انگشت کردن در بینی، جویدن ناخن‌ها، دندان قروچه و مکیدن انگشت شست از کارهایی هستند که کودکان از همان سن کم به انجام دادنشان عادت می‌کنند. ممکن است این عادات برای کاهش و مقابله با اضطراب و ملالت نمایان شوند یا به این دلیل انجام شوند که حس خوبی به کودک می‌دهند. در هر صورت، با بزرگ شدن کودک، ممکن است این عادات مشکل‌زا شوند، بنابراین، بهتر است از سن کودکی این عادات را در او ترک دهید تا از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری شود.
چند عادت بد در کودکان رایج است که ممکن است سبب ناراحتی بسیاری از والدین شود. در حالی که بسیاری از کودکان با بزرگ شدن این عادات را ترک می‌کنند، اما برخی دیگر ممکن است آنها را به مدت طولانی همراه خود داشته باشند. همچنین، برخی از این عادات باعث نگرانی مضاعف درباره بهداشت و سلامت کودکان می‌شوند و در والدین اضطراب ایجاد می‌کند.
باید در نظر داشت که، در روند ترک عادات بد، باید بسیار صبور بود. حتی بهترین والدین هم ممکن است صبر خود را از دست بدهند و در نهایت رفتار نامناسبی با کودک داشته باشند. ممکن است توجه منفی به عادت بد کارکردی برعکس داشته باشد و سبب تشدید آن شود. همچنین، القای احساس شرم به کودک باعث ایجاد بحران‌های هیجانی در کودک می‌شود و او را دلسرد می‌کند. بنابراین، بهترین کاری که والدین می‌توانند انجام دهند تاکید بر عادات مثبت کودک و استفاده از یادآوری‌های کوچک است. در این مقاله، به تعدادی از رایج‌ترین عادات بد کودکان پرداخته و نکاتی برای اصلاح این عادات آورده شده است.
بسیاری از کودکان وقتی حوصله‌شان سر می‌رود، مضطرب‌اند یا در حال انجام فعالیت‌هایی مثل تماشای تلویزیون یا مطالعه‌اند عادت به ناخن جویدن دارند. برخی کودکان نیز، به دلیل اینکه ناخن‌های شکننده یا در حال شکستنی دارند، ناخن‌هایشان را می‌جوند. همچنین، جویدن پوست اطراف ناخن، به دلیل خشکی و وجود لبه‌های تیز در اطراف ناخن‌ها، نیز شایع است.
ناخن جویدن ممکن است باعث بروز عفونت و خونریزی شود، زیرا جویدن مداوم ممکن است منجر به تورم پوست اطراف ناخن‌ها شود. همچنین، از آنجا که میکروب‌ها و باکتری‌ها معمولا زیر ناخن‌ها جمع می‌شوند، در نتیجه، عادت جویدن مداوم ناخن‌ها ممکن است فضای لازم را برای رشد میکروب‌ها ایجاد کند.
از توجه منفی به این عادت خودداری کنید و به کودک نگویید این عادت منزجرکننده است یا ناخن‌هایش به حدی از بین رفته‌اند که دیده نمی‌شوند. اطمینان حاصل کنید که کودک با دستانش با خاک بازی نمی‌کند، چون خاک و گل باعث شکننده‌تر شدن ناخن و پوسته‌پوسته شدن اطراف انگشتان می‌شود و کودک سعی می‌کند ناخن‌های شکسته‌شده را با دندان بجود و به این ترتیب، عادت ناخن جویدن تشدید می‌شود.
از آنجا که خشکی ناخن‌ها ممکن است دلیل اصلی ناخن جویدن باشد، حتما برای مراقبت و بهداشت ناخن‌ها و انگشتان برنامه منظمی داشته باشید، مثل استفاده روزمره از مرطوب‌کننده‌ها. لبه‌های تیز اطراف ناخن‌ها را با استفاده از سوهان ناخن صاف و نرم کنید.
لب‌های خشک و ترک‌خورده ممکن است سبب بروز عادت خیس کردن لب‌ها و جویدن پوست خشک لب برای نرم کردن آنها شود. از آنجا که لب‌ها با لیسیدن و جویدن خشک‌تر می‌شوند، در نتیجه، این عادت ادامه پیدا می‌کند و به‌تدریج تبدیل به راهکاری برای فرار از ملالت و اضطراب کودک می‌شود.
خیس کردن و جویدن مداوم لب‌ها ممکن است باعث ایجاد زخم و ناراحتی پوست لب‌ها شود و پوست اطراف آنها را بیشتر از همیشه در معرض عفونت قرار دهد. همچنین، لب‌ها تحریک‌پذیر و رنگ آنها قرمز می‌شود.
به کودک نگویید لب‌های ترک‌خورده او باعث می‌شود زشت و غیرجذاب به نظر برسد، زیرا این حرف ممکن است به عزت نفس کودک صدمه بزند و حتی سبب اضطراب بیشتر کودکان و در نتیجه، شعله‌ور شدن بیشتر این عادت بد در آنها شود.
هر روز از مرطوب‌کننده‌های لب استفاده کنید. اگر کودک کم‌سن است، شاید بهتر است خودتان این کار را برایش انجام دهید. اگر لب‌ها شکاف‌خورده‌اند، مرطوب‌کننده لب را به صورت عمودی روی شکاف‌ها بزنید تا آنها را بپوشاند. ژل یا پماد لانولین را قبل از خواب روی لب‌های کودک بمالید تا هر نوع زخم یا شکاف‌خوردگی را درمان کند.
انگشت در بینی کردن عادتی جهان‌شمول است که در همه کودکان و در همه گروه‌های سنی شایع است. اگرچه ممکن است نتوانید به طور کامل از شر این عادت بد در کودک خلاص شوید، اما بستگی به خودتان دارد که به او یاد دهید انجام این کار در حضور دیگران کار پذیرفته‌ای نیست و باید از دستمال کاغذی برای پاک کردن محتویات بینی‌اش استفاده کند.
به طور مداوم انگشت در بینی کردن ممکن است سبب افزایش خطر خونریزی در بینی شود، به‌ویژه اگر ناخن‌ها روی دیواره بینی خراش ایجاد کنند. همچنین، ویروس‌های سرماخوردگی و بیماری‌های تنفسی به‌سهولت از طریق انگشتان وارد بینی می‌شوند. وقتی کودک به طور مداوم انگشت در بینی می‌کند، داخل محیط بینی زخمی و پوسته‌پوسته می‌شود و در نتیجه، لزوم انگشت در بینی کردن را افزایش می‌دهد.
سعی کنید توجه کودک را به جنبه زشت این عمل جلب نکنید، زیرا این کار سبب می‌شود کودکتان باور کند شما او را نمی‌پذیرید. گاهی اوقات، توجه منفی ممکن است عادت بد کودکان را تشدید کند، به‌خصوص در آن‌هایی که از تحریک کردن والدینشان لذت می‌برند.
با ملایمت به کودک تذکر دهید که انجام این کار در حضور دیگران کار پذیرفته‌ای نیست و برای پاک کردن بینی به او دستمال کاغذی بدهید. در صورتی که کودک دچار پوسته‌پوسته شدن و زخم در محیط بینی شده است، می‌توانید از پمادهای التیام‌بخش مخصوص استفاده کنید.
مکیدن انگشت شست بین بسیاری از نوزادان و کودکان زیر چهار سال کاملا رایج است. در حالی که بسیاری از کودکان با بزرگ شدن این عادت را ترک می‌کنند، اما برخی دیگر ممکن است مکیدن انگشت شست را مدت طولانی‌تری ادامه دهند. مانند سایر عادات، مکیدن انگشت شست هم ممکن است ناشی از بی‌حوصلگی باشد یا به این دلیل که به نوزادان احساس آرامش می‌دهد و به خوابیدنشان کمک می‌کند.
مکیدن مزمن انگشت شست ممکن است سبب درد یا پینه بستن یا سفت شدن پوست اطراف انگشت شود، همچنین، ممکن است کودک را دچار عفونت ناخن کند. مکیدن انگشت در کودکانی که در حال درآوردن دندان‌های دائمی‌اند ممکن است منجر به نامرتب شدن دندان‌ها شود و در نتیجه، کودک به اقدامات بعدی دندانپزشکی مثل ارتودنسی نیاز پیدا کند.
به کودک احساس شرم ندهید، زیرا این کار ممکن است نتیجه معکوس در پی داشته باشد. اگر کودکتان کمتر از چهار سال سن دارد، بهتر است اجازه دهید با بزرگ‌تر شدن این عادت را ترک کند.
کودک را از نظر ذهنی سرگرم انجام فعالیت‌ها و بازی‌ها نگه دارید. تذکرات ملایمی به کودک بدهید و به‌شدت به سیستم تقویت و توجه مثبت متکی باشید. همچنین، ممکن است بخواهید از راه‌حل بدمزه کردن انگشت یا پیچیدن باند دور انگشت برای دلسرد کردن کودک از این عادت استفاده کنید، اما این روش‌ها توصیه نمی‌شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه، می‌توانید به مقاله چگونه به ترک عادت مکیدن انگشت شست در کودکان کمک کنیم؟ در سایت کودکت مراجعه کنید.
کشیدن موها عادتی است که همزمان با عادت مکیدن شست نمایان می‌شود و درست وقتی کودک عادت مکیدن شست را ترک کند این عادت نیز متوقف می‌شود. هر چند اگر این عادت بعد از ترک عادت مکیدن انگشت ادامه پیدا کرد، ممکن است نشانه مشکل جدی و مزمن کندن موها باشد که «اختلال موکنی» نامیده می‌شود.
موکنی مزمن منجر به پیدایش نقاط کچلی آشکار روی سر می‌شود و ممکن است بر عزت نفس کودک تاثیر بگذارد.
به کودک هنگام پیچاندن و بازی با موهایش تذکر ندهید. احتمالا کوتاه کردن موها و پوشاندن دست‌های کودک با دستکش نیز مؤثر نخواهد بود، زیرا این کار فقط باعث توجه بیشتر کودک به مشکل کندن مو خواهد شد.
بهترین روش برای مهار این عادت تمرکز بر از بین بردن عادت مکیدن انگشت شست است که معمولا همراه با کندن موست. هرچند اگر کودک مشکل موکنی مزمن و پایدار دارد، بهترین کار این است که با یک متخصص در این‌باره مشورت کنید، زیرا این مشکل ممکن است یکی از علائم بیماری‌های روانی مانند افسردگی باشد.
ساییدن دندان‌ها که با نام دندان قروچه نیز شناخته می‌شود عادتی است که معمولا هنگام خواب آشکار می‌شود. در حالی که دلیل مشخصی برای بروز این حالت وجود ندارد، اما ممکن است ناشی از اضطراب و استرس یا حتی تلاش ناآگاهانه برای رفع مشکل دندان نامرتب باشد. هرچند این عادت، به احتمال زیاد، تا زمان بزرگسالی نیز ادامه پیدا می‌کند.
کودکانی که عادت دندان قروچه دارند فشار زیادی روی فک خود وارد می‌کنند که ممکن است سبب بروز سردرد، افتادن دندان یا حتی بروز درد در فک شود.
اگر متوجه شدید کودک هنگام خواب دندان قروچه می‌کند، او را از خواب بیدار نکنید، زیرا این احتمال وجود دارد که کودک از وجود این عادت در خود بی‌اطلاع باشد و بیدار کردن ناگهانی کودک تنها سبب بروز آشفتگی در ذهن او خواهد شد.
معاینه مرتب دندان‌ها و مراقبت‌های خانگی از دندان می‌تواند شما را از بروز هرگونه صدمه در دندان‌های کودک مطلع کند.
کودکان، برای کشف بدن خود، به دست زدن به اندام‌های خصوصی‌شان نیز تمایل دارند و گاهی با آن قسمت بازی می‌کنند. این عادت نیز، همانند سایر عادات، به این دلیل اتفاق می‌افتد که به کودک حس آرامش می‌دهد. در حالی که دست زدن به اندام‌های خصوصی ربطی به مسائل جنسی در کودکان ندارد، اما باید به آنها فهماند انجام این کار به طور کلی و به‌خصوص در حضور دیگران صحیح نیست.
این عادت بخشی از جریان عادی بزرگ شدن کودک است، واکنش شدید و منفی والدین به این عمل ممکن است سبب بروز پریشانی هیجانی در کودک شود.
اگر کودک را هنگام انجام این عمل دیدید، واکنش منفی نشان ندهید، زیرا این واکنش منفی شدید ممکن است به عزت نفس کودک صدمه بزند و کودک از کشف و لمس بدنش دچار حس گناه شود.
می‌توانید به کودک درباره قسمت‌های مختلف بدن آموزش دهید. اگر کودک کمتر از چهار سال سن دارد، بهتر است حواس کودک را به کاری دیگر معطوف کنید. در مواردی که کودک به طور مداوم به اندام‌های خصوصی خود یا کودکان دیگر دست می‌زند، باید با پزشک در این‌باره مشورت کنید تا بررسی جامع و کاملی صورت گیرد.
کلید شکستن عادت بد کودکان صبوری و قدم‌به‌قدم پیش رفتن است. تنها کافی است شدت عادت را درک کنید، عامل ایجادکننده را شناسایی کنید، کارهایی برای پرت کردن حواس کودک از این عادت انجام دهید، به کودک انگیزه دهید و واکنش منفی از خود نشان ندهید.
به کمک روش‌های پیشنهادی در این مقاله، می‌توانید کودک را برای ترک عادت‌های بد گوناگون آماده کنید. تجربه‌های خود را در این زمینه با ما و سایر والدین در میان بگذارید.
روابط مثبت بین والدین و فرزندان برای رشد کودکان مهم است. روابط مثبت با کودکان…
نوع تفکر شما در مورد تربیت فرزندتان، در ایجاد رابطه با آنها تفاوت ایجاد می‌کند.…
دنیای دیجیتال بخش جدایی‌ناپذیر زندگی ما و فرزندان‌مان است. در یک دوره جامع آموزشی تلاش…
سلامت روان، بسیار فراتر از وجود برخی از اختلالات است. وقتی صحبت از سلامت روان…
توسعه تاب آوری یک سفر شخصی است و شما باید از دانشی که نسبت به…
کودکان تاب آور می‌توانند پس از تجربه شکست، بهبود یابند و به زندگی عادی خود…