه اطمینان حاصل کنید که هنگام مطالعه کودک نور کافی یا نور طبیعی در فضای محیط وجود داشته باشد.
- به طور جدی از استفاده طولانی مدت کودکتان از کامپیوتر یا سایر تجهیزات دارای صفحه نمایش جلوگیری کنید. کودک را تشویق کنید در فواصل زمانی تعیین شده به چشمانش استراحت بدهد.
- اطمینان پیدا کنید که کودکتان به قدر کافی می‌خوابد و استراحت کافی نیز دارد زیرا این موارد به حفظ سلامتی چشمانش کمک خواهند کرد. استراحت دادن به چشم‌ها نیز درست به اندازه تغذیه مناسب و ورزش مرتب مهم است.
- داشتن یک سبک زندگی سالم کلید حل تمام مشکلات مربوط به بینایی است و عاملی برای تقویت بینایی کودک محسوب می‌شود. به چشمانتان اجازه دهید غذاهای سالم بخورد، خوب بخوابد و جهت داشتن بینایی قوی و مشخصا یک بدن سالم به طور مرتب ورزش کنید.
معاینه مرتب چشم‌ها
معاینه دوره‌ای چشم‌ها می‌تواند به نگرانی‌های مرتبط با ضعف بینایی در کودکان خاتمه دهد. با یک پزشک مجرب و متخصص در این زمینه مشورت کنید و کودکتان را به طور مرتب جهت معاینه چشم‌ها به نزد او ببرید. اقدام به موقع و درمان فوری می‌توانند به طور فزاینده‌ای به شما و کودکتان کمک کنند.
در عصر حاضر بسیاری از کودکان دچار مشکل بینایی هستند اما با دادن این تغییرات آسان در سبک زندگی و خو کردن به عادات سالم می‌توانید مطمئن باشید که چشم کودکتان دچار مشکلات مربوط به بینایی نخواهد شد. داشتن یک رژیم غذایی متعادل سرشار از تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن کودک ، ورزش مرتب و داشتن خواب کافی سلامتی و نشاط چشمان کودک شما را حفظ و حراست خواهد کرد و سبب تقویت بینایی کودک خواهد شد.
