استرس در دوران بارداری هم مانند استرس در زندگی، نمی‌تواند پیامدهای خوبی در پی داشته باشد. کار، روابط دوستانه، قبض‌ها، کارهای اداری و فشارهای خانوادگی، چیزهایی هستند که در یک دنیای عادی به شما استرس وارد می‌کنند. اما تمام این موارد در زمانی که باردار هستید، بزرگ‌تر به نظر می‌رسند. با در نظر گرفتن تغییرات هورمونی، ادراک رو به رشد شما از زندگی به شدت متفاوت می‌شود و همراه با بدن تغییر می‌کند. حتی مشکلات به ظاهر کوچک ممکن است طاقت فرسا و بزرگ به نظر برسند. بدتر از همه نگرانی در مورد اضطراب داشتن است که منجر به استرس بیشتری می‌شود. این روند نادرست و ناخوشایند می‌تواند تا شب ادامه پیدا کند. اما آیا استرس در دوران بارداری غیرطبیعی است؟ چگونه می‌توانید علائم هشداردهنده را تشخیص دهید؟
در مصاحبه‌ای با دینش بوگرا از انجمن جهانی روانپزشکان و استاد سلامت روان در موسسه روانپزشکی کالج کینگ لندن درباره راه‌های کاهش استرس در دوران بارداری سوال شد و پاسخ‌های او درباره استرس در دوران بارداری را می‌توانید در ادامه بخوانید.
| در این مقاله خواهید خواند: |
اگرچه در سال‌های اخیر زشت و عیب بودن صحبت کردن درباره سلامت روان کم رنگ‌تر شده و عموم مردم آگاهی بیشتری نسبت به استرس و چالش‌هایی که به ارمغان می‌آورد کسب کرده‌اند، اما زمانی که خودمان استرس را تجربه می‌کنیم، می‌توانیم احساس واقعا متفاوتی داشته باشیم. بوگرا می‌گوید: تقریبا همه افراد در زمان‌هایی استرس را احساس می‌کنند. استرس در دوران بارداری غیرمعمول نیست. بارداری می‌تواند باعث استرس شما در مورد سلامت و تندرستی کودک، قابلیت شما برای والدین خوب بودن یا توانایی برای سازگاری با شرایط پس از تولد شود. اگر اولین تجربه بارداری شما است یا قبلاً تجربه یک زایمان دشوار را داشته‌اید، این احساسات می‌تواند بیشتر به شما فشار وارد کند و سایر شرایط دشوار که می‌توانند نگرانی‌های عادی را بزرگ‌تر جلوه دهند.
استرس در دوران بارداری ممکن است در اولین بارداری بیشتر باشد یا اگر هم تجربه سقط جنین یا زایمان‌های دشوار داشته باشید، ممکن است استرس بیشتری سراغ شما بیاید. فقدان حمایت اجتماعی، نبود همسر، جمعیت زیاد و فقر می‌تواند استرس در دوران بارداری را بدتر کند. بعضی از افراد ممکن است نگران باشند که آیا به دنیا آمدن کودک روی رابطه آن‌ها با همسرشان تاثیر می‌گذارد یا نگران زایمان، درد و توانایی خود از برعهده آمدن وظایف بچه‌داری هستند.
تجربه زایمان دشوار در گذشته، استرس، اضطراب و افسردگی ممکن است به نگرانی‌های شما اضافه شود و تغییرات بالقوه در نقش‌ها مانند گرفتن مرخصی یا رها کردن کار ممکن است عوامل دیگری از نگرانی باشند.
وقتی یک زمان مشخص برای انجام کاری داشته باشیم و این زمان رو به پایان است یا با همسرمان جر و بحث داشته‌ایم، بسیار طبیعی است که احساس استرس داشته باشیم. اما چگونه متوجه می‌شویم که استرس ما بیش از حد شده و می‌تواند برای سلامت ذهن ما زیان آور باشد؟
به نشانه‌ها توجه کنید. نشانه‌ها می‌توانند پیش از زیاد‌تر شدن استرس شما، کلید دستیابی به کمک سریع باشد. بوگرا توضیح می‌دهد: بعضی از نشانه‌ها شامل عدم توانایی در خوابیدن، نگرانی زیاد و دائمی در مورد مسائل بی‌اهمیت و موارد مشابه می‌تواند خلق و خو، خواب، اشتها و تمرکز را تحت تاثیر قرار دهد.
مردم ممکن است احساس کنند که خلق و خوی آن‌ها با توجه به زمان تغییر می‌کند یا احساس ناراحتی، غم و بی‌علاقگی می‌کنند و نمی‌توانند از چیزهایی که برایشان پیش از این لذت بخش بود، لذت ببرند. مادران باردار نیز احساس می‌کنند که قادر به مقابله با این شرایط نیستند، آن‌ها بیش از حد یا خیلی کم می‌خوابند، اشتهای خود را از دست می‌دهند یا پرخوری می‌کنند. همچنین آن‌ها ممکن است دچار احساس بی‌صلاحیتی، زودرنجی یا ناامیدی شوند و بخواهند از دیگران دوری و اجتناب کنند.
اغلب مادرانی که دچار استرس در دوران بارداری می‌شوند احساس گناه و ناامیدی می‌کنند چون آن‌ها فکر می‌کنند که باید خوشحال باشند و این احساس گناه باعث استرس بیشتری می‌شود. بوگرا اضافه می‌کند: افکار خودآزاری ممکن است یک احساس را نامساعدتر کنند بخصوص اینکه دوران بارداری قرار است یک زمان شاد و خوشحال‌کننده‌ای باشد. علاوه براین، افراد ممکن است علائم فیزیکی مانند تپش قلب، عرق ریختن، به سختی نفس کشیدن، لرزش و … تجربه کنند. به ندرت، افراد ممکن است دچار اختلال اضطراب شوند که منجر به سریع نفس کشیدن و احساس وحشت و هراس می‌شود.
با توجه به این که غیرممکن است در نه ماه بارداری دچار هیچ سطوحی از استرس نشوید، لحظات گاه‌گدار نگرانی، به جنین شما آسیب وارد نخواهد کرد. با این حال، تداوم استرس ممکن است بر سیستم ایمنی نوزاد تاثیر بگذارد و مشکلاتی را ایجاد کند. استرس طولانی مدت در دوران بارداری ممکن است بر مغز کودک اثر بگذارد. بنابراین در دوران بارداری باید به دنبال مدیریت استرس خود در بهترین حالت ممکن باشید.
استرس شدید مزمن با مهارت‌های مقابله‌ای ضعیف، می‌تواند تفاوت‌هایی در توسعه مغز ایجاد کند. تایید شده است که استرس منجر به افزایش کورتیزول می‌شود. استرس مزمن ممکن است این سطوح بالا را حفظ و به جنین منتقل کند و کودک را تحت تاثیر قرار دهد. سطوح بالای استرس در دوران بارداری مشکل‌زا است و باید به هر شکلی تلاش کرد تا میزان آن کاهش یابد. بوگرا اضافه می‌کند: هنگامی که شما باردار هستید، باید در مورد مصرف هرگونه دارو برای کنترل استرس مراقب باشید. چون برخی از داروها می‌توانند از جفت عبور کنند و بر جنین تأثیر بگذارند.
اگر احساس می‌کنید که برای کنترل استرس خود به دارو نیاز دارید، بهتر است از پزشک عمومی یا متخصص زنان و زایمان خود برای یافتن دارویی که برای شما مناسب است کمک بگیرید.
مهم‌ترین چیز این است که متوجه شوید شما تنها کسی نیستید که در دوران بارداری دچار استرس هستید. شما اولین زنی نیستید که این چنین احساساتی دارد و آخرین هم نخواهید بود. بنابراین مهم است که خیلی زود با استرس مقابله کنید و اجازه ندهید که در طول زمان افزایش یابد. بوگرا می‌گوید: نگرانی‌ها و دلواپسی‌های خود را با دیگران در میان بگذارید. با دوستان و هر فرد دیگری که می‌توانید اعتماد کنید صحبت کنید.
صحبت کردن با افراد خانواده یا دوستانی که تجربه بارداری داشته‌اند همواره آرامش بخش است. علاوه بر این می‌تواند منجر به پیشنهادات عملی و مفیدی شود که به فکر خودتان نرسیده است. ممکن است پیش از باداری، هر زمان که خسته بودید یا روز بدی داشتید، خودتان را به کافئین می‌رساندید. این کار در زمان بارداری توصیه نمی‌شود. در عوض، بوگرا می‌گوید: مهم است که حالت فیزیکی مناسبی داشته باشیم تا منجر به سلامت روانی خوبی شود.
اگر ممکن است کمی فعالیت‌های جسمی انجام دهید. مثلا قدم زدن به کاهش تنش و ایجاد آرامش در شما کمک می‌کند. همچنین برخی فعالیت‌های آرامش بخش مانند گوش دادن به موسیقی را امتحان کنید. موسیقی به شما کمک می‌کند تا راحت‌تر به خواب بروید. غذای سالم بخورید، حتی اگر تمایلی به خوردن غذا ندارید، سعی کنید وعده‌های کوچکی از غذا همراه با میوه و سبزیجات تازه بخورید.
از کمک خواستن خجالت نکشید. اگر شما بیش از حد خسته‌اید تا بتوانید شام بپزید، از دوست یا یکی از اعضای خانواده کمک بخواهید. کسی که می‌دانید می‌خواهد زندگی را برای شما راحت‌تر کند. اگر در هنگام بارداری بتوانید به پذیرفتن یا درخواست کمک کردن عادت کنید، برای شما راحت‌تر خواهد بود. تا زمان به دنیا آمدن کودک وقتی که دچار بی‌خوابی هستید، مسئولیت‌ها را به دیگران واگذار کنید.
روابط مثبت بین والدین و فرزندان برای رشد کودکان مهم است. روابط مثبت با کودکان…
نوع تفکر شما در مورد تربیت فرزندتان، در ایجاد رابطه با آن‌ها تفاوت ایجاد می‌کند.…
دنیای دیجیتال بخش جدایی‌ناپذیر زندگی ما و فرزندان‌مان است. در یک دوره جامع آموزشی تلاش…
سلامت روان، بسیار فراتر از وجود برخی از اختلالات است. وقتی صحبت از سلامت روان…
توسعه تاب آوری یک سفر شخصی است و شما باید از دانشی که نسبت به…
کودکان تاب آور می‌توانند پس از تجربه شکست، بهبود یابند و به زندگی عادی خود…