صرفا به این دلیل که نوزادتان قادر نیست صحبت کند این معنی را ندارد که این موجود کوچولوی دوست‌داشتنی صحبت‌های مهمی برای گفتن به شما ندارد. به عنوان یک فرد که عادت شدیدی به خواندن مجلات سینمایی دارد ممکن است خودتان را یک متخصص در زمینه تفسیر زبان بدن افراد بدانید. شاید تفسیر زبان بدن مذاکرات تجاری یا حرکات بازیگران سینما را یاد گرفته باشید اما نوزادان زبان خودشان را دارند که به راحتی هم نمی‌توان از آن سر درآورد.
وقتی موضوع تفسیر زبان بدن کودک مثلا زبان بدن نوزاد ۳ ماهه خودتان به میان می‌آید، متوجه می‌شوید که مهارت‌های شما کارایی لازم را در این مورد ندارند. با وجود این حقیقت که این نوزاد بچه سوم شما است اغلب در درک و تفسیر سکسکه، تکان سر و حالات عجیب و غریب دستانش دچار سردرگمی و ناتوانی می‌شوید. شما تصور کردید که مکیدن شدید مشت گره‌کرده‌اش نشان این است که نوزادتان گرسنه است پس شروع به شیردهی به او کردید تا اینکه ناگهان هرچه خورده بود روی لباس خودش و شما بالا آورد.
هماهنگ شدن با ژست‌هایی که کودک می‌گیرد حیاتی است، به‌ویژه قبل از اینکه او بتواند تکلم کند. با کودکت همراه باشید تا زبان بدن کودک را بهتر بشناسیم.
بیشتر بخوانید: آموختن زبان اشاره به کودک را شروع کنید
دکتر جی. کوین ناگنت (J. Kevin Nugent)، مدیر موسسه Brazelton Institute در شهر بوستون (Boston) آمریکا و نویسنده کتاب « Your Baby Is Speaking to You» می‌گوید:
رفتار نوزاد قطعا منتقل کننده پیام‌هایی به شما است که می‌گوید نوزادتان در حال حاضر نیازمند چیست. توانا بودن شما در تفسیر زبان بدن کودک و پاسخگویی مناسب به این زبان سبب شادتر شدن نوزادتان خواهد شد و همینطور هم به شما کمک می‌کند که مسائل زیادی در مورد شخصیت نوزاد و خلقیات او بیاموزید.
برای والدینی مانند شما که ممکن است در تفسیر معانی زبان بدن کودک دچار سردرگمی شوند متخصصین نوزاد کسب بینش و آگاهی مورد نیاز در زمینه تفسیر برخی از حرکات شایع در بین نوزادان را به شما پیشنهاد می‌کنند. از این نکات ارائه شده جهت درک و تفسیر زبان بدن کودک استفاده کنید.
زبان بدن کودک: خم کردن پشت بدن
یک کودک خردسال ممکن است پشت خود را به عنوان اعلام سرکشی و عدم اطاعت از شما خم کند اما این حرکت در نوزادان ممکن است واکنشی باشد که آن‌ها در قبال وجود درد بروز می‌دهند. در این حالت به گفته دکتر آری براون (Ari Brown)، مشاور والدین و خانواده و نویسنده کتاب « Baby 411» منشاء درد به احتمال زیاد وجود سوزش در ناحیه قفسه سینه نوزاد است.
کاری که باید انجام دهید
اگر نوزادتان وسط غذا خوردن پشتش را خم می‌کند یا گریه کرده و شدیدا بالا می‌آورد این حالت می‌تواند نشانه وجود رفلاکس معده (reflux) یا بیماری رفلاکس دستگاه گوارش باشد (GER D) که نوعی بیماری است که در آن بازگشت جریان اسید معده به نای سبب ناراحتی این ناحیه می‌شود. دکتر براون در این رابطه اینگونه توضیح می‌دهد:
همزمان با بالا آمدن اسید معده به سمت نای در میانه قفسه سینه، نوزاد پشتش را خم می‌کند تا بدین وسیله سوزش ناشی از این حالت را تسکین دهد.
اگر به نظرتان رسید که این حرکت ربطی به تغذیه نوزاد ندارد پس دراینصورت می‌توان چنین برداشت کرد که او خسته شده و نیاز به مقداری نوازش و راحتی دارد.
بیشتر بخوانید: آیا از جدول زمانی روابط اجتماعی کودک خود آگاهی دارید؟
زبان بدن کودک: لگدپرانی مداوم
شما ممکن است از همین الان یک بازیکن فوتبال یا راکت‌باز در خانه داشته باشید اما چه عاملی ورای لگدپرانی مداوم نوزاد در زمان حال وجود دارد؟ این بستگی به چگونگی حالات او دارد. دکتر کلیر مک‌کارتی (Claire McCarthy)، استادیار بخش کودکان در دانشکده پزشکی هاروارد (Harvard) واقع در بیمارستان کودکان شهر بوستون (Boston) می‌گوید:
اگر کودک به نظر شاد وخندان آمد این حالت به احتمال زیاد نشانه تمایل او به بازی کردن است. اما اگر دارد گریه می‌کند و بیقرار است احتمالا نشان دهنده این است که موردی سبب ناراحتی او شده است.
کاری که باید انجام دهید
دکتر مک‌کارتی می‌گوید: «عامل ناراحت کننده نوزاد می‌تواند هرچیزی از باد معده و پوشک کثیف شده گرفته تا کمربند ایمنی تنگ ماشین باشد بنابراین سریعا نگاهی به نوزاد بیندازید تا ببینید چه عاملی ممکن است سبب ناراحتی او شده باشد. هرچند برخی نوزادان لگدپرانی می‌کنند صرفا به این دلیل که قادر به انجام این کار هستند.»
زبان بدن کودک: کوبیدن سر
مشاهده اینکه نوزاد ۱۰ ماهه شما سر خود را مانند چوب طبل به صورت منظم روی سطح چوبی سخت یا لبه‌های گهواره‌اش می‌کوبد هشدار دهنده است. اما اکثر نوزادان این کار را به صورت مرتب انجام می‌دهند بدون اینکه به نظر برسد دردی از این کار در سرشان احساس کنند اما چرا؟ دکتر کاترین نلسون (Catherine Nelson) متخصص کودکان در مرکز پزشکی Santa Clara Valley Medical Center در سن خوزه کالیفرنیا (San Jose, California) می‌گوید: «نوزادان این حرکات موزون رو به عقب وجلو را آرام‌بخش می‌دانند.»
کاری که باید انجام دهید
کاملا هم این حرکت را نادیده نگیرید. دکتر براون می‌گوید:
«اگر نوزاد سرش را به مدت طولانی اینور وآنور می‌کوبد به جای اینکه با دیگران بازی کند یا با اسباب‌بازی‌های خودش مشغول شود پس باید این موضوع را به پزشک متخصص کودکان ارجاع دهید تا نوزاد را معاینه کند. در نظر داشته باشید که اکثر کودکان این رفتار را تا ۳ سالگی کنار می‌گذارند.»
زبان بدن کودک: گرفتن گوش‌ها
دکتر نلسون می‌گوید که نباید فورا تصور کنید کشیدن گوش توسط نوزاد مساوی با وجود عفونت در گوش او است. او ادامه می‌دهد:
«بسیاری از والدین با مشاهده این حرکت فورا نتیجه می‌گیرند که گوش نوزاد دچار عفونت شده است اما در اکثر مواقع نوزاد با این کارش نشان می‌دهد که متوجه وجود گوش‌هایش شده است. در حقیقت، تحقیقات نشان داده‌اند کودکانی که صرفا گوش‌های خود را می‌کشند و هیچ علامت دیگری دال بر بیماری ندارند جزو کودکانی نیستند که دچار عفونت گوش شده‌اند. (علائمی که شما باید مراقبشان باشید شامل تب، آبریزش بینی و مشکلات مربوط به خوابیدن کودک در هنگام شب است).»
کاری که باید انجام دهید
او را به خاطر پیدا کردن این قسمت از بدنش مورد تشویق و تحسین قرار دهید اما به دقت حرکاتش را زیر نظر داشته باشید. دکتر براون می‌گوید: «گاهی اوقات نوزادان گوش‌های خود را زمان دندان درآوردن می‌کشند، به‌ویژه وقتی دندان‌های آسیاب نزدیک ۱ سالگی کودک شروع به رشد می‌کنند. اگر مساله این است یک حلقه دندان‌گیر یخ‌زده به دستش بدهید تا احساس راحتی بیشتری کند.»
زبان بدن کودک: مشت گره کرده
آیا نوزادتان به نظر آماده مشت زدن می‌آید؟ دکتر براون می‌گوید:
«اکثر نوزادان هنگام استراحت دستشان را به این حالت نگه می‌دارند. نوزاد شما هنوز قادر نیست حرکات بیشتری انجام دهد زیرا حرکات انگشت و دست نیازمند رشد بیشتر سیستم عصبی و عملکرد پیچیده‌تر مغزی در نوزاد هستند.»
طبق گفته‌های میشله لانگ (Michelle Long) که یک پرستار بچه دوره دیده در نیویورک سیتی (New York City) است، نوزادان معمولا از سن ۸ هفتگی شروع به باز کردن مشتشان می‌کنند و در سنین ۳ الی ۴ ماهگی شروع به گرفتن و کشیدن با دستانشان می‌کنند اما مشت گره کرده ممکن است گاهی نشانه استرس یا حتی گرسنگی نوزاد باشد. او در ادامه می‌گوید: «من این حالت را هنگامی در نوزادان می‌بینم که از فرط گرسنگی در حال بیقراری کردن هستند.»
کاری که باید انجام دهید
اگر گرایش نوزادتان به مشت کردن دستانش تا بعد از ۳ ماهگی او ادامه یافت به پزشک کودکان مراجعه کنید.
زبان بدن کودک: منقبض یا جمع کردن زانوها
نه، کودک شما در حال انجام ورزش ایروبیک نیست. دکتر نلسون می‌گوید:
«این وضعیت بدنی معمولا نشانه وجود ناراحتی در ناحیه شکم نوزاد است که ممکن است به دلایل مختلفی چون وجود باد معده، حرکات روده یا ابتلا به یبوست باشد. صورتتان را درهم نکشید زیرا نوزادتان به احتمال زیاد دارد درست همان کاری را انجام می‌دهد که شما پشت در بسته دستشویی انجام می‌دهید.»
کاری که باید انجام دهید
سنجاق قنداق نوزاد را شل‌تر کنید. اگر مشکل نوزاد وجود باد معده است پس اطمینان حاصل کنید که در طول تغذیه نوزاد با شیر آروغش را بگیرید. اگر نوزاد را با شیر خودتان تغذیه می‌کنید رژیم غذاییتان را برای وجود هرگونه مواد غذایی نفخ‌آور از قبیل کلم بروکلی یا حبوبات بررسی کنید. اگر فکر می‌کنید مشکل کودک یبوست است (که این موضوع می‌تواند در صورت تغییر نوع تغذیه نوزاد از شیر مادر به شیرخشک و یا شروع به خوردن غذاهای جامد در حدود ۶ ماهگی رخ بدهد) به پزشک متخصص کودکان مراجعه کنید. او ممکن است پیشنهاد دهد که روزانه مقدار ۵۶ تا ۱۱۳ گرم آب به نوزادتان بدهید یا مقداری آب آلو را مخلوط با آب کرده و به خورد نوزاد بدهید.
بیشتر بخوانید: برای افزایش صمیمیت و ارتباط بهتر با کودک چکار کنیم؟
زبان بدن کودک: تکان خوردن دست‌ها
صحنه به این صورت است که نوزاد در حالت خواب و بیداری است و به صورت کامل آماده به خواب رفتن است اما هنگامی که او را به آرامی درون گهواره‌اش می‌گذارند دستان نوزاد به حالت شلاقی کنار بدنش میفتند و در اثر آن نوزاد تکان می‌خورد و چشمانش باز می‌شود به طوریکه کاملا خواب از سرش می‌پرد. دکتر مک‌کارتی می‌گوید که این یک واکنش معمول در نوزادان است. در واقع این واکنش یک نام علمی هم دارد که آن را Moro reflex می‌نامند و سبب می‌شود نوزاد هروقت که توسط صدا، نور و روشنایی یا حرکت ناگهانی در اطرافش تکان خورد به طور ناگهانی دستانش را به طرفین پرتاب کند و سپس سریعا آن‌ها را به میانه بدن بازگرداند.
کاری که باید انجام دهید
دکتر نلسون می‌گوید این واکنش که معمولا بعد از ۳ یا ۴ ماهگی نوزاد ناپدید می‌شود پاسخی است به از دست دادن ناگهانی حمایت از جانب والدین که نوزاد اغلب اوقات هنگامی که حس افتادن به او دست می‌دهد از خود نشان می‌دهد. این حالت از زبان بدن کودک عادی است اما می‌توانید واکنش یکه خوردن نوزاد هنگام بیدار شدن را با قنداق کردن او هنگام چرت زدن و خوابیدن در شب مرتفع کنید.
