از جمله موارد مهم در تربیت کودک فراهم کردن بازی و سرگرمی مناسب براری فرزندان است. توانایی‌های جدید نوزاد مثل راه رفتن و بهبود مداوم مهارت‌های زبانی، وقت گذرانی با کودک یک ساله را بسیار سرگرم‌کننده می‌کند و البته این فعالیت‌ها مهم هستند چون تعامل شما با کودک برای رشد و پرورش او ضروری است. انجام چند بازی ساده با کودک می‌تواند به تقویت مهارت‌های فکری او کمک کند. آنچه در ادامه می‌خوانید فعالیت‌های خانگی با هدف سرعت بخشیدن به یادگیری مهارت‌ها و رشد کودک یک ساله شما طراحی شده‌اند.
دکتر رابرت مایرز (Robert Myers)، روانشناس کودکان و بزرگسالان، پایه‌گذار موسسه رشد و پرورش کودکان و استادیار روانشناسی بالینی و رفتار انسان در دانشگاه کالیفرنیا می‌گوید:
کودکان بین ۱۲ماهگی و ۲سالگی به تنهایی شروع به انجام کارهایی می‌کنند، روابط علت ومعلولی را می‌بینند و فعالانه با سایر افراد در محیط اطرافشان مشارکت می‌کنند. در مقابل والدین به تشویق آنها می‌پردازند، با آنها تعامل می‌کنند، مسائل را به آنها می‌آموزند و کودکان را در معرض مواجهه با چالش‌ها و تجربیات مناسب سنشان قرار می‌دهند و باید گفت که این کارها در تشویق رشدو پرورش کودکان و کشف محیط توسط آنها و یادگیری آنها از تعاملات با محیط خود بسیار اهمیت دارد.
نیازی نیست که کوهی از اسباب بازی‌های پرزرق و برق را برای کودک فراهم کنید چون فعالیت‌های ساده به همان اندازه کارایی دارند. دکتر رونی کوهن لیدرمن (Roni Cohen Leiderman)، رئیس مرکز توسعه انسانی میل‌من سیگل (Mailman Segal) در دانشگاه نووا ساوسرن (Nova Southeastern) و مولف کتاب «بیا با هم بازی کنیم و باهم یاد بگیریم» توضیح می‌دهد:
من می‌توانم با یک شیء ساده کنار کودک بنشینم و ۱۰۰ نوع فعالیت مختلف با آن یک قطعه با کودک انجام دهم زیرا تمام چیزی که اهمیت دارد بازیگوشی کردن و تعامل با کودکان است.
مطمئن نیستید که باید از کجا شروع کنید؟ در این مقاله چندین بازی ساده و سرگرم کننده مناسب برای رشد و پرورش کودکان گرد‌‌آوری شده است که والدین هم می‌توانند از بازی با کودک لذت ببرند.
وسایل موردنیاز: سر و صدا، قاشق، دیگ، تابه، زنگ، سنج، طبل
کاری که باید بکنید: با این وسایل موسیقی بسازید به همین راحتی. دکتر مایرز می‌گوید:
از ریتم‌های بامزه برای نواختن این سازها استفاده کنید و ضرباهنگ را بالا ببرید، همراه با او بنوازید و در همان حین او را تشویق کنید تا خودش به تنهایی بنوازد.
مهارت‌های آموخته شده: هماهنگی، مهارت‌های شنیداری و اکتشاف موسیقی
وسایل موردنیاز: جعبه مقوایی بزرگ یا تونل بازی آماده یا خانه‌‌های مخصوص کودک
کاری که باید بکنید: با جعبه مقوایی، تونل بازی یا خانه مخصوص بازی یک قلعه کوچک بسازید و یک ورودی و یک خروجی برای این قلعه کوچک قرار دهید و کودکتان را تشویق کنید که وارد این قلعه شده و خارج شود (ممکن است لازم باشد که به او نشان دهید چگونه این کار را انجام دهد). بهتر است یک عامل سرگرم‌کننده به این بازی نمایشی بیفزایید مانند در زدن یا زنگ‌زدن و پرسیدن اینکه کسی خانه هست یا نه.
مهارت‌های آموخته شده: مهارت‌های اجتماعی، مهارت‌های وسیع حرکتی و اکتشاف محیط اطراف
وسایل موردنیاز: یک تلفن اسباب‌بازی یا تلفن قدیمی و کهنه
کاری که باید بکنید: یکی از تلفن‌ها را به کودک دهید و یکی را هم خودتان نگهدارید. ادای تلفن زدن را درآورید و از طریق گوشی‌های تلفنی که در دستتان است با یکدیگر یا با افراد فرضی مکالمه کنید. صدایتان را بامزه کنید و شخصیت‌های خنده‌داری در آن سوی خط فرضی بسازید.
نسخه‌های متفاوت این بازی ساده: برخی از تلفن‌های اسباب‌بازی به شما اجازه می‌دهند صدای خود و کودکتان را ضبط کرده و سپس این صداها را پخش کنید که می‌تواند سبب افزایش جنبه سرگرم‌کننده بازی شود.
مهارت‌های آموخته شده: توسعه زبانی و اجتماعی
وسایل موردنیاز: شن و ماسه، آب، لیوان، قاشق، بیل‌های پلاستیکی و وان بزرگ
کاری که باید بکنید: بازی شن و آب جزو فعالیت‌های عالی برای زمانی است که کودک شما به سن ۱۸ ماهگی می‌رسد. یک وان بزرگ را با آب و شن پر کنید و اجازه دهید کودک آزادانه به کندن، پاشیدن، بیل زدن و کارهای دیگر بپردازد. در حین همراهی با کودک او را به تنها بازی کردن هم تشویق کنید. وقتی با او بازی می‌کنید به همراهش صحبت کرده و آواز بخوانید، تشویقشان کنید که از کارهای شما تقلید کنند و سپس شما کارهای آنها را تقلید کنید. توجه داشته باشید که هرگز کودک را بدون مراقب در اطراف آب رها نکنید.
نسخه‌های متفاوت این بازی ساده: همزمان کودک دیگری را در این بازی شرکت دهید.
مهارت‌های آموخته شده: بازی خلاقیت، مهارت های خوب حرکتی، شبیه‌سازی لامسه و توسعه اجتماعی
وسایل موردنیاز: لوله خالی دستمال رولی
کاری که باید بکنید: از طریق یک لوله مقوایی با کودک خود صحبت کنید یا صداهای خنده‌دار از خودتان تولید کنید و ببینید که او چگونه نسبت به تغییر در صدای صحبت کردن عادی شما واکنش نشان می‌دهد. در نوبت بعد اجازه دهید او صحبت کند تا ببینید چه صداهایی را می‌تواند از خود تولید کند. کودکان در این سن و سال دوست دارند با مفاهیم زبانی بازی کنند و این بازی ساده به آنها فرصت می‌دهد تا صداهای جدید را تمرین کنند. زبان در واقع همان تقلید از صداها است؛ غان و غون کودکانه به کلمات واقعی تبدیل می‌شود که در نهایت مبدل به شوخی و سرگرمی می‌شود.
مهارت‌های آموخته شده: تمایز شنیداری، گرفتن نوبت بازی
کاری که باید بکنید: کودک را با وظایف مختلفی که به او محول کرده‌اید به نقاط مختلف خانه بفرستید و از آنها بخواهید تا کفش های خود را بیاورد، توپ را برای شما بیاورد یا فنجان خود را پیدا کرده و تحویل شما دهد. این فعالیت ضمن اینکه به او اجازه می‌دهد با دنبال کردن جهت‌ها مهارت‌های زبانی دریافتی را تمرین کند بلکه به شما نیز نشان می‌دهد او تا چه حد قادر است از پس انجام کارهای مربوط به خود برآید.
نسخه‌های متفاوت این بازی ساده: فعالیت‌های خنده‌داری مانند « توپ را بالای سرت بگذار» را به این فعالیت اضافه کنید تا حس شوخ‌طبعی در کودک تقویت شود.
مهارت‌های آموخته شده: ادراک جهت‌ها، مهارت‌های حافظه‌ای
وسایل موردنیاز: کاغذ نایلونی شفاف
کاری که باید بکنید: یک تکه کاغذ نایلونی شفاف را به اندازه حداقل دو وجب ببرید، سپس کاغذ روغنی پشت آن را جدا کرده و قسمت چسبنده آن را روی کف زمین یا روی موکت بگذارید و بعد به کودک اجازه دهید در حین تکان دادن انگشتان پایش روی سطح چسبنده، با دویدن، پریدن، جست‌وخیز یا ایستادن صرف روی کاغذ شفاف خود را سرگرم کند. دکتر لیدرمن توضیح می‌دهد:
این یک رویکرد تازه برای یادگیری کودکان در مورد بدنشان است، اغلب ما به عنوان والدین تصور می‌کنیم که باید قوانینی برای بازی‌ها وضع کنیم و همه کارها را طبق روال انجام دهیم اما کاغذهای چسبان تنها یک سرگرمی آزاد و بدون هزینه برای تمام افراد هستند.
نسخه‌های متفاوت این بازی ساده: اسباب‌بازی‌های کوچکی را روی سطح چسبنده قرار دهید و بگذارید کودک تلاش خود را برای برداشتن آنها بکند.
مهارت‌های آموخته شده: آگاهی حواس پنجگانه، تقویت عضله‌ها، آگاهی کودک از بدن خود
وسایل موردنیاز: ماژیک
کاری که باید بکنید: با ماژیک قرمز یک نقطه روی صورت کودک بگذارید و حواس او را چند دقیقه قبل از قرار دادنش در جلوی آینه پرت کنید. اگر کودک شما با لمس بینی یا سعی برای پاک کردن آن علامت نسبت به تصویر خود واکنش نشان داد، این موضوع نشان می‌دهد که کودک قادر است وجود چیزی غیرعادی را در بازتاب تصویر خود تشخیص دهد. هنگامی که کودکان بسیار کم سن وسال هستند هیچ تصور و معنایی از وجود خود ندارند اما در این سن کاملا برایشان مشخص است که تصویر افتاده در آینه همان خودشان هستند. اما در صورت عدم واکنش کودک نسبت به تصویر خود نگران نشوید زیرا او به زودی این واکنش را بروز خواهد داد.
نسخه‌های متفاوت این بازی ساده: یک کلاه خنده‌دار را روی سر کودک قرار دهید و تلاش او برای برداشتن کلاه از سر خود را تماشا کنید.
مهارت‌های آموخته شده: خودآگاهی و کشف هویت
کاری که باید بکنید: کودکان نوباوه شمردن انگشتان دست و پای خود را دوست دارند بنابراین به کوچولوی خود نشان دهید که چگونه هر عدد را تنها یکبار و حین شمردن شما با صدای بلند لمس کند. در صورتی که کودک اعداد را بدون نظم و ترتیب ادا می‌کند اخم نکنید زیرا شمردن اعداد با ترتیب درستشان اهمیت ندارد و درست همانطور که شما لغات جدید را به آنها ارائه می‌کنید اعداد هم بخشی از زندگی محسوب می‌شوند. در شرایط مناسب از اعداد برای شمردن انگشتان پای کودک یا اشیاء استفاده کنید، در نتیجه کودکان به تدریج قادر خواهندبود که مفاهیم اعداد را بیاموزند.
نسخه‌های متفاوت این بازی ساده: شمردن پله‌ها حین بالا و پایین رفتن، شمردن حین انتظار برای سبز شدن چراغ راهنمایی و شمردن حباب‌های فوت شده در هوا.
مهارت‌های آموخته شده: مهارت‌های ابتدائی شمارش، مهارت‌های برقراری ارتباط تن به تن با دیگران
وسایل موردنیاز: نان برنجی یا بیسکوئیت‌های برشته مخصوص کودکان، سینی فر
کاری که باید بکنیم: نان برنجی‌ها یا بیسکوئیت‌های خرد را روی سینی پخش کنید و به او نشان دهید چگونه با انگشت خود با خرده‌ریزه‌ها بنویسد.این بازی ساده به کودکان فرصت می‌دهد تا به بزرگسالان و خواهر و برادرهای بزرگ‌تر خود در زندگی نزدیک‌تر شوند که در واقع یک فعالیت عمدتا معنی‌دار در اوائل دوران کودکی محسوب می‌شود.
فواید: اگر نگران شن خوردن کودک در حین شن و ماسه بازی هستید این فعالیت برای او بهتر است چون می‌تواند بیکسکوئیت‌های خرد شده را بخورد. (البته از نزدیک بر کودک نظارت کنید).
مهارت‌های آموخته شده: مهارت‌های اولیه تمرین نوشتار، درک علت و معلول
وسایل مورد نیاز: تونل بازی، پازل، اسباب‌بازی‌های چند بخشی
کاری که باید بکنید: قطعات پازل یا بخش‌های مختلف یک اسباب بازی را به دو دسته تقسیم کنید و هردسته را در یک طرف تونل بازی قرار دهید در نتیجه کودکتان مجبور خواهد بود در تونل به جلو و عقب رفت و آمد کند تا بتواند این وظیفه محول شده را انجام دهد. اگر تونل بازی در خانه نیست با کنار هم گذاشتن مبل‌ها یا چند بالش هم می‌شود تونل ساخت.
مهارت‌های آموخته شده: توجه متمرکز، پردازش حسی، یادگیری نحوه به انجام رساندن کارهای ترتیبی چند مرحله‌ای
با این فعالیت‌های بسیار ساده می‌توان کودکی شاد و با مهارت‌های ذهنی و جسمی خوب پرورش داد. هرچه دفعات تکرا و تنوع در بازی‌ها بیشتر باشد کودک بیشتر استقبال خواهد کرد.
در پایان باید اشاره کنیم یکی از وظایف پدر و مادر شاد فراهم کردن سرگرمی‌های مناسب برای کودک است که ضمن شاد کردن او مهارت‌ها و توانایی‌های جدیدی به او بیاموزد. شما هم می‌توانید سرگرمی‌ها و بازی‌هایی که با کودک خود انجام می‌دهید را از طریق وبسایت کودکت با ما در میان بگذارید.
روابط مثبت بین والدین و فرزندان برای رشد کودکان مهم است. روابط مثبت با کودکان…
نوع تفکر شما در مورد تربیت فرزندتان، در ایجاد رابطه با آنها تفاوت ایجاد می‌کند.…
دنیای دیجیتال بخش جدایی‌ناپذیر زندگی ما و فرزندان‌مان است. در یک دوره جامع آموزشی تلاش…
سلامت روان، بسیار فراتر از وجود برخی از اختلالات است. وقتی صحبت از سلامت روان…
توسعه تاب آوری یک سفر شخصی است و شما باید از دانشی که نسبت به…
کودکان تاب آور می‌توانند پس از تجربه شکست، بهبود یابند و به زندگی عادی خود…