پرورش استعداد کودک

راهنمای کتاب خواندن برای کودک از تولد تا ۲ سالگی

کتاب خواندن نوعی عادت است که والدین باید کودک خود را پیش از یک سالگی نسبت به آن ترغیب کنند. کتاب خواندن برای کودک اوین قدم برای تشویق کودک به کتاب خواندن است.پاتریشیا کوان، مدیر برنامه ملی Reach Out and Read (بگیر و بخوان)، پروژه‌ای که در طول معاینه کودکان، کتاب‌هایی را به آن‌ها ارائه می‌دهد عنوان می‌کند که:

پیوند به وجود آمده از این طریق، تجربه بی‌نظیری است. زمانی که برای کودک کتاب می‌خوانید، توجه کامل شما روی آن‌ها خواهد بود و این همان چیزی است که کودکان بسیار دوست دارند. هیچ ابزار دیگری اعم از تلویزیون یا اسباب بازی، نمی‌تواند تا این حد سودمند باشد.

مقاله مرتبط: ۷ تکنیک برای تربیت کودک با مهارت

کتاب خواندن برای نوزادان هم روش مهمی برای جلب توجه کامل آن‌ها به صداها و ریتم گفتگو است که برای رشد زبانی کودک حائز اهمیت می‌باشد. در پژوهشی در دانشکده پزشکی دانشگاه براون، کودکان ۱۸ تا ۲۵ ماهه که والدینشان اظهار می‌کردند که به مدت یک سال به طور منظم برای آن‌ها کتاب می‌خوانند، نسبت به کودکانی که برایشان کتاب خوانده نمی‌شد، می‌توانستند لغات بیشتری را درک و صحبت کنند. اثبات اینکه آیا این مزیت دوام خواهد داشت یا خیر، دشوار است، اما بسیاری از والدین متقاعد شده‌اند که آشنا شدن هر چه زودتر کودکان با کتاب، در بلندمدت تأثیرگذار خواهد بود و هم توانایی‌های زبانی کودک را تقویت می‌کند و هم این کودکان را به یادگیری خواندن کتاب مشتاق‌تر خواهد کرد.

کتاب خواندن برای کودک از زمان تولد تا ۱۲ ماهگی

مقاله مرتبط: کودکان از چه سنی می توانند کار با ابزار و تجهیزات را شروع کنند؟

از زمان تولد تا ۶ ماهگی؛ از آنجایی که بینایی یک نوزاد همواره در حال رشد است، کتاب‌هایی را انتخاب کنید که دارای متن کم یا بدون متن بوده و عکس‌های بزرگ و با وضوح بالا داشته باشند. کتاب‌های دارای اشیای تعاملی مانند عروسک‌های خیمه‌شب بازی، آینه‌ها یا کتاب‌های برش خورده و روزنه‌دار را مدنظر قرار دهید. هر چقدر روش‌های بیشتری برای لذت بردن کودکان و والدین از کتاب وجود داشته باشد، بهتر است. در صورت تمایل، می‌توانید کتاب‌ها یا مجلات بزرگسالان را هم برای کودکان خود بخوانید. درک لغات برای کودکان در این سن، چندان اهمیت ندارد. برای نوزادان، در زمان کتاب خواندن، تن صدای شما و در آغوش گرفتن نوزاد حائز اهمیت است.

کتاب خواندن برای کودک از ۷ تا ۱۲ ماهگی؛ دکتر کازبی راجرز، استاد رشته توسعه انسانی در موسسه پلی‌تکنیک ویرجینیا می‌گوید:

نوزادان پس از ۶ ماه اول تولد، ممکن است شروع به درک برخی لغاتی را بکنند که برای آن‌ها می‌خوانید. مهم‌ترین این لغات، اسامی و اشیایی مانند «هاپو»، «مامان»، «بابا»، «شیر» یا «شیشه شیر» هستند که در زندگی روزمره آن‌ها وجود دارند.

کتاب‌های حاوی تنها یک شی یا شخص برای هر سن، بهترین گزینه هستند. شنیدن نام یک شی که کودک شما آن را می‌شناسد، سطح واژگان کودک شما را تقویت کرده و به آرامی به او کمک خواهد کرد تا درک کند که تصاویر، نمایانگر اشیاء یا موارد واقعی هستند. دکتر راجرز پیشنهاد می‌کند که به تصاویری که کودکان به آن‌ها علاقه دارد اشاره کرد و نام آن را به وسیله حالت صورت، دستان و صدای خود توصیف کنید. به کودک اجازه دهید تا آن نام را پس از شما و با زبان کودکانه خود بیان کند. این «گفتگو» به او کمک خواهد کرد تا به نوبه خود صحبت کند و به او خواهد آموخت تا همانند دیگران، بر موارد مشابه تمرکز کند.

به دلیل اینکه کودکان در این سن با اسباب بازی‌های خود خشن برخورد می‌کنند، تا حد زیادی از کتاب‌های دارای برگه‌های ضخیم استفاده کنید، تا مچاله کردن یا حتی جویدن برگه‌های آن برای کودک دشوار باشد. کتاب‌های پارچه‌ای یا از جنس وینیل هم گزینه‌های مناسبی هستند، هرچند ورق زدن کتاب برای کودک کار سختی خواهد شد.

کتاب خواندن برای کودک از ۱۳ تا ۲۴ ماهگی

مقاله مرتبط: کتاب خواندن برای کودکان چه تاثیری بر موفقیت تحصیلی آن ها در آینده دارد؟

کتاب خواندن برای کودک در ۱۳ تا ۱۸ ماهگی؛ اکنون می‌توانید معرفی کتاب‌هایی که در هر صفحه دارای یک یا دو جمله نوشته هستند به کودکان خود شروع کنید. در زمان خواندن کتاب، هر چقدر بچگانه‌تر رفتار کنید بهتر است. برای مثال، اگر در حال خواندن کتابی درباره حیوانات هستید، صدای این حیوانات را تقلید کنید. کودکت تصور خواهد کرد که آن کتاب واقعا جذاب است. او هم دیر یا زود به این تقلید صدای شما پاسخ خواهد داد و شما هم احساس خود را نسبت به این تقلید صدای او، با خنده نشان خواهید داد.

از طریق پرسیدن سوالاتی نظیر «سگ چه می‌گوید؟» یا «آیا گربه را می‌بینی؟»، کودک خود را به مشارکت در روند کتابخوانی دعوت کنید. از کودک خود بخواهید تا نمونه‌های واقعی اشیاء یا مواردی که در کتاب می‌بیند را با اشاره نشان دهد مثلا «بینی کجاست؟». در این سن، می‌توانید عکسایی زیادی از مواردی که کودک شما به صورت روزانه با آن‌ها مواجه نمی‌شود را به او نشان دهید. همچنین، در سنین ۱۵ تا ۱۸ ماهگی، کودک شما تا به سوالات شما به صورت تک‌کلمه‌ای پاسخ دهد، بنابراین بوسیله پرسیدن سوالاتی از قبیل «آن چیست؟» به او فرصت این پاسخگویی را بدهید و اگر به سوال شما پاسخ داد، می‌توانید با افزایش میزان توجه کودک، به دایره لغات او بیافزایید:

بله، ماشین؛ آن یک ماشین سبز بزرگ است.

کتاب خواندن برای کودک ۱۹ تا ۲۴ ماهگی؛ بسیاری از کودکان نوپا، روال آشنای کتابخوانی را اطمینان‌بخش و آرامش‌بخش می‌دانند. همین اصل برای کتاب‌های آشنا هم صدق می‌کند. این امر از ابتدای ۱۸ ماهگی توضیح می‌دهد که چرا کودکان، درخواست خواندن یک کتاب را بارها و بارها تکرار می‌کنند و اینکه چرا تغییر نحوه کتابخوانی شما با جزئی‌ترین اختلاف را نمی‌پذیرند. اگرچه این این تکرار لجوجانه، در زمینه کتابخوانی هم دارای یک مزیت است؛ کارشناسان تصور می‌کنند که این کار به کودکان کمک می‌کند تا لغات جدید را درک کرده و آن‌ها را به خاطر بسپارند.

حسین بابائی

می‌نویسم، ترجمه می‌کنم، علاقه مند به علم، روانشناسی، عشق وب و خواندن. کمی نرد

View Comments

  • ببخشید من یه کودک ۲۳ ماهه دارم از ۱۰ ماهگی کتاب خوندن رو براش شروع کردم ولی اصلا علاقه ای نشون نمیده و کتاب رو میبنده و نمیزاره براش بخونم خیلی از روش ها رو استفاده کردم برای جذاب شدن و علاقه مند شدنش کمی بهتر شد ولی هنوزم بهش میگم بریم با هم کتاب بخونیم میگه نه کتاب ها رو هم دم دست گذاشتم میشه من رو راهنمایی کنید برای اشتیاق بیشتر کودکم به کتاب

    • سلام ساره جان
      نظر من بر اساس تجربه شخصی در مورد خودم و برادرم و الان دخترم هست. من تنها دلیل کتاب خوندن خودم و برادرم رو پدرم می دونم که ما همیشه ایشون رو در حال مطالعه می دیدیم. تو عالم کودکی شاید به خاطر تقلید کردن و در نهایت تایید گرفتن از پدرم بود که ناخودآگاه کتاب رو دوست داشتیم و البته این رو هم بگم که به شدت پدرم حامی بود و مدام برای هدیه و پاداش کار خوب کتاب برامون می خرید. الان من یه دختر دو ساله دارم که اون هم به شدت به کتاب علاقه منده و من هیچ وقت! تا حالا خودم بهش نگفتم بیا برات کتاب بخونم. فقط چند تا کتاب مناسب سنش براش خریدم و تو اتاقش هست.اما من احساسم اینه که به خاطر تقلید از من ناخودآگاه به سمت کتاب کشیده شده و تو هر موقعیتی با کتابش دنبال منه که براش کتاب بخونم .... منظورم اینه که شاید اگر خودتون بیشتر کتاب بخونید بدون اینکه به کودکتون اصراری برای کتاب خوندن داشته باشید، اون هم مشتاق بشه بعد از یک مدت ... امیدوارم این روش به شما کمک کنه

Share
Published by
حسین بابائی

Recent Posts

روابط مثبت میان والدین و فرزندان: نحوه ایجاد آن

روابط مثبت بین والدین و فرزندان برای رشد کودکان مهم است. روابط مثبت با کودکان…

4 هفته ago

ایجاد رابطه خوب با فرزندتان

 نوع تفکر شما در مورد تربیت فرزندتان، در ایجاد رابطه با آن‌ها تفاوت ایجاد می‌کند.…

2 ماه ago

دوره آموزشی آفلاین «من و فرزندم در دنیای دیجیتال»

دنیای دیجیتال بخش جدایی‌ناپذیر زندگی ما و فرزندان‌مان است. در یک دوره جامع آموزشی تلاش…

4 ماه ago

نمونه‌های تاب آوری: چه مهارت‌های کلیدی شما را تاب آورتر می‌کند؟

سلامت روان، بسیار فراتر از وجود برخی از اختلالات است. وقتی صحبت از سلامت روان…

7 ماه ago

راهنمای ایجاد تاب آوری در کودکان برای والدین و معلمان

توسعه تاب آوری یک سفر شخصی است و شما باید از دانشی که نسبت به…

7 ماه ago

نحوه ایجاد تاب آوری در کودکان 3 تا 8 سال

کودکان تاب آور می‌توانند پس از تجربه شکست، بهبود یابند و به زندگی عادی خود…

7 ماه ago