اختلال یادگیری چیست و چه علائمی دارد؟

اختلال یادگیری ناشی از تفاوت‌های عصب شناختی مغز در پردازش اطلاعات است که به شدت توانایی فرد را در یادگیری مهارت‌های خاص محدود می‌کند. در واقع، علت این اختلال تفاوت‌ در نحوه پردازش، ادراک و استفاده از اطلاعات در مغز است. همه افراد در یادگیری تفاوت‌هایی با هم دارند، اما افرادی که دچار اختلال‌یادگیری هستند در طول عمر خود با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند.

درمانی قطعی برای این اختلال وجود ندارد. برنامه‌های آموزشی، تا حد زیادی، به حل مشکلات ناشی از این اختلال کمک می‌کند، اما تبعات آن ممکن است تا آخر عمر همراه فرد باشد. افراد دارای اختلال یادگیری ممکن است با مشکلات زیادی در مدرسه یا محل کار مواجه باشند. همچنین، این اختلال بر زندگی شخصی و روابط اجتماعی فرد نیز تأثیر‌گذار است.

علائم اختلال یادگیری

مقاله مرتبط: تفاوت اختلال کم‌ توجهی‌ ـ‌ بیش‌ فعالی و اختلال طیف اوتیسم

اولین علائم اختلال‌‌‌ یادگیری با مشکلات تحصیلی کودک در مدرسه مشخص می‌شود. والدین و معلمان پیش دبستانی از اولین افرادی هستند که علائم این اختلال را در کودکان تشخیص می‌دهند. این کودکان ممکن است دچار مشکلاتی در مهارت‌های اساسی مانند خواندن یا درک مطلب باشند. بعضی از این کودکان ممکن است در یادگیری مهارت‌های اصلی مشکلی نداشته باشند، اما در به‌کارگیری این مهارت‌ها دچار مشکل باشند.

زندگی با این اختلال و مشکلات ناشی از آن برای والدین و کودکان کار بسیار دشواری است. بسیاری از والدین با تشخیص اختلال‌ یادگیری کودکان خیالشان راحت خواهد شد، چرا که تشخیص این اختلال منجر به جلب حمایت بیشتر معلمان و تدوین برنامه‌های آموزشی ویژه این کودکان می‌شود.

دانش آموزانی که در یادگیری دچار اختلال هستند نیازمند آموزش‌های فردی ویژه و متناسب با شرایطشان هستند تا از بقیه همکلاسی‌ها و همسالان خود عقب نمانند و بتوانند زندگی عادی داشته باشند.

علل و تشخیص اختلال یادگیری

اختلال یادگیری اختلالی رشدی عصبی است؛ یعنی، اساس ناهنجاری‌ها در سطح شناختی است که بر توانایی مغز در درک و پردازش دقیق و مؤثر اطلاعات کلامی و غیرکلامی تأثیر می‌گذارد. برای مثال، کودک دچار اختلال یادگیری، با توجه به سطح هوشش، عملکرد تحصیلی پایین‌تری دارد. البته این تصور غلطی است که دانش آموزان که در یادگیری دچار اختلال هستند، همانند همسالان خود، قادر به یادگیری نیستند یا هوش کمتری دارند. در واقع، این دانش آموزان هوشی مشابه همسالان خود دارند و حتی ممکن است، با وجود اختلال در یادگیری، کودکانی تیزهوش باشند.

تفاوت کودکانی که به اختلال یادگیری مبتلا هستند با سایر کودکان فقط در شیوه‌های متفاوت یادگیری آن‌ها است. در واقع، این کودکان برای یادگیری به تمرین‌های آموزشی ویژه‌ای نیاز دارند. در تشخیص اختلال یادگیری، معمولا ضریب هوشی کودک و عملکرد وی در حوزه‌ تحصیلی، مخصوصا در خواندن، ریاضی و نوشتن، ارزیابی می‌شود. قبل از تشخیص اختلال یادگیری، تاریخچه تحصیلی و آموزشی کودک بررسی می‌شود تا همه احتمالات برای وجود تفاوت در عملکرد تحصیلی در نظر گرفته شود. تشخیص زودهنگام و شروع سریع مداخلات درمانی در این زمینه حیاتی است.

مقاله مرتبط: ناتوانی کودک در یادگیری ریاضی چگونه قابل تشخیص است؟

آیا اختلال در یادگیری ماهیت زیستی دارد؟

تصور می‌شود اختلال یادگیری، ناتوانی زیستی است و در نتیجه مشکلات عصب شناختی رخ می‌دهد که باعث مشکلاتی در یادگیری و کاربرد مهارت در حوزه تحصیلی خواهد شد. براساس شواهد پژوهشی، احتمال ابتلا به اختلال یادگیری در کودکانی که والدین یا نزدیکان آن‌ها دچار این اختلال هستند بیشتر است. بر این اساس می‌توان گفت، وراثت ممکن است در بروز اختلال‌یادگیری در کودکان نقش مهمی داشته باشد. با این حال، عوامل دیگری هم در ابتلا به این اختلال اثرگذار است که می‌توان آن‌ها را کنترل یا از بروز آن‌ها پیشگیری کرد.

اگر به عنوان پدر و مادر، هر کدام از علائم اختلال یادگیری را در کودک خود مشاهده کردید، هرچه زودتر این مشکل را با متخصصان این حوزه و روانشناسان کودک در میان بگذارید. با اقدامات درمانی اولیه می‌توان به حل مشکلات کودک در خواندن، نوشتن و سایر مهارت‌ها کمک کرد.