زبان اشاره فقط برای ارتباط با کودکانی که دارای مشکل شنوایی هستند، یک راهکار مؤثر نیست. حتی اگر کودک شما هیچ مشکل جسمی هم نداشته باشد، آموختن زبان اشاره به کودک کمک می‌کند تا قبل از رشد مهارت‌های زبانی و شروع حرف زدن کودکان با شما ارتباط برقرار کرده و نیازهای خود را به شما بفهماند. زبان اشاره کمک می‌کند تا بدون گفتن حتی یک کلمه با کودک خود رابطه‌ی مؤثری داشته باشید.
چرا آموختن زبان اشاره به کودک اهمیت دارد؟
«من نمی‌دونم بچه‌م چی می‌خواد». این جمله یک گفته‌ی شایع در میان والدین کودکان نوپاست. بسیاری از والدین، تا زمانی که کودک زبان باز نکرده است، از درک بسیاری از خواسته‌های او عاجز هستند یا به زمان زیادی برای آزمون و خطا نیاز دارند تا زبان اشاره‌ی کودک خود را بفهمند. بنابراین بهتر نیست که زبان اشاره‌ی نوزادان را یاد بگیرید تا قبل از حرف زدن او متوجه خواسته‌ها و نیازهایش بشوید؟
آموختن زبان اشاره به کودک شامل یاد دادن مجموعه‌ای از اداها و حرکات به نوزاد و کودک نوپا است تا بتواند نیازهای اساسی خود مانند گرسنگی یا خواب‌آلودگی را بیان کرده و در در کنار آن با کلمات جالب مانند اسم حیوانات درگیر شود. چرا بهتر است زبان اشاره را یاد بگیریم؟ والدین معمولاً متوجه می‌شوند که مهارت کودکان در استفاده از دست‌هایشان، قبل از مهارت آنها در استفاده از عضلات پیچیده‌تر زبان و تارهای صوتی آنها گسترش می‌یابد. هم والدین و کارشناسان کودک توافق دارند که ارتباط با کودک با استفاده از اشاره، می‌تواند پریشانی او از عدم توانایی ارتباط با شما (و همچنین وحشت شما از عدم توانایی درک او) را کاهش دهد.
بیشتر بخوانید: تست شنوایی سنجی نوزادان چگونه انجام می شود؟
«زمانی که کودک شما به نوپایی نزدیک می‌شود، جیغ و داد زیادی در خانه شنیده می‌شود». این را مادر یک کودک ۱۸ ماهه می‌گوید.«بسیار مفید است که کودکم بتواند به من بفهماند که بیسکوییت‌های بیشتری می‌خواهد و او این کار را با استفاده از زبان اشاره‌ای که برای کلمه‌ی «بیشتر» به او یاد داده ام انجام می‌دهد. گاهی از او می‌پرسم: «می‌خوای بریم لالا؟» و او علامت «خوابیدن» را نشان می‌دهد و لبخند می‌زند».
اگر تمایل دارید که زمانی را صرف یادگیری علامت‌ها و استفاده‌ی هر روزه از آنها کنید، آموختن زبان اشاره به کودک می‌تواند یک مزیت خوب برای شما و کودک شما باشد در کنار اینکه جالب و خوشایند هم هست. محققان بیان می‌کنند که ممکن است این زبان به تقویت آی کیوی نوزاد هم کمک کند. اما ما در اینجا از زبان اشاره برای کمتر کردن گریه‌ی بچه‌ها استفاده می‌کنیم.
آموختن زبان اشاره به کودک را شروع کنید
بیشتر بخوانید: عوامل عفونت گوش کودک چیست و چگونه درمان می شود؟
کارشناسان می‌گویند که شما می‌توانید استفاده از زبان اشاره را در ۶ یا ۷ ماهگی نوزاد شروع کنید اما دست کم ۲ تا ۳ ماه زمان می‌برد تا بتوانید نتایج آن را مشاهده کنید، به این معنی که کودک نیز با همان زبان با شما حرف بزند.
بهرحال هیچ زمانی خیلی زود یا خیلی دیر نیست. سارا، که مادر یک دختر ۱۴ ماهه است، از زمان تولد کودک خود از زبان اشاره برای «خوردن»، «شیر» و «بیشتر» استفاده کرده است. سارا می‌گوید که دخترش از شش ماهگی می‌توانسته با زبان اشاره صحبت کند.
برای آموختن زبان اشاره به کودک لازم نیست که زمان جداگانه‌ای صرف کنید. تمام کاری که باید انجام دهید این است که در زمان گفتن یک کلمه‌ی خاص در طول روز، یک حالت و ادا را ایجاد کنید. کلید موفقیت، ثبات و پافشاری شما در انجام قسمت خودتان است: هر بار که به کودک شیشه‌ی شیر او را می‌دهید، باید بگویید «شیر» و ادای مخصوص شیشه‌ی شیر را دربیاورید.
می‌توانید این علامت‌ها را از وب‌سایت‌ها، در کلاس‌های متفرقه یا از طریق کتاب یا ویدیو پیدا کنید. مهم نیست که از چه متدی استفاده می‌کنید یا حتی علامت‌ها را دقیقاً مطابق تصاویر کتاب انجام می‌دهید یا خیر. شما می‌توانید این زبان را بر اساس نیازهای خود و کودکتان تغییر دهید (بهرحال بچه‌ها معمولاً ورژن ابداعی خودشان را به کار می‌گیرند). تنها نکته‌ی مهم این است که شما و کودکتان متوجه معنی علامت‌ها بشوید.
آیا زبان اشاره مانع یادگیری مکالمه توسط کودک من می‌شود؟
بیشتر بخوانید: علائم و علل اختلالات گفتار و زبان در کودکان را بیشتر بشناسید
به هیچ وجه! در واقع تحقیقات نشان داده‌اند که بچه‌هایی که زبان اشاره‌ی نوزادان را فراگرفته‌اند در دو سالگی دارای دایره‌ی لغات وسیع‌تر نسبت به بچه‌های دیگر هستند.
برای مثال در مورد کلمه‌ی «هواپیما»، یک مادر که آموختن زبان اشاره به کودک را مدنظر قرار داده است، این کلمه را تنها با علامت نشان نمی‌دهد. او کلمه را ادا کرده و درباره‌ی پرواز هواپیما در آسمان صحبت می‌کند. این گفته به این معناست که کودک دو منبع ارتباطی را دریافت می‌کند: علامتی که با دست‌ها نشان داده می‌شود و کلماتی که صحبت می‌شوند. این ارزش افزوده همان چیزی است که تفاوت را ایجاد می‌کند.
همچنین زبان اشاره به کم کردن سطح پریشانی کودکان کمک می‌کند. مطالعه‌ای که توسط دانشگاه کلمبیا انجام شده است، نشان می‌دهد که کودکان بسیار احساساتی دیرتر از کودکان دیگر شروع به حرف زدن می‌کنند (انرژی احساسی که این کودکان خرج می‌کنند ممکن است سهم انرژی ذهنی آنها را بگیرد). اما اگر شما سطح پریشانی آنها را با آموختن علامت‌ها پایین بیاورید، می‌توانند صحبت کردن را سریع‌تر و بهتر فرابگیرند. به علاوه، والدینی که از زبان اشاره استفاده می‌کنند، زمان بیشتری را با کودک خود می‌گذرانند تا چیزهای مختلف را به او معرفی کنند. این مورد نیز توضیح می‌دهد که چرا استفاده از زبان اشاره باعث تقویت رشد تکلم کودک می‌شود.
قدم بعدی چیست؟
پس از گذشت چند ماه از شروع آموختن زبان اشاره به کودک و بعد از اینکه در این مدت بر روی اولین اشاره‌ها کار کردید، می‌توانید مجموعه‌ی اشاره‌های نمایشی را با علامت‌گذاری بر روی چیزهای دیگری که برای او جالب هستند، گسترش دهید. کودکان نوپا معمولاً به راحتی از ادا کردن علامت برای چیزها یا افرادی که دوست دارند، مانند کتاب، توپ، کلاه، نوزاد دیگر و حیوانات لذت میبرند.
