آشفتگی و حواس پرتی بخشی از والدگری است، وقتی شما کارهای بسیاری باید انجام دهید. اما میزان این حواس پرتی والدین است که اهمیت دارد. اغلب، والدگری به‌عنوان یکی از بهترین و درعین‌حال پراسترس‌ترین کارهاست که هر شخص می‌تواند داشته باشد. فرزندپروری مسئولیتی شگفت‌انگیز و باورنکردنی است که با خود دسته‌ای از قوانین جدید را به همراه دارد. همچنین در کنار آن لازم است که والدین به‌صورت مداوم و مسئولانه حضور داشته باشند. بنابراین چه اتفاقی می‌افتد وقتی والدین حواس پرت می‌شوند و به‌جای زیر نظر داشتن همه امور دچار حواس پرتی می‌شوند و شاید بیش از اندازه به موبایل خود توجه می‌کنند؟
اصطلاح مورد استفاده برای این پدیده والدگری با پریشانی حواس یا والدین حواس پرت است. ممکن است که این اصطلاح را نشنیده باشید، ولی به احتمال زیاد آن را در عمل دیده‌اید. در ادامه به چند نمونه از این نوع والدگری اشاره می‌شود:
- هنگامی که تمام خانواده درحالی‌که در رستوران نشسته‌ا‌ند توجهشان به گوشی‌هایشان است و حتی هیچ تماس چشمی با یکدیگر برقرار نمی‌کنند.
- در زمین بازی کودکی بدرفتاری می‌کند و به احتمال خیلی زیاد پدر یا مادرش می‌توانستند او را تصحیح کنند، چنانچه با گوشی‌شان پیامی نمی‌فرستادند.
- در یک رویداد، کودکی بدون بزرگسال از در خارج می‌شود و شما با خود فکر می‌کنید پس بزرگسال و مراقب این کودک کجاست؟
این اتفاقات بسیار عادی‌اند و باعث ایجاد نگرانی میان متخصصان اطفال شده‌ا‌ند. آکادمی پزشکی اطفال آمریکا اخیراً اعلام کرده است که امروزه کودکان بیشتری نسبت به گذشته به‌دلیل آسیب‌های سخت و شدید از حوادثی که در زمین‌های بازی اتفاق می‌افتد تحت درمان قرار می‌گیرند. مشاهده شده است که در زمین‌های بازی والدین، بیشتر از اینکه به کودکانشان نگاه کنند، به گوشی‌هایشان توجه می‌کنند، با یکدیگر صحبت می‌کنند یا کارهای دیگر انجام می‌دهند.
خطرات والدین حواس پرت
والدین حواس پرت به فرزندانشان فرصت مناسبی می‌دهند که خطراتی کنند که قابل پیشگیری بودند. خطراتی همچون پرت کردن شن، بالا رفتن از سرسره یا پریدن از ارتفاع بلند. هر ساله، بیش از دویست‌هزار کودک زیر ۱۴ سال به‌دلیل آسیب‌های مربوط به پارک‌های بازی در اتاق‌های اورژانس تحت درمان قرار می‌گیرند. کودکان بی‌پروا خطر می‌کنند. اگرچه هیچ‌کدام از کودکانی که در این مطالعه حضور داشتند آسیب جدی ندیده بودند، محققان ملاحظه کردند که وقتی حواس والدینشان پرت است با احتمال بیشتری دست به چنین ریسک‌هایی می‌زنند.
وقتی والدگری با پریشانی حواس رخ می‌دهد، نه‌تنها امکان آسیب‌های فیزیکی فراهم می‌شود، بلکه چنانچه کودک یا نوجوان احساس کند که والدینش بسیار درگیرند که بتوانند مراقب و مواظب او باشند یا در لحظه با او مرتبط شوند، می‌تواند ازنظر عاطفی و احساسی نیز زیان‌آور باشد. کودکان حتی ممکن است درگیر رفتار‌های پرمخاطره شوند. فقط به این دلیل که توجه والدین حواس‌پرتشان را به خود جلب کنند. والدینی که حواسشان آشفته است به فرزندانشان کمتر پاسخگو هستند یا نسبت به نیاز‌های آن‌ها حساسیت کمتری دارند.
والدین ممکن است تصویر کامل و بی‌عیب اینستاگرامی فرزندشان در حال پایین رفتن از سرسره را به اشتراک بگذارند، به‌جای آنکه با او از سرسره پایین بروند. ممکن است بیشتر علاقه‌مند باشند عکس شام خانوادگی‌شان را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارند، به‌جای آنکه در مکالمه دور میز شرکت کنند. این اعمال به‌جای برقراری تماس چشمی، درگیر شدن در مکالمه و شرکت فعالانه در بازی‌ها می‌تواند سبب شود کودکان حیرت‌زده شوند که چه کاری باید انجام دهند تا بتوانند توجه والد یا والدینشان را دوباره به دست بیاورند.
مدیریت حواس پرتی به عنوان بخشی از زندگی
مقاله‌اى در روانشناسى امروز ذکر مى‌کند که آشفتگى حواس براى والدین تا حدى قابل انتظار است. به‌خصوص زمانى که در خانه چندین فرزند وجود دارد یا والدین شاغل نیز هستند. پرتى حواس قسمتى از زندگى است، هنگامى که لازم است تعادلى میان کارهاى عادى و روزمره، غذا، کار و هزینه زندگى برقرار شود.
اما آنچه اهمیت دارد میزان حواس پرتی در والدین است. کودکان و نوجوانان آگاه‌اند، وقتی مهم‌ترین افراد زندگى آن‌ها، همچون والدینشان، به نیازهاى فیزیکى و روانى آن‌ها توجهى نشان نمى‌دهند. در لحظاتى که کودک احساس مى‌کند از مراقب خود فاصله گرفته است و به او مرتبط نیست، امتحان مى‌کند که ببیند چه کارى را که خطرناک است یا بهتر است انجام ندهد مى‌تواند انجام دهد. این وضعیت مى‌تواند پریدن از بلندترین نقطه زمین بازى باشد یا یواشکى از خانه بیرون رفتن یا به مدرسه نرفتن و خروج از مدرسه در ساعت نامناسب یا رفتارهاى پرخطر دیگر به این امید که کسى آن‌ها را ببیند.
تلاش کنید دانسته و آگاهانه توجهتان را بیشتر کنید
اگر فکر می‌کنید شاید در مقام والد، رهبر، معلم یا مراقب با آشفتگی حواس دست‌وپنجه نرم می‌کنید، به عادت‌های خود فکر کنید و سؤال‌های زیر را از خود بپرسید:
- آخرین باری که با کودک یا نوجوان خود بازی کردید کی بود؟
- آخرین مکالمه‌ای که به همراه خانواده خود داشتید چه زمانی بود؟
- از فرزندانتان بپرسید آیا شما حواستان پرت است. صداقت به آغاز کردن مکالمه کمک می‌کند. از دفاع کردن از خودتان بپرهیزید و از آن‌ها بیشتر درمورد اینکه چه نیازی از شما دارند بپرسید.
- به آخرین مکالمه‌ای که با یک بزرگسال داشتید فکر کنید: آیا آن‌ها توجهشان به گوشی‌شان بود؟ آیا تماس چشمی برقرار کردید؟ آیا احساس شنیده شدن کردید؟
- چه چیزی موجب می‌شود که شما احساس شنیده شدن کنید؟ مشابه آن احتمالاً در ارتباط با کودکان یا نوجوانان شما هم صدق می‌کند. مکالمه‌ای دوستانه و آزادانه داشته باشید درمورد اینکه شنیدن در شرایط مختلف چگونه است.
حواس پرتی همیشه در زندگی شما خواهد بود. همه افراد در قسمتی از زندگی لحظاتی را تجربه می‌کنند که همچون شکست در فرزندپروری است. اما این لحظات باید زمان‌هایی باشند که سبب تغییری در رفتارتان باشند. شما می‌توانید گوشی‌هایتان را کنار بگذارید، لپ‌تاپ‌هایتان را ببندید، تلویزیون‌ها را خاموش کنید و با فرزندانتان درگیر مکالمه شوید. دور میز تماس چشمی برقرار کنید و برای بازی با آن‌ها زمان بگذارید.
این کارها ممکن است کوچک به نظر بیایند، اما تأثیر مثبت طولانی‌مدت بر سلامت هیجانی و احساسی خانواده‌ها دارند. به این منظور، می‌توانید روی ایجاد زمان‌هایی بدون حواس‌پرتی برای درگیر شدن کامل با افرادی تمرکز کنید که هر روز با آن‌ها تعامل دارید. سعی کنید در خانه یک ساعت را با فرزندانتان مشخص کنید که هیچ تلفن یا صفحه‌نمایشی مجاز نباشد و کاری لذت‌بخش با آن‌ها انجام دهید. سعی کنید وقتی با دیگران درگیر مکالمه‌ای هستید، تلفنتان را بیشتر از خودتان دور بگذارید. کودکان، نوجوانان، دوستان و سایر اعضای خانواده‌تان متوجه می‌شوند وقتی تلاش می‌کنید به‌صورت منظم توجه بیشتری به آن‌ها بدهید.
